Ministarstvu za ljudska i manjinska prava Republike Srbije
Bulevar Bana Jelačića 77
11000 Beograd

Projektna aplikacija

Naziv akcije: Buđenje
Poticaj radosti konverzije (iz jugoslovenskog u hrvatski manjinski identitet)

Ime aplikanta: mr Svetlana Tomić
Lokacije akcije: Srbija (Beograd, Zrenjanin, Subotica i okolica), Hrvatska (Zagreb)
Trajanje akcije: 65 meseci
Opšti cilj projekta: promena identiteta u smeru umanjenja deprivisanosti jugoslovenske manjine u Srbiji
Izvedeni ciljevi: osnaživanje osećaja pripadnosti hrvatskoj zajednici kod preobražene pripadnice jugoslovenske manjine; osnaživanje hrvatske manjinske kulturne elite i hrvatske manjinske zajednice u celini uključivanjem aplikantkinje u stručne aktivnosti unutar hrvatske zajednice

Background (detaljan opis i analiza problema): polazeći od činjenice da jugoslovenstvo izaziva animozitet u široj javnosti (u medijima, među pučanstvom i blogerima na naci, pravoslavnim i inim sajtovima) i političko poricanje od strane parlamentarne većine, političkih stranaka, intelektualne i svake druge srbijanske elite (sic!); da jugoslovenska nacionalna manjina nema status priznate manjine u Srbiji, jer joj nedostaje „jezik, pismo i književnost“ (vid. izjavu ministra za ljudska i manjinska prava od 12. marta 2010); da pominjanje jugoslovenstva dovodi do neproduktivne napetosti u ličnim kontaktima i u Beogradu i u Zagrebu; da se Jugosloveni poistovećuju sa komunjarama (Beograd) ili tenkovima (Zagreb); da se jugoslovenstvo vezuje za ateizam tj. za odsustvo svake moralnosti i svojim postojanjem duboko uznemirava inače pastoralno pribrano hrišćansko okruženje; da sve to kod pripadnika jugoslovenske nacionalne manjine stvara osećaj duboke nelagode i izopštenosti kao i potrebu za mučnim mimikričnim držanjem; da korišćenje srpskohrvatskog jezika stvara od deklarisanih Jugoslovena osobenjake, tzv. jugonostalgičare, govornike mrtvog jezika i baštinike u njemu počivše kulture; da jugoslovenska nacionalna manjina nema svoje blagdane pa radi 364 dana u godini (osim 1. januara); da usled nepriznavanja manjinskog statusa jugoslovenska manjina ne raspolaže iz budžeta Srbije pripadajućim joj novcima, vidljivošću u javnosti, kanalima prohodnosti ka moći; da hrvatska manjinska zajednica, međutim, raspolaže alarmantno malim brojem nacionalno osviješćenih, angažiranih intelektualaca, stručnjaka i znanstvenika; da su institucije hrvatske samouprave krhke a sredstva iz proračuna R. Srbije poprilično robustna; da sunce nad hrvatskom manjinom sa snažnom maticom (ipak!) nikada neće zaći; da je potreba čoveka za pripadanjem istinska i duboka a za sim/em-patijom i za naklonošću drugih snažna i neporeciva – polazeći dakle od svih gore navedenih činjenica ukazuje se realna potreba za osnaživanjem ljudskog i kreativnog potencijala jedne od pripadnica jugoslovenske manjine preko osnaživanja osećaja pripadnosti hrvatskoj zajednici. Njeno uspešno uvođenje u jednu priznatu, tradicionalnu, unutar sebe (relativno!) snažno povezanu zajednicu, kompatibilnu sa okruženjem po svojoj kulturi i religiji, pomirenu sa Bogom i ljudima, značilo bi prekretnicu, nultu tačku, buđenje mnogih u njoj do sada zapretenih mogućnosti i sposobnosti. Njeno buđenje, međutim, ukazalo bi i na mogući pravac delovanja i smer priželjkivanja širem krugu od 80.721 pripadnika jugoslovenske manjine, što bi u relativno skoroj budućnosti moglo dovesti do značajnog povećanja broja korisnika (final beneficiaries) ovog projekta. Time bi, s jedne strane, u znatnoj meri bila smanjena diskriminacija Jugoslovena, jer bi bio umanjen broj objekata te diskriminacije (minimum minus jedan/na samo u toku implementacije ovog projekta), a s druge strane podigli bi se kreativni, stručni i ini kapaciteti hrvatske zajednice u Srbiji.

Projektne aktivnosti:
Aktivnost 1: promena zanimanja (pretvorba aplikantkinje/profesorice njemačke književnosti/deklarirane Jugoslavenke u Utočište manjinki, Istočnicu obraćenicu, Zaštitnicu onih u identitetskoj krizi, Braniteljicu od krivovjerja, jednom rečju, koordinatoricu programa za etničke i verske manjine u nekoj nevladinoj organizaciji, po mogućnosti u Vojvodini)
Aktivnost 2: promena stila odevanja i pisanja (u odevanju vrtlog zelene boje, pod sloganom Be green, don’t blue! i razbarušena kosa kao omen; u pisanju patetični stil prepun inverzija).
Aktivnost 3: pisanje doktorata na temu multikultaralnih politika u Srbiji; oslanjanje pre svega na hrvatske recipijente Kimlikine liberalno pluralističke zamisli, s obzirom da srpski recipijenti, sa izuzetkom Koste Dr Čavoškog, negdašnjeg senatora sa Pala, sadašnjeg mentora multikulturalističkih napora usred Beograda, nevoljno ali nedvosmisleno daju prednost liberalnom nacionalizmu Yael Tamir ili demokratskom nacionalizmu čika Svetinom (Stojanovića).
Aktivnost 4: temeljno izučavanje katolicizma; u okviru toga poseban naglasak staviće se na izučavanje pučke pobožnosti kod bačkih Hrvata (čista soba, čista srijeda, škapulir, Crna Gospa iz Stare crkve…); komparativno izučavanje pravoslavlja može se izostaviti dok se među pravoslavcima koji praktikuju obrede ne nađe i neki uvereni hrišćanin; nekoliko episkopa u ovom je pogledu već pod prismotrom za potrebe nekog budućeg projekta.
Aktivnost 5: kupovina i čitanje Confessiones sv. Augustina u svrhu ovladavanja slikovitim sintagmama prepunim životnog erosa npr. propinjanje u žudnji etc. Pronalaženje svetog Augustina u Nietzscheu i Nietzschea u ispovestima na ahiret znatno ranije preseljenog svetog čoveka radi postupnije i bezbolnije konverzije.
Aktivnost 6: uvođenje kršćanske terminologije u svakodnevni život (Punina dobra, Svetlana milosti puna…) Istovremeno, distanciranje od istorijski kompromitovanih primera upotrebe kršćanske terminologije (npr. Sveta i Božja, Kristova i vojujuća Krvatska)
Aktivnost 7: ulazak u osnove filozofije (nasumični izbor): Heidegger (nadrastanje u-sebi, iz-sebe), Jaspers (krivica i odgovornost u Srbiji), Kant (samoskrivljena nezrelost), sholastičari (Toma Aquinski, Nikola Kusanski), misticizam (Meister Eckhart, Hildegard von Bingen) – sve poradi lakšeg eventualnog prijateljevanja sa nekim od retkih istočnih Hrvata-filozofa; u višem smislu radi ostvarenja prijateljstva dobrih i sličnih prema kreposti (vid. Aristotel Nikomahova etika, prev. T. Ladan)
Aktivnost 8: povratak poeziji i teoriji književnosti u svrhu
a)    prikazivanja hrvatskih manjinskih autora u hrvatskim časopisima, npr. Zarez (2); ukoliko je empatijski kapacitet Agrama za plodove dijaspore manji, onda samo jedan prikaz
b)    pisanja recenzija za zbirke poezije bačkih Hrvata (1-2); radi se isključivo o muškim pesnicima, jer bačke Hrvatice ne pišu poeziju
c)    sticanja uvida u hrvatsku manjinsku književnu scenu; manjim delom posredno, značajnijim delom neposredno
Aktivnost 9: promena preferencija u muzici (namesto Pankrta i Bandiera Rossa uvodi se Lidija Bajuk – Žuta tunja, Prljavci – Uzalud vam trud svirači, Pero Tumbas Hajo – ceo opus, Hildegard von Bingen – Kyrie Eleison; Misečino sjajna – šokački bećarac i Ima jedan kućerak u Srijemu ostaju kao opcije za follow up).
Aktivnost 10: putovanja u tipično hrvatska vojvođanska mesta (Čikerija, Tavankut, Sonta…) povodom književnih večeri (razgledanje majušnog čikerijskog zvonca, razgledanje tavankutske katedralne (sic!) crkve…); studijski boravak u šokačkom mestu Bački Monoštor, gde je 56% stanovnika 1991. omrklo ko Jugosloveni, a na popisu 2002. osvanulo ko Hrvati, sve u svrhu tananijeg pronicanja u mehanizme konverzije.
Aktivnost 11: temeljno istraživanje lokalnih politika u multietničkim zajednicama, Sombor, Subotica, Apatin… (u okviru toga poseban naglasak staviti na upoznavanje angažovanih pojedinaca iz hrvatske manjinske zajednice, upoznati svakog poimence, lik i napose eventualno (zlo)djelo mu); istraživanje bi se sastojalo iz redovnog press clippinga tjednika Hrvatska riječ, proučavanja statuta opština i gradova, opštinskih odluka, neformalnih kontakata u opuštenoj atmosferi… Ispitivanje bi bilo izvedeno pre svega primenom blagog oblika intervjua (prema Scheuchu), jer postoji nezanemarljiva verovatnoća da bi otvaranje biografija angažovanih pojedinaca moglo da dovede do snažnijih duševnih lomova (njihovih!).
Aktivnost 12: istraživanje banatskih kajkavaca, grupe u nestajanju; ostvarivanje kontakta sa etnolozima i istoričarima za potrebe tog istraživanja; putovanje u Boku, Neuzinu i Klariju na rumunskoj granici radi dubinskih, nestrukturisanih intervjua sa (vremešnim a treznim) članovima porodica Žunac, Pozojević, Berković, Crnolatac etc.
Aktivnost 13: napuštanje portugalskih vina (madera, porto) i prelazak na Postup, Dingač i iločku Graševinu kao i na vina s pijeska iz Subotičko-horgoške pješčare: otela, slanka… Iločki Traminac se arbitrarno izuzima iz konkurencije.
Aktivnost 14: putovanja u Zagreb radi uspostavljanja saradnje sa nekim od tamošnjih instituta, časopisima, akademskom zajednicom pod novim, bitno promenjenim okolnostima, što uključuje poricanje mogućnosti i opravdanosti postojanja jugoslavenskog identiteta (obznanjenog eksplicite u više navrata u predkonvertitskim ličnim kontaktima i implicite u predkonvertitskim tekstovima) i iznošenje nove, životom osvjedočene, probranim teorijskim prinosima poduprte argumentacije contra jugoslavenstva. Drugim rečima: očitovanje vlastite zakašnjele, ali utoliko skuplje plaćene (pa, za očekivati je, i skuplje naplaćene (vid. budžet)) identitetske osviješćenosti.
……….

Budžet akcije:
Aktivnost 1: ne zahteva posebna budžetska sredstva pošto će se manja primanja na drugom radnom mestu nadomjestiti svakolikim užitkom
Aktivnost 2: ne zahteva posebna budžetska sredstva pošto se radi o ćeifu, hiru estetske provinijencije; aplikantkinja će sredstva za ovu aktivnost uložiti kao sopstveni cost share
Aktivnost 3: prijava doktorske teze 30.000 RSD + komisija i odbrana 150.000 RSD = 180.000 RSD + kupovina dela literature 18.500 RSD (dobar deo literature obezbediće besplatno u toku realizacije projekta novostečeni prijatelji iz hrvatske zajednice); ukupno 198.500 RSD
Aktivnost 4: pretplata na subotički katolički mjesečnik Zvonik, 1.200 RSD godišnje, za projektni period 6.600 RSD + kupovina Jeruzalemske Biblije (izdanje Kršćanska sadašnjost, Zagreb), 680 HRK + kupovina Molitvenika kalačkog biskupa Antunovića (antikvarno izdanje), 4.400 RSD; ukupno 19.000 RSD
Aktivnost 5: kupovina Ispovesti, knjižara BIGZ, Studentski trg 6, 1.890 RSD + taksi u slučaju iznenadnog letnjeg pljuska, Studentski trg – Krnjača 450 RSD; ukupno 2.340 RSD
Aktivnost 6: troškovi konzultacija internetskih stranica, npr. svjetlorijeci.ba, glas-koncila.hr, ika.hr, cdcs.org.rs biće pokriveni sredstvima iz aktivnosti 9 (pretplata za internet)
Aktivnost 7: kupovina izdanja Filozofsko teološkog instituta Družbe Isusove, Zagreb, gore navedeni autori; ukupno (uz popust preko prijatelja jezuita iz Novog Sada) 1.080 HRK, odnosno 14.226 RSD
Aktivnost 8: uglavnom pokriveno budžetom za aktivnost 10; ostale manje, nepredviđene troškove pokriće Vojvođanski sekretarijat za kulturu (i za pripadnike i pripadnice manjina senzibilisan sekretar za kulturu) iz sopstvenog dispozicionog fonda.
Aktivnost 9: 65 meseci x pretplata za internet (youtube), 87.750 RSD + 65 CD-ova x 25 RSD, 1.625 RSD; ukupno 89.375 RSD
Aktivnost 10: prevoz 2 puta godišnje na sever Bačke, u tzv. Bajski trokut s čovekom od poverenja Khalilom E., 38.500 RSD + ponude za domaćine-Bunjevce (petogodišnja pretplata na časopis Zarez, 1.000 HRK + sitni darovi za decu, 5.500 RSD); ukupno 58.000 RSD
Aktivnost 11: pretplata na tjednik Hrvatska riječ 2.000 RSD godišnje, za projektni period 11.000 RSD + ostvarivanja neformalnih kontakata – 15 poseta kafeima, ribljim restoranima i slastičarnicama severno- i zapadno-bačkog okruga x 3.300 (u proseku), 49.500 RSD; ukupno 60.500 RSD
Aktivnost 12: prevoz ZR-Boka, Neuzina, Klarija-ZR, 2.200 RSD + ponude za domaćine-kajkavce (Kipci i popevke, D. Domjanića, kupljeno preko aukcije.hr 34.90 HRK x 5 primeraka, 2.500 RSD + 1 kg bačkog čaja od višnjini drškova, 500 RSD); ukupno 5.200 RSD
Aktivnost 13: 65 meseci x 4 boce vina mesečno (kupovanih svakog petka u mesecu; cena po boci od 1.900 do 2.500 RSD); ukupno 572.000 RSD
Aktivnost 14: 2 putovanja godišnje x cena autobuske karte NS-ZG-NS 3.300, ukupno 36.300 RSD; smeštaj besplatan, kod prijatelja-deklariranih Hrvata; ručavanje sa zagrebačkim prijateljima u restoranu Kaptolska klet (Zeleni salon), 8.10373 HRK; ukupno 146.300 RSD

Specijalni troškovi identitetske konverzije: unapred potrošene 22 godine života (koordinate: Novi Sad, the happening Jogurt revolucija, 1988 – julska oluja nad Zrenjaninom dok ekran treperi, 2010).

Održivost akcije: predkonvertitska drska deviza: Harum-farum-larum-hedervarum-potisnutih-i-žuđenih-razlika-reliquiae-reliquiarum! biva postepeno u toku i nakon implementacije ovog projekta zamenjena drugom, postutopijskom, zdravom devizom: Harum-farum-larum-hedervarum-potisnutih-i-žuđenih-razlika-multiplico-multiplicarum! Stoga je održivost ovog projekta doista, doista vam velim! neupitna!

Snežana Ilić (autorka je koordinatorka projekata Centra za razvoj civilnog društva iz Zrenjanina)