Sjedinjene Države su optužile Rusiju da ne poštuje sporazum „Novi START“ (Strategic Arms Reduction Treaty) – posljednji stub posthladnoratovske kontrole nuklearnog naoružanja između dvije zemlje, jer Moskva ne dozvoljava inspekcijski nadzor na svojoj teritoriji.
Ugovor je stupio na snagu 2011. i produžen je 2021. na još pet godina. START ograničava broj strateških nuklearnih bojevih glava koje Sjedinjene Države i Rusija mogu da rasporede i limitira raspoređivanje raketa i bombardera na kopnu i u podmornicama.
Dvije zemlje zajedno posjeduju oko 90% svjetskih nuklearnih bojevih glava.
„Odbijanje Rusije da omogući inspekcijske aktivnosti sprječava Sjedinjene Države da ostvare važna prava po ugovoru i ugrožava održivost američko-ruske kontrole nuklearnog naoružanja“, rekao je portparol Stejt departmenta, javlja Rojters.
Moskva je u avgustu prošle godine suspendovala saradnju sa inspekcijama zbog, kako su naveli, ograničenja u putovanjima koja su uveli Vašington i saveznici pošto su ruske snage izvršile invaziju na susednu Ukrajinu u februaru prošle godine. Moskva je takođe saopštila da je i dalje posvećena poštovanju odredbi Sporazuma.
Iako Vašington želi da sačuva Sporazum, veze sa Moskvom su najgore u odnosu na prethodne decenije zbog ruske invazije na Ukrajinu. To je element koji bi mogao da zakomplikuje pokušaje administracije američkog predsednika Džoa Bajdena da održi postojeći i postigne naknadni Sporazum o kontroli nuklearnog naoružanja.
Portparol Stejt departmenta je dodao da Rusija ima „jasan put“ za povratak poštovanju Sporazuma tako što će dozvoliti inspekcijske aktivnost, a da Vašington ostaje spreman da radi sa Rusijom na potpunom sprovođenju sporazuma.
„Novi sporazum START ostaje u interesu nacionalne bezbjednosti Sjedinjenih Država“, rekao je portparol.
Razgovori između Moskve i Vašingtona o obnavljanju inspekcija u okviru novog START-a trebalo je da se održe u novembru u Egiptu, ali ih je Rusija odložila i nijedna strana nije odredila novi datum.
Rusija je u ponedeljak rekla Sjedinjenim Državama da bi sporazum mogao da istekne 2026. godine bez zamjene novim jer, kako je rečeno, „Vašington pokušava da nanese ‘strateški poraz’ Moskvi u Ukrajini.
Upitan da li Moskva može da zamisli da nema Sporazuma o kontroli nuklearnog naoružanja posle 2026. godine, zamenik ministra spoljnih poslova Rusije Sergej Rjabkov rekao je novoj državnoj agenciji RIA:
„Ovo je sasvim moguć scenario“, prenosi Rojters.
Sjedinjene Države su isporučile više od 27 milijardi dolara bezbjednosne pomoći Ukrajini od početka invazije Rusije, uključujući više od 1.600 protivvazdušnih raketnih sistema Stinger, 8.500 protivtenkovskih raketnih sistema Javelin i milion artiljerijskih metaka kalibra 155 mm.
STUPS: Eskalacija