Vlast u Crnoj Gori, godinu poslije pobjede na izborima, u krizi i pred raspadom, nije sigurna u podršku SPC, pa svaka njena partijska i ekspertska frakcija nastoji da joj se dodvori i sebi pribavi prednost kod moćnog mecene“, ocijenio je za Portal Analitika ugledni intelektualac i publicista Marko Špadijer povodom najavljenog ustoličenja mitropolita SPC na Cetinju 4. septembra.
Hirotonisanje srpskog vladike u crnogorskoj prijestonici, dodaje on, za vlast je dobar povod da pokaže punu odanost onima koji su u njihovo ime zavladali, a SPC-u i njenom patrijarhu da rukopoloži pastira nad „obespravljenim” pravoslavnim Srbima u Crnoj Gori za dalju veliku misiju stvaranja „Srpskog sveta“.
Licemjerni građanski karakter CG partija
Budući da je cjelokupan vrh zakonodavne i izvršne vlasti proteklih dana jasno stao iza ustoličenja Joanikija na Cetinju, interesovalo nas je kako on tumači tu poruku, naročito imajući u vidu da se u vladajućoj većini dio partija i dalje izdaje za ‘građanske’.
„Svetosavlje je prigrabilo pravoslavne sakralne spomenike i svetinje u Crnoj Gori, izgradilo svoje, crnogorske prilagodilo svome liku i ponaša se kao državna religija. Mislim da je licemjerno više pominjati građanski karakter crnogorskih partija, jer su vlast i mandati odavno iznad svih građanskih principa, nacionalih interesa, programa i ideala“, poručio je Špadijer.
Kako ističe, vlast sada nastoji da apelima odvrati Cetinjane od protesta povodom namjeravane hirotonije.
„Zar postoji dobronamjerna, demokratski orijentisana institucija Crne Gore koja ima obraza da odvraća građane Cetinja i drugih gradova da najoštrije ispolje ogorčenje i protest protiv čina demonstracije pokoravanja Crne Gore, obezličavanja njenog identiteta i suvernosti. I to u Cetinjskom manastiru koji je okupiran i na prevaru otet crnogorskoj istoriji, državi i crnogorskim pravoslavnim vjernicima“, kaže Špadijer.
Podsjeća da je Srpska pravoslavna crkva ustanovila „tradiciju” da Cetinjski manastir „brane” od Crnogoraca srpske paravojne jedinice i kriminalne grupe.
„Ovoga puta će, izgleda, novi mitropolit biti uveden u posao u špaliru pendreka policajaca i kandila svite srpskih popova. Kako takvo hirotonisanje može biti dostojansteno kad narušava dostojanstvo Crne Gore, a svi crkveni akteri su svetosavske horovođe koji negiraju bilo kakvu osobenost, nacionalnost, državni i pravoslavni kontinuitet Crne Gore“, pita se Špadijer.
Veliki rizik od sukoba
Apostrofira i da hirotonisanje vladike SPC na Cetinju zapravo najavljuje završni čin posrbljavanja Crnogoraca.
„Donesen je Zakon, obavljen popis crkvene imovine, a sam čin će ubrzati potpisivanje Temeljnog ugovora. SPC je očistila i ono malo tinjajućeg crnogorstva koje je ostalo kod popova koji su bili uz bivšeg mitropolita. Cetinjski manastir je projektovan za ratni štab, a Bogoslovija za vojno učilište za potrebe totalnog razaranja Crne Gore“, ocjenjuje Špadijer.
Poručuje i da se građanima ne može uskratiti niti zabraniti ustavno i demokratsko pravo da izražavaju nezadovoljstvo i da protestuju protiv čina koji vide kao ruganje nacionalnoj tradiciji, izdaju svoje države i čin političke provokacije.
„Rizik od sukoba građanskog nezadovoljstva i demonstracije religijske kolonijalne bahatosti, kojoj asistira sila domaće vlasti, svakako je veliki. Ne vidim način da se spriječe neželjene posljedice osim da se ustoličenje obavi iza zidina nekog manastira van Cetinja“, zaključio je Špadijer.