Odnos predsjednika i premijera najbolje ilustruje zašto u crnogorskim uslovima nije moguće ‘koliderski’ upravljati partijom ili organizacijama sličnog tipa. Model koji su najdublje razradili Zeleni Njemačke za ovdašnje političke prilike ostaje samo teorijska mogućnost. Zapadno obrazovanje pa i radno iskustvo u naprednim sistemima nisu dovoljni da nadiđu želju za moći, još kad se u jednačinu uključe službe i paraslužbe sve dobija karikaturalan, ali po društvo maligni iskaz.

Nije trebalo čekati naslovnice režimskih medija, javnost to intuitivno još od ranije vrlo dobro percipira, u Crnoj Gori je na snazi neformalna ali hladnoratovska kohabitacija. Paradoksalno, odnosi tada predsjednika Đukanovića i premijera Krivokapića imali su skandivanski karakter u odnosu na stanje sad.

Neformalna, jer bar formalno obojica lidera pripadaju istoj političkoj strukturi. Šumovi na relaciji dva kabineta vidljivi su od prvog dana izglasavanja Vlade. Dijalog o popunjavanju ambasadorske mreže kontinuirano izostaje parališući već unazađeni diplomatski aparat. Istovremeno, predsjednik Milatović, uprkos slučajnom karakteru svog mandata, ne propušta priliku da paternalistički spočitava Vladi, personalno Spajiću, poteze od budžeta do kadrovskih rješenja.

Tobožnja analiza budžeta 2024. koja je osvanula na Twitteru, ne spada samo u vučićevski antiustavni izlet, već u politički jasno ekspliciranu kritiku, na momente snažniju od one koja dolazi iz redova parlamentarne opozicije.

Predsjednik Milatović u kontinuitetu pokušava nametnuti personalna rješenja lojalna njemu, (novopostavljena guvernerka je samo vrh piramide u tom kadrovanju) ali i u partijskom smislu zauzeti pozicije pred dolazeći kongres.

Opšti je utisak da, za razliku od njega, premijer Spajić konstantno nastupa iz defanzive. Bar je izgledalo tako do preksinoćnjeg saopštenja PES-a. Mikroagresija koja izbija iz tona i vokabular tog uratka prevazilazi slične sadržaje adresirane bivšem predsjedniku Đukanoviću.

Činom vraćanja zakona na ponovno odlučivanje, predsjednik Milatović je povukao potez koji ako ne rezultira jasnim političkim odgovorom suprotne strane, znači još jednu njegovu političku pobjedu. Odavno taj sukob nema samo unutarpartijski karakter već poprima dileme državnog nivoa prvog reda.

Očigledno je da predsjednik i premijer ne mogu zajedno ostati u istoj stranci. Na koncu, to ne žele ni pokrovitelji ovog prvog. Računaju da ukoliko na kongresu PES-a Milatović ne ostvari kadrovsku prednost, poput Bulatovića, „otvoriće“ novu – SNP vol. 2 odnosno koju već verziju, to je teško pratiti.

Ostale paralele sa događajima iz 1997/98. tu se i zaustavljaju. Spajić nema političku viziju poput Đukanovića, niti se trudi da je kreira. Vođen partikularnim interesima često nepovezanim sa onim što je državna politika, vodi bitku bez borbe.

Koliko je zapravo realan scenario da Spajić ostvari prednost zavisi isključivo od njega. Suštinski on ima instrumente, političke i medijske, da pobijedi svog rivala Milatovića, ali izgleda da u tom nema saveznika a sve je malo dobronamjernih koji mu na tom putu mogu pomoći. Političku i ličnu opciju za spas odbacuje iz opet nepolitičkih razloga.

Ishod ove posljednje epizode u kohabitaciji odrediće sudbinu sukoba dva lidera. Popusti li Spajić to će biti pogonsko gorivo za medijsku kampanju koju protiv njega kreira kabinet Predsjednika u sadejstvu sa ostalim elementima koji aktivno ne učestvuju u političkom životu.

(Portal Analitika, foto: Gradski portal)