Katalizator agresije na Ukrajinu postala je želja njenih građana da pristupe Evropskoj uniji. Demonstracije protiv proruskog režima dovele su i dvije revolucije, Narandžastu, dok je ova druga Dostojanstva, poslužila kao izgovor za aneksiju Krima i događaje koji će da kuluminiraju otvorenom agresijom u februaru 2022. Pored imperijalnih pretenzija, jedan od ključnih ciljeva ruske destabilizacije Ukrajine leži u naporima da se suzbije odnosno zaustavi proces njene demokratizacije.

Logika autokratskih režima ne trpi demokratije u svom bližem, geografskom ili političkom, okruženju. Integracije u EU, odnosno sve ono što prati taj proces upravo pomaže ubrzanom uspostavljanju liberalne demokratije – a to predstavlja prijetnju svim režimima poput onog u Moskvi. Sličnu sudbinu doživljava Gruzija, uskoro i Jermenija, riječju – sprečavanje nastavka reformi je ključni zadatak ruske spoljne politike. Gotovo identična situacija odvija se na Zapadnom Balkanu, Crna Gora je po drugi put u kratkom periodu dobila priliku za tzv. fast-track učlanjenje u EU.

Najbolja ilustracija spremnosti same Unije da u članstvo, realno i do 2028. godine, uvede Crnu Goru je nedavna posjeta njemačke ministarke spoljnih poslova Analene Berbok. Upravo sa te adrese stigla su i ozbiljna upozorenja o izazovima na ispunjenje prvo tehničkih a zatim i suštinskih kriterijuma za samo članstvo. Jasno je da u Briselu, manje u Vašingtonu, postoji spremnost da se Crna Gora, egzemplarno primi u EU uz ispunjenje bazičnih pravno-tehničkih uslova, pa da se kasnije kroz model postepene integracije nastavlja rad na onim ključnim, političkim i važnije socijalnim.

Sve to je upalilo alarm za uzbunu prije svega u Beogradu a zatim i u Moskvi. Ovaj prvi jednostavno ne smije da dozvoli napredak Crne Gore jer to ruši paradigmu njegove vlasti, dok Rusi, na talasu zaustavljanja ukrajinske kontraofanzive i slabosti Zapada, računaju na novu šansu da destabilizuju Zapadni Balkan.

Scenario je identičan kao ukrajinski i gruzijski – mobilišu se sve raspoložive snage, obavještajne i paraobavještajne na čelu sa političkim i medijskim ispostavama kako bi se izazvala nestabilnost koja za posljedicu ima odustajanje EU od nastavka ubrzane integracije. Za razliku od prošlog puta kad je tu nečasnu ulogu odigrao bivši premijer Dritan Abazović potpisivanjem tzv. Temeljnog ugovora, ovog puta sistem destabilizacije ima širi opseg i manje jasnu metu. Novouspostavljena politička osovina predsjednik Jakov Milatović, Demokrate i URA svako na svoj način rade na izazivanju manjih potresa koji stvaraju nestabilnost odnos izazivaju ciklične mikrokrize koje fokus sa tehničkih aspekata integracija seli na teren dezavuisanja javnosti.

Istovremeno ostaci DF, za sad na rezervnom položaju, pokušavaju da premijera Milojka Spajića privole na tješnju saradnju sa Beogradom. Suvišno je reći da „kuvanje žabe“ daje rezultat jer sami premijer ničim ne pokazuje da razumije poziciju u kojoj se nalazi. Združeno i jedni i drugi pomno rade na osvajanju obavještajnog aparatusa u kome je kompromitacija vladavine prava samo kolateralna korist primarnog cilja – kontrole podataka koji dolaze od međunarodnih partnera i njihovo usmjeravanje ka centrima koji ovu operaciju i izvode.

Slična situacija je na terenu izborne reforme. Periodičnim pokušajima izazivanja parlamentarne krize kratkoročno žele zakočiti sam integracioni proces ali dugoročno teže uspostavljanju onih uslova koji znače permanenti trijumf politike srpskog sveta.

Kao i tokom pristupanja NATO, Crna Gora je na meti – ovog puta ruski i srpski svet ne mogu da priuštiti grešku. Na kraju i oni sami uče iz nedostatka prethodnih strategija što se i vidi kroz inovirane metode. Uz to, ovog puta, pomoć dolazi iz same izvršne vlasti.

Prostora za manevrisanje Vlada i premijer skoro i da nemaju. Na momente izgleda kao i da se ne trude da ga nađu. Politika odlaganja suočavanja sa realnošću Crnu Goru vodi u trajnu civilizacijsku marginalizaciju a njih u političko nestajanje.

(Portal Analitika, Foto: Gradski.me)