Srbija je već duže od trideset godina nešto poput ,,žive rane“ na tijelu Zapadnog Balkana. Šta ovo, zapravo, znači? Konstantno obnavljanje problema koji opasno destabilizuju ne samo nju, već i njeno okruženje. Dakle, nije ovo loša vijest samo za građane Srbije već i za građane okolnih država, posebno onih koje su ,,obgrljene“ konceptom Srpskog sveta.

Nakon održanih vanrednih parlamentarnih, pokrajinskih i djelimično lokalnih izbora može se bez viška ostrašćenosti i pretjerivanja reći da je Srbija, još jednom, upala u neku vrstu dubokog košmara i krize u koju često, sa manje ili više tragičnim posljedicama, zapadaju podijeljena društva, u kojima je građanska volja zarobljena. A građanska volja zarobljena na upravo održanim neregularnim izborima samo produžava stanje i agoniju zarobljene države.

U Srbiji već danima traju protesti upravo sa ciljem odbrane ove obesmišljene i teško narušene volje koja je ujedno jedna od temeljnih prava zagarantovanih Ustavom Republike Srbije. Prema ocjeni nekih posmatrača iz Srbije i međunarodne zajednice, riječ je zapravo o situaciji koju ne poznaje Ustav, a ona dovodi do stanja bliskog kolektivnoj depresiji i sporadičnih očajničkih poteza građana. Jedan od njih dogodio se u noći 24. decembra ispred Skupštine Grada.

Naime, građani su došli ispred ove institucije predvođeni čelnicima opozicije koji su pokušali da uđu i obrate se javnosti, da i na taj način pruže podršku poslanicima koji već više dana štrajkuju glađu. Epilog ovog događaja, u čijem su raspletu, prema svjedočenjima mnogih, učestvovali i ,,ubačeni elementi“, sastojao se u hapšenju 38, mahom mlađih, ljudi, studenata, aktivista i opozicionih političara, uz primijenjenu prekomjernu upotrebu policijske sile, izvođenje oklopnih policijskih vozila… Internetom kruži snimak policijskog obračuna sa osamnaestogodišnjakom kojeg pokušava da odbrani starija gospođa, uz povike: ,,To je naše dete… Ne damo vam našu decu“!! Ni dva dana nakon događaja roditelji nijesu mogli da saznaju šta se dogodilo njihovoj uhapšenoj djeci, gdje su tačno privedeni, da li su i koliko povrijeđeni… Saznali su samo, najprije iz medija, da se terete za ,,nasilno rušenje ustavnog poretka“.

U režimskim medijima, događaj je okarakterisan kao ,,pozivanje na novi Majdan, režiran od strane CIA i drugih zapadnih službi, i na građanski rat, a premijerka je javno uputila zahvalnost ruskim obavještajnim službama koje su ,,dostavljale podatke“ o mogućem razvoju događaja na protestima u Beogradu, koje je, prema ovom viđenju, izazvala najveća opoziciona koalicija sa namjerom ,,nasilne destabilizacije države“: ,,Pre svega, podatke nam je na ovaj način dostavljala ruska bezbednosna služba“. Ovoj informaciji premijerka je dodala i nedvosmislenu poruku: ,,Majdana u Srbiji neće biti…“

Jutro nakon policijskog razbijanja demonstracija zbog sumnje u izbornu krađu, predsjednik Srbije imao je potrebu da o neredima informiše ruskog ambasadora u Srbiji, ali ne i da o detaljima tog razgovora upozna javnost. To je, ipak, umjesto njega učinio sam ruski ambasador optužujući Zapad da opoziciju i građane huška na proteste: ,,Svi pokušaji da se uzdrma Vučićeva vlast su, pre svega, povezani sa njegovim čvrstim stavom da neće da se pridruži antiruskim sankcijama“.

Za sve ovo vrijeme, građani u Srbiji žive upravo inverziranu stvarnost u kojoj upravo čelnici režima najčešće govore o demokratiji, slobodi, poštovanju zakona i odbrani Ustava, Evropskoj uniji. Ništa novo i ništa neobično za autokratije u zreloj fazi. Iako je ta igra privida za građane Srbije sve nepodnošljivija. Taj privid poštovanja zakonitosti, pisao je profesor Vojin Dimitrijević, postoji tamo gdje se nevini ljudi osuđuju za djela koja jesu unaprijed opisana i označena kao zločini ili prestupi, ali ih oni nijesu izvršili: ,,Stvar je u tome da su (…) veliki vođa i njegova vlast toliko moćni da mogu svakoga koga odaberu kazniti za bilo koje krivično delo, ne samo za ono koje nije izvršio, nego za delo koji nije ni mogao izvršiti“.

Ukoliko ovaj režimski amalgam sačinjen od zastrašivanja, ucjena, prekrajanja izborne volje građana, institucionalnih disfunkcionalnosti, policijskih brutalnosti i ,,blagog“ (?!) zaokreta ka Rusiji, zaista prođe olako u Srbiji, a ona se pretvori u novu Bjelorusiju, neizbježno je da će se žestoke posljedice osjetiti ne samo u Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini, već i na cijelom području Zapadnog Balkana. Još jednom u novijoj istoriji ovo područje bi moglo da potone u teško kontrolabilni haos.

Početkom šezdesetih godina, Edvard Lorenc je postavio matematički model koji je nazvao Efekat leptira. Naime, u povezanim sistemima i najmanja promjena u jednom dijelu sistema može da proizvede ogromne promjene na drugom kraju sistema. Ovo se posebno odnosi na haotične sisteme gdje i minimalne razlike dovode do velikih promjena. Ova teorija je popularno ilustrovana situacijom u kojoj leptir mahne krilima na Madagaskaru i proizvede uragan u – Americi.

A ono što se dešava u Srbiji – mnogo je veće od leptira.

(Pobjeda)