Priča je samo donekle kafkijanska. U mnogo većoj mjeri ona je izvan-fiktivna, racionalno motivisana, a naslov bi joj mogao biti ,,Politički progon u osvježenoj Crnoj Gori, 2023“. Bobana Batrićevića, crnogorskog istoričara, građanskog aktivistu i profesora na Fakultetu za crnogorski jezik i književnost do sada nisam imala priliku lično da upoznam, ali bi se moglo reći da sam ga upoznavala čitajući njegove, regionalnoj javnosti dostupne, kolumne na crnogorskom portalu Antena M, čiji je redovni kolumnista.

Ono što zainteresovani čitalac može naći u njegovoj stručnoj biografiji jeste da je autor preko pedeset naučnih radova i da je kopriređivač prvog toma zbirke dokumenata Monumenta Montegrina Vaticanaiz vatikanskog arhiva Archivio di Stato. Biografska bilješka nudi i važnu informaciju, naime, da Boban Batrićević u svojim istraživanjima posebnu pažnju posvećuje istoriji totalitarnih pokreta i propagande, kao i teoriji kulture i identiteta.

Autor je trimonografijei dva kopriređivačka izdanja, kao i poglavlja o Crnoj Goriu Historiji Jugoslavije 1918-1991, koju je objavio turski izdavač Nobel izAnkare. Član je naučne redakcije časopisa Journal of Balkan and Black Sea Studies. Učestvovao je na brojnim međunarodnim naučnim skupovima, te na Svjetskom kongresu jevrejskih studija uJeruzalemu i na konferenciji Balkan Express na Karlovom univerzitetu u Pragu.

Pored naučnog, aktivan je i u civilnom sektoru. Godine 2022. izabran je za potpredsjednika Crnogorskog PEN centra, a kao crnogorski delegat bio je učesnik 88. Kongresa svjetskih PEN centara održanog na Univerzitetu u Upsali. Član je Međunarodnog komiteta Pisci za mir.

Ovoj, za mladog čovjeka, besprekornoj biografiji Boban Batrićević će moći da doda i jedan bizarni podatak – da je 27. oktobra 2023. godine dobio poziv da se 22. januara 2024. godine, u svojstvu okrivljenog, pojavi na saslušanju u Sudu za prekršaje u Podgorici zbog ,,sudskog odlučivanja povodom kolumne koju je avgusta 2023. godine napisao za portal Antena M. U sudskom pismu, tužiteljka S. Š. zaključuje: da se ,,u radnjama okrivljenog ostvaruju svi elementi prekršaja iz člana 19. Zakona o javnom redu i miru“, te predlaže da se ,,isti oglasi krivim i kazni po Zakonu“. A član 19. Zakona o javnom redu i miru kaže: ,,Ko na javnom mjestu govorom, natpisom, znakom ili na drugi način vrijeđa drugog po osnovu nacionalne, rasne ili vjerske pripadnosti, etničkog porijekla ili drugog ličnog svojstva, kazniće se za prekršaj novčanom kaznom od 250 do 1500 eura ili kaznom zatvora do 60 dana“.

Šta se, zapravo, dogodilo? Zbog teksta ,,Torokanje po Metodologiju i Đoanikiju“, u kojem je kritikovao stavove mitropolita Joanikija i episkopa budimljansko-nikšićkog Metodija, protiv crnogorskog istoričara i građanskog aktiviste Bobana Batrićevića, u osvježenoj Crnoj Gori, koja je po svom, još uvijek važećem, Ustavu i demokratska i sekularna država, u maniru nekadašnjeg verbalnog delikta pokrenut je sudski proces. A Boban Batrićević je, zapravo, u maniru darovitog kolumniste stilom koji je moguće locirati negdje u predjelu između satire i analize sadržaja govora pomenutih crkvenih velikodostojnika, pokušao da crnogorsku i međunarodnu javnost upozori na opasnu infiltraciju etnofiletizma (suprotstavljenog suštini novozavjetnih i hrišćanskih postulata), na opasno inverziranje hrišćanske etike, kojim se unosi ozbiljna konfuzija na relaciji ljubav-mržnja, dobro-loše, pa samim tim i na relaciji heroji-zločinci, na visoki intenzitet ideološkog pritiska, kojim se, posebno intenzivno od 2020. godine u ime konstrukta Srpskog sveta (koji uvijek podrazumijeva amalgam između vjere i nacije), vrši svojevrsna kolonizacija mišljenja i identitetska uzurpacija.

Grupa javnih ličnosti iz regiona je povodom ovog markantnog slučaja političkog progona, s kafkijanskim primjesama, javnosti uputila Apel za slobodu kritičke misli u kojem se, između ostalog, navodi: ,,Progoni pojedinaca su dio šireg procesa sistematičnih obračuna s medijima, nevladinim organizacijama i slobodnomislećim pojedincima koji se u Crnoj Gori primjenjuju posljednjih godina. Autoritarne metode targetiranja i dehumanizacije kritičkih glasova, karakteristične za režim Aleksandra Vučića u Srbiji i sve političke strukture u regionu koje su pod njegovom kontrolom, vode društvo u Crnoj Gori u opasne tenzije i nasilje“.

Vjerujem da će Boban Batrićević, upravo u maniru darovitog kolumniste, marljivog naučnika i nepokolebljivog građanskog aktiviste, dostojanstveno podnijeti dodijeljenu mu stigmu i pretočiti je u neki novi tekst ili istraživački rad. Isto tako, vjerujem i da će njegova borbena sklonost kritičkoj misli pobijediti gorčinu zbog činjenice da se, radeći vođen najboljim namjerama i vjerom u mogućnost uspostavljanja dobrog društva u Crnoj Gori, jednoga jutra zatekao kao osumnjičeni u sudskom procesu.

U međuvremenu, ovaj se proces uklopio u druge procese koji vode ka tome da nekada jasna linija razdvajanja države i crkve postaje sve tanja.

(Pobjeda, foto: Pobjeda)