Vojvodina je po Ustavu definisana kao ADMINISTRATIVNA, a ne ISTORIJSKA pokrajina. Oni koji su ovo zdušno podržavali i time negirali njene istorijske temelje i zasnovanost, bili su u isto vreme i glavni pobornici uvođenja nove “tradicionalne” zastave Vojvodine, pored one već postojeće “oficijelne”.

Autonomna pokrajina Vojvodina je Ustavom Republike Srbije iz 2006. godine definisana kao administrativna pokrajina tako što je odredbom čl. 182. stav 1. Ustava označena kao “teritorijalna zajednica osnovana Ustavom”, tj. ovim ustavom iz 2006. godine – kao da ranije nije postojala! Ovo je nečuven falsifikat kojim se negiraju poznate i nepobitne istorijske i pravne činjenice. Podsećamo, na političkoj mapi, kao politička tvorevina (a ne geografski pojam na koji neki hoće da je svedu) Vojvodina je nastala u revolucionarnoj 1848. godini, kada je na Majskoj skupštini u Sremskim Karlovcima proglašena kao “Vojvodina srpska”. Za Mađare, to je bila veleizdajnička tvorevina. Austrijski car Ferdinand odbio je da je prizna kada mu je delegacija Srba došla u Insbruk, juna 1848. Međutim, novi car Franc Jozef, koji je na presto došao 2. decembra 1848, već 13. decembra te iste 1848. potvrdio je odluke Majske skupštine. Vojvodina je od 1849. do 1860. postojala kao krunovina “Vojvodina srpska i Tamiški Banat”, a Franc Jozef postao je prvi “Veliki vojvoda Vojvodine srpske” (“Grosswojwod der Wojwodschaft Serbien”).

Zatim, na Velikoj skupštini u Novom Sadu, 25. novembra 1918. srpska većina (od 757 poslanika njih 578 ili 76 odsto bili su Srbi) odlučila je da se Bačka, Banat i Baranja priključe Srbiji i Jugoslaviji (koja je proglašena 1. decembra 1918.). Godine 1932, 28. decembra, pod vođstvom članova Radikalne stranke iz Vojvodine, uz učešće pripadnika i drugih stranaka, doneta je Novosadska rezolucija, koja je osudila centralizam i eksploataciju Vojvodine, založila se da Vojvodina bude federalna jedinica ili autonomna pokrajina – tj. “kao i druge istorijske pokrajine Jugoslavije” i izbacilla parolu: “Vojvodina Vojvođanima”. Ovo je važan preokret. Time je 1932. godine proklamovana građanska Vojvodina, a ne nacionalna, srpska. Vojvodina je kao moderna građanska autonomija formalno ustanovljena odlukom Skupštine izaslanika naroda Vojvodine 31. avgusta 1945. pod nazivom Autonomna Pokrajina Vojvodina, koja se kao takva, dakle kao već konstituisana autonomija, tada priključila Federalnoj Srbiji.
Status Vojvodine kao autonomne pokrajine garantovan je i regulisan je, potom, Ustavom FNR Jugoslavije iz 1946., Ustavom Narodne Republike Srbije iz 1947. te ustavima Jugoslavije iz 1963. i 1974. godine. Posebno skrećem pažnju na to kako je AP Vojvodina definisana Ustavom Republike Srbije od 28. septembra 1990. godine. Odredbom čl. 108. navedeno je za pokrajine da su “obrazovane u skladu sa posebnim nacionalnim, istorijskim, kulturnim i drugim svojstvima njihovih područja”. Dakle, i ovim tzv. “Miloševićevim ustavom” Vojvodina je definisana kao istorijska pokrajina, pored drugih objektivnih svojstava, što joj garantuju stalnost.

Zašto je AP Vojvodina, uprkos svemu gore navedenom, Ustavom iz 2006. definisana kao administrativna pokrajina? Jedan od bitnih razloga sadržan je u odredbi čl.182 stav 3. Ustava, koja glasi: “Nove autonomne pokrajine mogu se osnivati, A VEĆ OSNOVANE UKIDATI“ (podvukao D.J.). Ko osniva, može i da ukida.

Na osnovu čega gornja tvrdnja da su se oni koji su se zalagali za uvođenje “tradicionalne” i istorijske zastave (istovremeno) zalagali i za administrativni, a ne istorijski karakter Pokrajine? Naprednjaci i njihovi politički istomišljenici su se na ekspertskoj radnoj grupi Skupštine AP Vojvodine, koja je imala zadatak da uskladi Statut Vojvodine sa odlukama Ustavnog suda, mimo propisnog delokruga, zalagali da se odredba Ustava o tome da je AP Vojvodina “osnovana Ustavom” prepiše i unese u Statut Vojvodine. Srećom, bez uspeha (tim povodom i moja malenkost se javno oglasila, tekstom pod naslovom: “Ne navlačimo sami sebi ludačku košulju”). Dakle, ako postoji pritivurečje u tome što se za administrativnu, a ne istorijsku Pokrajinu donosi nova zastava kao tradicionalna i istorijska – hajde da tu protivurečnost otklonimo na taj način da se prilikom donošenja novog ustava AP Vojvodina definiše kao istorijska pokrajina – jer ona to i jeste.

Novom zastavom je većinska nova vlast hitro i simbolično “obeležila svoj prostor”, zastavom koja se skoro ne razlikuje od zastave Srbije, ali shodno svojim uverenjima (racionalni aspekt) i svojim osećanjima (psihički aspekt). Budimo objektivni, isto je učinila i prethodna većinska “nova vlast” koja je 2002. donela tzv. “oficijelnu” zastavu Vojvodine, koja sadrži srpsku trobojku i dosta evropskog plavetnila sa tri zlatne zvezdice koje pored Evrope simbolišu i naš Srem, Banat i Bačku. Mislim da je ova zastava vrlo uspela i volim je. Vije se već petnaestak godina i nisam primetio otpor ili protivljenje prema njoj, osim što pamtim da su je “Naši” jednom zapalili u Zrenjaninu (nekažnjeno). Ali strepim od tvrdnji onih koji kažu da će se prvom prilikom “oficijelna” zastava ukinuti i da je stvarni cilj brisanje vojvođanskog identiteta i na ovaj način. Ovim se otvara put da svaka nova vlast donosi svoju zastavu što bi značilo da Vojvodina zastavu, kao trajan simbol i nema. U ovakvim okolnostima, a i inače, demokratski izlaz može biti – referendum. Vojvodina je danas objektivno podeljena, a zastave su samo odraz toga. Od dve postojeće zastave, ukidanje one iz 2002. i nametanje samo jedne, ove iz 2016. bilo bi greška i uvreda. Referendum može biti demokratski izlaz. “Vojvodina zaslužuje više”!

(Autonomija)