Poslednjih nekoliko dana društvenom mrežom Tviter kruži snimak na kojem se vidi kako grupa muškaraca u vidno nehigijenskim uslovima pravi zaštitne maske za lice, koje se koriste i kao prevencija od virusa Kovid-19. Domaći korisnici Tvitera su ovaj video revoltirano komentarisali, dok je portal Srbin.info na snimak reagovao tekstom. Maske sa snimka, Srbin.info je „uvezao“ u Srbiju i naveo lažnu vest da one izazivaju bakterijsku upalu pluća.

„Cena maski koje uvozimo sa Dalekog Istoka, a koje su i najzastupljenije u Srbiji, povoljna je zbog toga što na njima rade deca u improvizovanim fabrikama, gde vladaju ekstremno nehigijenski uslovi“, stoji u tekstu Srbin.infa, propraćenim snimkom iz „improvizovane fabrike“.

Na snimku se vidi grupa muškaraca koji šiju hirurške maske za lice. Nakon što na šivaćoj mašini naprave masku, one padaju na zemlju po kojoj šetaju bosonogi radnici.  

Snimak, ipak, ne dokazuje da se radi o legalnoj proizvodnji maski za komercijalnu upotrebu. Prema analizi VOICE-a, ovaj video prvi put se pojavio na Tviteru još 30. marta 2020. godine. Prvobitni snimak je obrisan ali je u međuvremenu preuzet i masovno deljen u različitim zemljama sveta. U jednom trenutku, na snimku se može videti datum 22. februar 2020. godine koji je ispisan na stolu jednog radnika, pa je, po svemu sudeći, snimak nastao u tom periodu.

Međutim, ne postoje dokazi da je reč o „improvizovanoj fabrici“ za proizvodnju maski iz neke od zemalja Dalekog istoka. Jedina „geografska odredica“ sa ovog snimka je zastava Indije, koja u jednom trenutku ulazi u kadar i koja je postavljena na stolu jednog od radnika. Indija formalno ne spada u zemlje Dalekog istoka.

Srbin.info navodi da su maske proizvidene u zemljama Dalekog istoka najzastupljenije u Srbiji. Međutim, ni za ovu tvrdnju ne postoje jasni dokazi. VOICE nije dobio odgovor od Ministarstva zdravlja na pitanje koliko proizvođača maski ima dozvolu Agencije za lekove i medicinska sredstva. Ipak, prema podacima sa sajtova kompanija koje se bave distribucijom do kojih je došao VOICE, dostupne maske u našoj zemlji su ponajviše proizvedene u Kanadi, Italiji, Srbiji i Kini.

VOICE nije pronašao nijednog indijskog proizvođača maski na domaćem tržištu. Kako ne postoji nijedan dokaz da je reč o „fabrici“ niti da ove „nehigijenske“ maske kupuju firme iz Srbije, portal Srbin.info, inače sklon antikovid narativu, manipulativno je pristupio tumačenju pomenutog videa.

Takođe, portal se poziva i na povezanost višečasovnog nošenja maski i bakterijske upale pluća. Ne postoji nijedno istraživanje koje potvrđuje ove tvrdnje, a fektčeking portali su već u nekoliko navrata demantovali ovakve i slične navode.

Podsetimo, VOICE je poslednjih nekoliko meseci u više navrata demantovao tvrdnje koje iznosi Srbin.info, a u vezi sa aktuelnom epidemijom Kovida-19 (1,2,3,4).

Petar Alimpijević (VOICE), Foto: Pixabay