Globalno poverenje u medije poraslo je tokom pandemije u proseku za 6%, a Fejsbuk se smatra platformom preko koje se najviše šire dezinformacije o korona virusu, navodi se u izveštaju Rojtersovog instituta za novinarstvo na Univerzitetu Oksford.
Najveće poverenje u medije imaju Finci, a najmanje Amerikanci.
Ukupno poverenje u medije poraslo je 2021. na 44%, čime je donekle preokrenut trend pada poverenja prethodnih godina i vraćen na nivo iz 2018. Takođe je povećano poverenje u one izvore informacija koje ljudi najčešće koriste, za 4% na 50%.
Istovremeno je, međutim, poverenje u vesti na društvenim medijima ostalo na istom nivou, 24%, kao i u vesti do kojih se dođe pretraživanjem interneta, 32%.
Finska je zemlja sa najvećim poverenjem u medije (65%), s porastom od 9%. Posle Finske najviše poverenja imaju stanovnici Portugalije (61%), Danske (59%), Holandije (59%), Norveške (57%), kao i Kenije (61%)
Najmanje poverenje je u SAD (29%), a manje od trećine ispitanika veruje medijima i u Mađarskoj, Slovačkoj, Grčkoj, Bugarskoj i Francuskoj.
SAD su jedna od retkih zemalja u kojoj nije povećano poverenje ove godine, usled velikih podela u društvu oko „pokradenih izbora“ i dešavanja nakon ubistva Džordža Flojda.
U pojedinim zemaljama sa izraženo polarizovanim političkim društvom veći je procenat onih koji ne veruju medijima od onih koji imaju poverenja. To je najviše izraženo u SAD, gde 44% stanovnika ne veruje medijima.
Sa druge strane, u Danskoj je samo 11% reklo da ne veruje medijima.
Političari glavni izvor dezinformacija o korona virusu
Istraživanje je pokazalo i da ove godine postoji malo veća zabrinutost zbog dezinformacija, za 2%. Taj problem brine 58% ispitanika, najviše u afričkim zemljama (74%), zatim u Latinskoj Americi (65%), Severnoj Americi (63%), Aziji (59%), a najmanje brine Evropljane (54%).
U izveštaju se navodi da je 54% ispitanika videlo neku dezinformaciju u vezi s korona virusom, 43% je videlo dezinformacije o politici, 29% o poznatim ličnostima, 22% o proizvodima i uslugama, a 20% o klimatskim promenama.
Za širenje dezinformacija o kovidu-19 onlajn ispitanici najviše okrivljuju svoje političare, zatim obične ljude, a najmanje strane vlade i novinare.
Ispitanici smatraju da se dezinformacije najviše šire preko Fejsbuka (28%), aplikacija za poruke (15%), internet pretraživača (7%), Tvitera i Jutjuba (po 6%).
Istraživanje o vestima u digitalnom medijskom okruženju obuhvatilo je više od 90.000 ispitanika u 46 zemalja na šest kontinenata. Srbija, kao ni druge zemlje Zapadnog Balkana, nisu obuhvaćene ispitivanjem.
Vraćeno poverenje u televizijske vesti
Rezultati pokazuju da se u svim analiziranim zemljama štampane novine sve manje čitaju, dok je televizija ostala važan izvor informacija.
Od 2016. do 2021. štampani mediji su kao izvor vesti pali sa 63% na 37% u Švajcarskoj, sa 47% na 27% u Portugaliji, sa 32% na 17% u Poljskoj, sa 40% na 12% u Brazilu, sa 38% na 26% u Nemačkoj.
U najrazvijenijim zapadnim zemljama naglašen je i trend povećanja plaćanja za online vesti.
Norveška je na prvom mestu sa čak 45% korisnika koji plaćaju online vesti, u Švedskoj ih je 30%, SAD 21%, Finskoj 20%, Holandiji i Švajcarskoj po 17%.
Iako televizija kao izvor vesti kontinuirano opada od 2014. godine, kad se u istraživanim zemljama zapadne Evrope kretala između 80 i 90%, do pre pandemije 2020. kad je pala na 55 do 70%, od početka pandemije vidi se veliki skok u oslanjanju na televizijske vesti kao glavni izvor informacija.
Društvenim medijima se sve više okreće mlađa populacija i oni nižeg obrazovanja.
Pametni telefoni su glavna tehnologija za pristup vestima za 73% ispitanika, dok je upotreba računara za čitanje vesti nešto pala.
STUPS: PRIMOPREDAJA