Antifašistička akcija Novog Sada optužila je danas ekstremne desničare koji su 19. aprila, tokom masovnog protesta protiv fašizma u Novom Sadu, ispod spomenika „Porodica“ postavili venac kojim su odali počast organizatorima Novosadske racije, odgovornim za nasilnu smrt nekoliko hiljada Novosađana.

„Domaći nacisti, ljotićevci i četnici su postavljanjem venca pomenutim izdajnicima na mesto sećanja na žrtve njihovog delovanja pokušali da od krvnika naprave žrtve i oskrnave sećanje na sve one koji su stradali tokom okupacije u Novom Sadu“, navodi se u saopštenju AFANS-a.

Pomenuta grupa desničara je ispod spomenika „Porodica“ postavila venac sa vrpcom na kojoj su ispisane sledeće reči – „Novosadskim žrtvama komunističke racije u Rajinim šumama 1944-te“.

„Kao i 1941. kada je manjina Novosađana izdala svoje sugrađane, danas manjina zadojenih nacista skrnavi zidove grada svastikama, glorifikuje njihovu izdaju i jadikuje nad njihovom zasluženom sudbinom. Iz tih razloga je venac uklonjen sa spomenika od strane učesnika antifašističkog skupa“, piše u saopštenju.

U AFANS-u su ocenili da je „ovakva manifestacija istorijskog slepila samo karikatura već usvojenog lažnog narativa o navodnom zločinačkom karakteru oslobođenja 1944. koju u poslednjih 30 godina forsiraju sve političke stranke u Srbiji dok nastavljaju besomučnu reviziju i relatitivizaciju istorijskih činjenica koja treba da dobije svoj vrhunac postavljanjem spomenika ’nevinim žrtvama 1944/45’“.

Dodali su da će se svim snagama suprotstaviti najaveljenim namerama gradskih vlasti da u Novom Sadu posave takav spomenik.

Iz AFANS-a su podsetili da je nakon oslobođenja Novog Sada 23. oktobra 1944. uspostavljan Vojni sud Vojne oblasti za Bačku i Baranju koji je na smrt streljanjem osudio 250 ratnih zločinaca mađarske nacionalnosti.

Oni su proglašeni krivim da su tokom okupacije učestvovali u zločinima nad civilnim stanovništvom tokom ulaska mađarske okupacione vojske u Bačku i Novi Sad aprila 1941, kao i zbog zločina u novosadskoj raciji januara 1942, slanja u logore i zlostavljanja civilnog stanovništva i drugih nedela počinjenih u periodu 1941 – 1944.

Među njima su bili i članovi fašističke stranke Strelasti krstovi koji su osuđeni za veleizdaju.

Nakon oslobođenja pa do decembra 1945. godine na smrt streljanjem je osuđen i izvestan broj Novosađana sprskog porekla koji su bili u kolaboraciji s mađarskim okupacionim vlastima.

Među 35 streljanih Srba bio je Milan Popović, poslanik u mađarskom parlamentu koji je za potrebe okupatora sastavljao spiskove za streljanje održano januara 1942.

Streljan je i predratni gradonačelnik Novog Sada Miloš Petrović, pored Popovića najistaknutiji predstavnik „lojalnih Srba“ u gradu. Obojica su zajedno sa mađarskim vlastima održavali kontakte sa Dražom Mihailovićem i pred kraj okupacije pokušali da izdejstvuju naoružavanje (od strane okupatora) amnestiranih četničkih simpatizera u Somborskom procesu 1943.

Pavle Pecija Popović, industrijalac i zemljoposednik, član gradskog veća koji je zajedno sa Petrovićem potpisao dokument velikog župana Fernbaha 17. 1. 1942. o proširenju racije na Novi Sad takođeje osuđen na smrt streljanjem.

Ista presuda zadesila je i Vojina Brkića i Milana Sivačkog – odgovorne za potkazivanje građana mađarskoj kontraobaveštajnoj službi nakon racije 1942.

(Autonomija)