Ispred zgrade blokiranog suda u Novom Sadu večeras je prikazan dokumentarni film “Novosadsko sećanje” u kom učestvuje profesorka Marija Vasić, koja se nalazi u zatvorskoj bolnici jer je kolabirala nakon štrajka glađu i žeđu, u koji je stupila zbog odluke o produženju pritvora za još 30 dana za nju i još petoro studenata i aktivista okrivljenih za navodni pokušaj rušenja ustavnog poretka.

Oni se nalaze u pritvoru duže od 60 dana.  

Autor filma je Aleksandar Reljić, a Marija Vasić je glavna sagovornica u filmu koji govori o fašističkom zločinu Novosadske racije, kada je mađarska okupatorska vojska ubila i pod led Dunava bacila više od hiljadu Jevreja, Srba, Roma i ostalih građana Novog Sada.

Marija Vasić je antifašistkinja i profesorka sociologije u gimnaziji “Jovan Jovanović Zmaj”, koja se godinama uporno bori za negovanje kulture sećanja i svojim učenicima predaje o Novosadskoj raciji.

Projekciju filma organizovali su Zborovi Novog Sada. Danas je treći dan blokade zgrade novosadskog suda i tužilaštva.

U filmu se obrađuje i pokušaj lokalnih vlasti, predvođenih Srpskom naprednom strankom a na inicijativu Saveza vojvođanskih Mađara, da podignu spomenik navodnim nevinim žrtvama u toku oslobođenja Novog Sada od fašizma 1944/45. godine.

Antifašističke organizacije otkrile su da se na spisku “nevinih žrtava” nalaze i ratni zločinci koji su učestvovali u sprovođenju Racije, kao i ustaše iz Srema. 

Protagonista u filmu je u međuvremenu preminuli novosadski endokrinolog Teodor Kovač, koji je prošle godine preminuo u 101. godini života, a koji je preživeo Holokaust i bio tokom Drugog svetskog rata tri godine u mađarskim logorima. 

Protagonista je i Ivan Ivanji, koji je preminuo 9. maja prošle godine, na Dan pobede nad fašizmom, i to u Vajmaru, gradu u Nemačkoj koji se nalazi na deset kilometara od nekadašnjeg koncentracionog logora Buhenvald, u koje je Ivanji bio zatočen. 

Ivanji je bio književnik i prevodilac predsednika Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita. 

Ivanji je sa 15 godina, 1944. godine, bio deportovan iz Novog Sada u Aušvic. 

Protagonistkinja u filmu je i Marta Flato, koja je Raciju preživela kao beba od šest meseci. 

Mađarski okupatori sproveli su Raciju u januaru 1942. godine, pod izgovorom da traže partizane. Oni su tada ubili na hiljade ljudi u Šajkaškoj oblasti u Vojvodini, kao i u Bečeju i Novom Sadu.

(Autonomija)