Odavno su prisutne težnje da se omalovaži Božićni ustanak kao jedan od prelomnih događaja u Crnoj Gori u XX vijeku. Posljednji takav pokušaj dobili smo na portalu Velike priče od novinara Željka Pantelića, nekadašnjeg Miloševićevog RTS-ovog propagandiste a danas dopisnika Vijesti.

Dopisnik iz Rima pokušava da nam objasni kako Božićni ustanak nije bio sukob Crnogoraca i Srba. I to na osnovu pisanja dijela tadašnje evropske štampe. Samim tim je pokazao svoje namjere. Krijući se iza novinarskog manira, za izvore uzima članke koji su trećerazredni izvor u istorijskoj nauci.

Na taj način tadašnju pristrasnost pokušava nama danas prodati za istorijsku istinu. Još jedan manir velikosrpske škole prekrajanja istorije. Samo nam se ova uvaljuje kao građanska. Očigledno da gospoda od „srednje strane“ imaju veliku potrebu da pokažu kako tu sukoba nije bilo, a posebno ne nacionalnog. Tako je po autoru ovog uratka to bila pobuna, bezazleno čarkanje čisto ideološke prirode. No, eto, malo se prećeralo, kako to samo Crnogorci i Srbi umiju.

Time poštovani dopisnik izvrće činjenice i relativizuje istorijsku zbilju. Iako sa željom da podiđe crnogorskoj strani, uzima tezu velikosrpske politike da je riječ o pobuni a ne o ustanku, kao i to da su Jovan Plamenac i Krsto Zrnov Popović bili Srbi i da su se na kraju povinovali kralju Aleksandru koji ih je toplo dočekao. Ne no su se još i izljubili na kraj!

I to bi trebalo da bude osnova za veliko pomirenje u Crnoj Gori. Poništavanje i relativizacija događaja. No autor se ne zadržava na tome nego iz toga izvlači zaključak da je to poslužilo kasnije DPS-u da izmišlja neku novu crnogorsku naciju.

Zbog toga nužno je podśetiti na neke nesporne istorijske činjenice.

Ustanak u Crnoj Gori izbio je na Božić 1918. godine po starom ili 1919. godine, po novom kalendaru. Bio je to ustanak Crnogoraca protiv okupacije i nasilnog poništenja njihove države. Da nije bilo samo čarkanje oko Cetinja svjedoči činjenica da je ustanak vođen na tri četvrtine tadašnje teritorije Crne Gore. Da su borbe bile i oko Nikšića, oko Bara, oko Kolašina. Veličina ustanka se vidi i u tome što je srpskoj okupacionoj sili trebalo 4 godine da uguši ustanak, a komitske čete su pružale sporadičan otpor do 1929. Priča da su Plamenac i Krsto Zrnov Popović bili Srbi izvodi se iz njihovih dokumenata koje im je izdala KSHS koja nije priznavala crnogorsku naciju.

Pored toga, poštovani dopisnik pokušava da zažmuri na ogromne zločine koje je napravila srpska vojska tokom gašenja ustanka. Zato mu preporučujem da pročita fenomenalnu knjigu Sloba Čukića o tome. A samo da ga podśetim na zločine u Rovcima, zvjerstva po svim zatvorima u Crnoj Gori i zapaljene Zvicere. Da su srpske okupacione trupe zapalile više od 5.000 crnogorskih domova.

A to nije da smo se svi malo zaigrali. Crnogorci nikada nikome nijesu učinjeli onakve monstruoznosti koje je nama napravio srpski okupator. Niti je ikad Crnogorcima palo na pamet da vežu ženama mačke pod rašu.

Stoga, ne može nikako biti riječi o sukobu ideološkom. I to nikakvi članci strane ili bilo koje druge štampe ne mogu da promijene. Da nije bilo riječi o ideološkom sukobu, valjda najbolje svjedoči činjenica da se decenijama nije smjelo o njemu govoriti. Božićni ustanak bio je tabu tema jugoslovenske istoriografije, što vidimo po tome da Dimo Vujović nije mogao odbraniti svoju doktorsku disertaciju u Beogradu, već u Sarajevu. A da je poštovani dopisnik i zavirio u tu knjigu vidio bi da je u njoj jasno i naučno nedvosmisleno dokazano da se nije radilo o ujedinjenju nego o nasilnom prisajedinjenju Crne Gore Srbiji.

Znamo da je tih godina Crna Gora i dinastija Petrovića ostala na cjedilu od strane velikih sila. Ali ono što ne želi da kaže dopisnik iz Rima, je to da je tome doprinijela zakulisna politika Srbije i Pašića čiji je cilj bio da uništi Crnu Goru.

Zato će ovaj uradak ostati samo pokušaj tzv. srednje i građanske opcije da zabašuri činjenice zarad tzv. pomirenja koje nije ništa drugo do mirenje Crnogoraca s vlastitim nestankom.

Vukota Vukotić (Portal Analitika)