Pokrajinski sekretar za arhitekturu, urbanizam i graditeljstvo Dušanka Sremački

Finansiranje izrade planova za područje posebne namene Starog Begeja, Carske bare, Gornjeg Podunavlja, Koviljsko-petrovaradinskog rita, Letenke i drugih ranije započetih uz donošenje prostornih planova opština, biće okosnica rada Pokrajinskog sekretarijata za arhitekturu, urbanizam i graditeljstvo u naredne četiri godine, kaže u razgovoru za “Dnevnik” novoizabrani sekretar Dušanka Sremački.

 – Osnivanjem Pokrajinskog fonda za kapitalna ulaganja stvorili su se uslovi da se pokrene veliki broj projekata. Analizirajući potrebe za izgradnjom objekata, konstatovano je da nema dovoljno pripremljenih projekata, nema dokumentacije, što je uslov za izgradnju. To je prava šteta u vreme kad imamo novac. Prioritet prioriteta je izgradnja saobraćajne infrastrukture i rešavanje problema oko upotrebljenih voda (komunalnih i industrijskih), gde sistemi za prečišćavanje godinama nisu održavani. I vodovodne instalacije su zastarele i traže zamenu.

Koji je značaj donošenja planova, kako onih posebne namene, tako i regulacionih i drugih koji su u nadležnosti opština?
– Ti planovi služe zbog posebnog značaja ovih područja, koja su, zapravo, prirodna bogatstva koja treba zaštititi, da bi se u slučaju bilo kakvog njihovog uređivanja mogli dobiti neophodni uslovi, a da se ne naruši priroda. Iz istog razloga donose se prostorni planovi na nivou opština, jer je to prva dimenzija šta je moguće u jednom prostoru graditi i definisati po namenama: da li je to poljoprivredno zemljište, građevinsko zemljište, prostor u kome je potrebno razvijati industrijske zone, kako ih treba infrastrukturno opremati… Bez planova nema mogućnosti za ulaganje i razvoj.

Strateški dokument je Prostorni plan razvoja infrastrukturnog Koridora 10 koji je donela Vlada Strbije još pre pet godina. Na osnovu tog dokumenta se može ulagati na veoma interesantnom potezu Horgoš – Beograd i dalje prema Požegi. Kako Koridor 10 zahvata delove opština, one prilikom izrade svojih planova moraju da prate planove višeg ranga. Zato je i osnovana Republička agencija za prostorno planiranje, koja se stara o tome da svi doneti planovi budu kompatibilni. Pokrajinski sekretarijat je od 2002. godine izdvajao sredstva za podsticaj opštinama da donose svoje planove. Određena sredstva su predviđena i za ovu i sledeću godinu, kako bi se posao završio. Izrada planova je započeta u svim opštinama, ali kako je zakonska procedura njihovog donošenja složena i duga, one su još uvek na putu da završe taj posao. Prednjači opština Bački Petrovac koja je ovaj posao završila prva.

Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja najavljuje izmene i dopune Zakona o planiranju i izgradnji, koji nije uspeo da zaživi u proteklih pet godina. Koji su najčešći problemi na terenu, s kojima ste se susretali u dosadašnjem poslu pokrajinskog građevinskog inspektora, posebno u oblasti nelegalne izgradnje?
– Brojni su problemi koji su se javili zbog nedorečenosti ovog propisa. Na osnovu činjeničnog stanja na terenu koje utvrđuje građevinski inspektor, za nelegalno izgrađen objekat za koji nije podnet zahtev za legalizaciju, ili ona nije moguća, donosi se rešenje o rušenju. Međutim, po zakonu bi trebalo doneti i zaključke o dozvoli izvršenja. Bez toga građevinski inspektori su nemoćni da realizuju svoje rešenje o rušenju. Za njega su potrebna značajna materijalna sredstva koja bi morale da daju opštine, Pokrajina ili Republika, što nije rešeno. Najčešće, opštine tu stavku u svome budžetu nemaju, a ako je i imaju, to nije dovoljno. Osim toga, vrlo je nepopularno rušiti, posebno ako je reč o značajnim objektima i zato se čeka da se završi započeti proces legalizacije.

Prvobitno donet zakon je predvideo da vlasnici bespravno izgrađenih objekata plaćaju stostruku naknadu za korišćenje građevinskog zemljišta, kako bi snosili posledice nelegalne izgradnje, međutim, to nikada nije zaživelo. Nije reagovala ni lokalna samouprava, ni ostali, iako bi novac dobro došao za komunalno opremanje građevinskih parcela. Takođe, bilo je definisano da se ne mogu bespravno izgrađeni objekti priključiti na energetsku mrežu, ali, kako propisi idu jednim putem a stvarni život drugim, vlasnici tako izgrađenih kuća su se “divlje” priključivali i na struju, vodu i gas, koje najčešće nisu plaćali. Izmenama propisa iz 2006. omogućen im je privremeni priključak na sve komunalije, što je u suprotnosti s osnovnim propisom.

Pokrajinski sekretarijat je do sada imao lošu saradnju sa Ministarstvom za infrastrukturu. Predlozi koji su stizali iz Vojvodine nisu dobijali zeleno svetlo u Republici. Od kako je osnovano posebno ministarstvo koje se bavi i planiranjem, da li sarađujete oko novog zakona o legalizaciji čiji prvi nacrt je najavljen već do kraja oktobra, a konačan tekst do kraja godine?
– Mislimo da predloge zakona treba da daju upravo oni koji direktno zakon primenjuju. Imali smo priliku da uspostavimo kontakt s novoosnovanim ministarstvom i očekujemo promenu na bolje. Kao što imamo dobru saradnju s opštinama zbog opštinskih projekata, tako nam treba i s Republikom jer se istim propisom definišu i ovlašćenja APV prilikom izgradnje objekata na njenoj teritoriji.

Mi izdajemo odobrenje za izgradnju i sva potrebna planska dokumenta za objekte koji su od začaja za Republiku, a u celosti se nalaze na našoj teritoriji. Skoro smo izdali odobrenje za sanaciju privremenog drumsko-železničkog mosta, tu je i obilaznica oko Novog Sada, izdali smo odobrenje za izgradnju magistralnog gasovoda od Gospođinaca do Banatskog Dvora, u našu nadležnost spada i beščanski most i drugi objekti. Verujemo da smo na dobrom putu zajedničkog rada i sa opštinama, i gradom, i Republikom.

Novi Žeželj za sedam godina

– Upotreba privremenog drumsko-železničkog mosta oročena je posle sanacije na sedam godina. Za to vreme trebalo bi da se izgradi novi most na mestu porušenog Žeželjevog, koji spada u kapitalna ulaganja i koji se nalazi na saobraćajnom Koridoru 10. Tuda prolazi železnički teret brojnih evropskih zemalja. Republika je ta koja mora da pronađe strateške partnere u finansijskom smislu. Do sada su jedino pokriveni troškovi izrade generalnog projekta, koju je Evropska agencija za rekonstrukciju poverila italijanskoj fiirmi “Italfer”.

Fruška gora pod kontrolom

– Iako i na Fruškoj gori postoji određeni broj bespravno podignutih objekata, među kojima su i neki od javnog značaja, to je još uvek gotovo beznačajno u odnosu na to šta se dešava u drugim nacionalnim parkovima. Građevinske inspekcije su pokušale da deluju, ali bez većih rezultata. Međutim, ubuduće će sve biti pod mnogo većom kontrolom.

(Dnevnik)