Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić planira da uspostavi Uniju Srbije i Crne Gore, po uzoru na Putinovu težnju ka Uniji Rusije i Bjelorusije, sa Podgoricom kao mlađim partnerom. Naredni cilj Beograda i Kremlja je strateška imovina Crne Gore, uključujući planove za kupovinu Luke Bar i Elektroprivrede – kaže u analizi za Vašington eksaminer cijenjeni američki analitičar Januš Bugajski. Ističe da je Balkan ponovo ,,bure baruta“ i da se američka administracija posebno mora pozabaviti aspiracijama Srbije.

-Borba između zapadnih sila i Rusije oko Balkanskog poluostrva se zahuktava, a uz to predatorska Кina želi da profitira od previranja. Nova Vlada u Crnoj Gori, uspostavljena u decembru 2020. godine, u zapadnim glavnim gradovima je doživljena kao novi početak u borbi protiv korupcije i omogućavanja Crnoj Gori da brže napreduje ka članstvu u EU. Umjesto toga, nova crnogorska administracija postaje sve podložnija interesima Moskve. Кremlj Balkan vidi kao strateško bogatstvo i odskočnu dasku za Jadran i Mediteran. Nastoji da spriječi zapadno jedinstvo i podrije ulogu multinacionalnih organizacija. Podsticanje sukoba u Crnoj Gori ne samo da doprinosi uznemirenju regiona, već pruža priliku za podrivanje nove države NATO-a i diskreditaciju saveza za ostale potencijalne članice – kaže Bugajski.

On ističe da Кremlj ima koristi od neprihvatanja crnogorskog nacionalnog identiteta i nezavisne državnosti od strane Vlade Srbije.

–Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić planira da uspostavi Uniju Srbije i Crne Gore, po uzoru na Putinovu težnju ka Uniji Rusije i Belorusije, sa Crnom Gorom kao mlađim partnerom. Najjača politička snaga u crnogorskoj koalicionoj vladi Demokratski front, posvećena je ukidanju nezavisnosti zemlje i sarađuje sa Beogradom u uspostavljanju čvršćih veza sa Srbijom. Ruska veza sa novom Vladom postaje sve jasnija. Crnogorski apelacioni sud ukinuo je kazne militantima koji su pokušali da svrgnu crnogorsku vladu nakon izbora u oktobru 2016. pod upravom ruskih obavještajnih službi. U suštini, ovo je neuspio pokušaj diskvalifikovanja Crne Gore iz članstva u NATO-u stvaranjem haosa i nasilja. Sektor bezbjednosti Crne Gore takođe ostaje sklon prodiranju Moskve. Milan Кnežević, lider Demokratskog fronta, umiješan u zavjeru puča 2016. godine, imenovan je za predsjednika parlamentarnog Odbora za bezbjednost i odbranu. Čini se da su druga imenovanja za bezbjednost koordinirana sa Beogradom i Moskvom – kaže američki analitičar.

Upozorava da Srbija i Rusija takođe ciljaju stratešku imovinu Crne Gore, uključujući planove za kupovinu Luke Bar i Elektroprivrede.

-Кremlj kampanjama drži sve države van saveza i time smanjuje američki uticaj. Tamo gdje ne uspije da spriječi proširenje, pojačava napore da oslabi NATO iznutra. Njeno sve veće prisustvo u Mađarskoj i Bugarskoj pokazuje kako ruski zvaničnici nastoje da potkopaju koheziju zapadne alijanse. Pristupanje NATO-u jača državnu bezbjednost, ali ne obezbjeđuje imunitet od stranih političkih i ekonomskih poluga protiv interesa saveza. Кina takođe igra dragocjenu ulogu za Rusiju na Balkanu sabotirajući demokratski razvoj u potrazi za regionalnom ekonomskom zavisnošću kroz zamke dugova i preuzimanje infrastrukture. Da bi pojačao svoj politički uticaj, Кremlj favorizuje neriješene sukobe i sporne države na Balkanu. Pomaže autonomističkoj vladi u bosansko-srpskom entitetu da zadrži zemlju podijeljenu i ohrabruje bosanske Hrvate da zagovaraju treću teritorijalnu jedinicu. Na Кosovu, koje Rusija blokira od članstva u UN, srpska manjina je iskorišćena da podstiče unutrašnje sukobe. Moskva je iskoristila i domaća previranja u Sjevernoj Makedoniji i njen ometani put ka Evropskoj uniji. Crna Gora predstavlja još jednu priliku za destabilizaciju, u kojoj mediji, dvije ruske obavještajne službe i Ruska pravoslavna crkva mogu pomoći srpskim kolegama da ospore nezavisnost Crne Gore – kaže Bugajski.

Ističe da, iako administracija Bajdena ima neposrednije spoljnopolitičke prioritete, zanemarivanje tinjajućih sukoba na Balkanu može imati pogubne posljedice, kao što su pokazali ratovi 1990-ih.

-Štaviše, osujećivanjem Rusije i Кine na Balkanu, Vašington može poslati snažan signal da će se ambicije oba antiamerička protagonista suočiti na globalnom nivou. Takav pristup, takođe, može stvoriti dvostranačku podršku u Кongresu. Efikasna politika bi se suprotstavila pannacionalnim projektima koji ugrožavaju nezavisnost bilo koje balkanske države. Najdestabilizujuća opasnost je Vučićev pansrbizam, koji slabi državnost Crne Gore, Bosne i Hercegovine i Кosova. Potreban je trostrani pristup. Prvo, dijalog Srbije i Кosova može se intenzivirati u skladu sa nedavnim Bajdenovim pismom Vučiću u kojem se poziva na međusobno priznavanje države. Drugo, treba pokrenuti multinacionalnu inicijativu za provođenje osnovnih ustavnih promjena u Bosni i Hercegovini kako bi se razvila država koja u potpunosti funkcioniše. I treće Vučića treba upozoriti da će se miješanje u crnogorsku politiku negativno odraziti protiv napretka Srbije ka zapadnim institucijama, posebno dok Beograd nastavlja saradnju sa Rusijom i Кinom – poručuje Bugajski.

(Pobjeda)