Procene Ujedinjenih Nacija su da je između 20 i 50 hiljada žena i devojčica preživelo ratno silovanje za vreme sukoba u Bosni i Hercegovini, izjavila je predsednica udruženja Zaboravljena djeca rata Ajna Jusić na konferencija „Vidljivost djece rođene kao posljedica rata“ u organizaciji tog udruženja.

Konferencija je otvorena u Historijskom muzeju Bosne i Hervegovine u Sarajevu povodom 25. novembra, Međunarodnog dana borbe protiv nasilja nad ženama.

Anja Jusić istakla je da suđenja u ovim slučajevima traju godinama a žrtve su iznova izložene retraumatizaciji.

„Mnoge žene  zločine i dalje nisu prijavile, obeshrabrene minimalnim zatvorskim kazanama za počinioce“, ukazala je ona.

Poručila je da je cilj konferencije, ali i samog Udruženja stvaranje inkluzivnog društva bez nasilja, te da su mladi ti koji se bore sa posledicama rata kako bi ostavili državu boljom nego što ona jeste sada.

U okviru prvog dana konferencije održan je panel na temu pravne prepoznatljivosti dece rođene zbog rata, a učesnice su bile Ajna Jusić, Lejla Arnaut, pravnica i spoljna saradnica Udruženja zaboravljena djeca rata, Mirela Spahović iz Federalnog ministarstva rada i socijalnih pitanja i dr Amra Delić, istraživačica.

Panel je moderirala novinarka Hana Sokolović, a panelistkinje su govorile o značaju pravne i društvene prepoznatljivosti dece rođene zbog rata kao ranjivih kategorija.

Izmene zakona o zaštiti civilnih žrtava rata, koje će obuhvatati i decu rođenu zbog rata, su spremne te  ukoliko budu usvojene, Bosna i Hercegovina će biti prva država koja ima takav zakon i konkretnu praksu zaštite dece rođene zbog rata, istaknuto je na konferenciji. 

Međutim, Jusić je napomenula da će najveći izazov biti njihova implementacije te poručila da je neophodno da se zakon  jednako primenjuje.

„Dete koje je rođeno kao posljedica ratnog silovanja u Federaciji je identično onom detetu iz Republike Srpske i detetu iz Brčko Distrikta“, kazala je Jusić.

Posetioci su u toku događaja mogli da pogledaju i dve izložbe u produkciji Udruženja Zaboravljena djeca rata.

Izložba „Breaking Free“ inspirisana je pričama dece rođene zbog rata i njihovih majki, borbama koje vode u tišini, nevidljivi u društvu ispunjenom stigmom i diskriminacijom. Izložba pre svega šalje poruku solidarnosti, empatije, slobode, jednakosti i izbora. Rađena je u saradnji sa umetnikom Sakher Almone i predstavljala je priliku da neki od članova i članica Udruženja po prvi put istupe u javnost sa svojim pričama o diskriminaciji i trauma koju su preživeli kao deca rođena zbog rata.

Izložba “Speaking out” prikazuje nevidljive rane žena koje su preživele ratno silovanje i seksualno nasilje, ali i nevidljive ratne dece rođene kao posledica ovih događaja.

Udruženje Zaboravljena djeca rata osnovano je 2015. godine i prvo je, a trenutno i jedino udruženje čiji su osnivači i članovi „deca rođena zbog rata“ koje radi na društvenoj i pravnoj prepoznatljivosti ove socijalne kategorije.

U okviru konferencije održaće se još četiri panela posvećena žrtvama nasilja, njihovom pravnom i društvenom položaju, ali i tranzicionoj pravdi i mogućnostima izgradnje mira u regionu.

Nataša Ivaneža (Autonomija)

Tekst je objavljen uz podršku regionalnog projekta jačanja mehanizama tranzicione pravde koji finansira Vlada Ujedinjenog Kraljevstva, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP). Sadržaj teksta je isključivo odgovornost portala Autonomija i ne odražava nužno stavove Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) ili Vlade Ujedinjenog kraljevstva.