Priče koje se tiču ratnog djetinjstva važno je sačuvati kako zbog samih pojedinaca koji su ih bili spremni podijeliti, tako i društva u cijelosti, jer su one živi podsjetnik na dugoročne posljedice koje rat ima na mlade osobe, njihove porodice, komšije i poznanike, te snažan i neposredan poziv da razumijemo osobe čija iskustva možda jesu drugačija od naših vlastitih, ali čije želje, nadanja i strahove itekako dijelimo – poručila je Mia Babić iz Muzeja ratnog djetinjstva povodom njihovog poziva za sve čije je detinjstvo obeležio rat ili oružani sukob da sa njima podele svoju priču ili uspomenu.

Muzej Ratnog djetinjstva osnovan je u Sarajevu 2015. godine i trenutno je jedini muzej u svetu “koji istražuje, izlaže i educira isključivo o načinima na koji ratovi utječu na djetinjstva pojedinaca, time oblikujući njihov kasniji život, ali i zajednice iz kojih dolaze”.

Do danas je sakupljeno više od 5000 predmeta i dokumenata koji beleže iskustvo “onih koji na započinjanje ratova nemaju nikakvog utjecaja, a svejedno trpe višestruke posljedice”.

Međutim, poziv da se sećanja i uspomene i dalje dele ostaje otvoren jer kako poručuju iz muzeja: Predstavljanjem ličnih (često neispričanih) priča i sjećanja osoba koje su bile djeca za vrijeme rata činimo mnogo da osnažimo te pojedince.

„Istovremeno, kroz lične predmete koji se vežu i izlažu uz sjećanja šira javnost ima priliku saznati ili prisjetiti se ne samo izazovnih okolnosti i teških uslova odrastanja, već i trenutaka koje je obilježio smijeh, solidarnost, dječija snaga i kreativnost, odnosno sve ono pozitivno što je preživljavanje činilo mogućim. Takvi uvidi jačaju empatiju na individualnom i kolektivnom nivou i samim tim daju doprinos pomirenju“, istakla je Babić.

Reakcije posetilaca, navode, uvek su individualne, ali je želja da se sazna više o ovoj temi prisutna, uprkos težini koju ona nosi sa sobom.

“Ne ostaju ravnodušni na predstavljena iskustva, bez obzira na to da li im je tema djetinjstva obilježenog ratom bliska i u kojoj mjeri. Mnoge, na primjer, pogađa upravo to što nisu imali predstave o svakodnevnici djece u Bosni i regiji ili Siriji, Afganistanu i Ukrajini”, napominje Babić

U procesu nastanka muzeja učestvovali su upravo i ljudi koji su “umuzejili” svoja sećanja i uspomene pa je tako i nastao termin “umuzejiti”.

“Skovali smo ga kako bismo stavili do znanja da svaka priča i svaka sitnica iz tog perioda koja sa sobom nosi neku sentimentalnu vrijednost može i zaslužuje da postane dio Muzeja ratnog djetinjstva. Na osnovu povjerenja koje nam je do sada ukazano i utisaka koje smo imali priliku čuti, vjerujemo da Muzej našim učesnicama i učesnicima prije svega predstavlja jedan siguran prostor koji čuva njihove uspomene i na sebe preuzima teret prošlosti”, kazala je ona.

Muzej ratnog djetinjstva kontinuirano radi na beleženju iskustava svih čije je detnjstvo obeležio rat ili oružani sukob. Trenutno se u postavci nalaze priče detinjstva u ratu u Bosni, ali i Avganistanu, Siriji i Ukrajini.

Svi koji bi želeli da “umuzeje” svoja sećanja i uspomene to mogu učini putem formulara na njihovoj web stranici.

Muzej je za posetioce otvoren svakog dana od 11 do 19 časova.

Nataša Ivaneža (Autonomija)

Tekst je objavljen uz podršku regionalnog projekta jačanja mehanizama tranzicione pravde koji finansira Vlada Ujedinjenog Kraljevstva, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). Sadržaj teksta je isključivo odgovornost portala Autonomija i ne odražava nužno stavove Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) ili Vlade Ujedinjenog kraljevstva.