Nizom komemorativnih skupova u Prijepolju i Podgorici danas je obeležena 23. godišnjica od otmice 20 i ubistva 19 putnika iz voza na stanici Štrpci, dok je u Sarajevu godišnjica ovog zločina, koji su počinili pripadnici Vojske RS, obeležena u četvrtak.
Komemorativne skupove u Prijepolju su i ove godine odvojeno organizovali lokalna samouprava i Bošnjačko nacionalno veće zajedno sa Islamskom zajednicom u Srbiji, Bošnjačkom demokratskom zajednicom u Strankom demokratske akcije Sandžaka.
U Domu kulture, Islamska zajednica u Srbiji i BNV organizovali su tradicionalnu komemorativnu akademiju „Štrpci bez mezarja“, a prisustvovali su joj predstavnici političkih stranaka BDZ, SDA, LDP I PSS.
Iako je bio najavljen, skupu nije prisustvovao lider LDP-a Čedomir Jovanović, a njegov izaslanik je bio internacionalni sekretar te partije Miloš Kuzmanović, koji je pročitao Jovanovićevo pismo.
Na skupu su pročitani i zaključci Bošnjačkog nacionalnog veća, usvojeni juče na posebnoj sednici održanoj ovim povodom u Novom Pazaru.
Muftija Muamer Zukorić je poručio da nikada neće odustati od pravde i prava za žrtve u Štrpcima ali, kako je rekao, i svih ostali zločina.
„Njihovo pravo je da zločin bude osuđen i kažnjen. Ali suštinski problem jeste javno distanciranje od zločina. Na žalost, i 23 godine nakon zločina nema javnog distanciranja državnih organa“, rekao je Zukorlić i ponovio stav da je pravo tih žrtava da budu proglašene civilnim žrtvama rata, a njihovih porodica je pravo na reparaciju.
Nakon komemoracije i ove godine je upriličen mimohod od Doma kulture u Prijepolju do spomenika u Šarampovu, uz zaustavljanje ispred zgrade Opštine i zgrade Opštinskog suda kako bi skrenuli pažnju na sporost države u procesuiranju ovog zločina, javili su lokalni mediji.
Prethodno je u Opštini Prijepolje organizovan prijem za članove porodica ubijenih putnika sa teritorije te opštine, a kod Spomenika devetorici otetih i likvidiranih Bošnjaka, na obali Lima, održana je komemoracija na kojoj je govorio predsednik prijepoljske opštine Emir Hašimbegović.
Godišnjica od otmice u Štrpcima obeležena je i u Podgorici polaganjem venaca u Spomen parku na Pobrežju, dok je u Bijelom Polju okriveno spomen obeležje.
Spomen obeležje žrtvama u Bijelom Polju izvedeno je u vertikali visine 5,20 metara, pa njegova senka može postati osnova za sunčani sat, zbog čega je nazvano „Sat života“.
Inače, najstarija žrtva otmice u Štrpcima je imala 59, a najmlađa 16 godina.
Za ovaj zločin do sada je pravosnažno osuđen samo Nebojša Ranisavljević. U sudskom postupku koji je protiv njega vođen pred Višim sudom u Bijelom Polju, utvrđeno je da je grupa pripadnika Višegradske brigade, koju je predvodio Milan Lukić, nasilno zaustavila voz u stanici Štrpci i iz istog izvela 18 putnika Bošnjaka, jednog Hrvata i jednu osobu neutvrđenog identiteta, koje su vojnim kamionom odvezli u prostorije osnovne škole u mestu Prelovo kod Višegrada.
Godišnjica otmice u Štrpcima je u četvrtak obeležena na Trgu fra Grge Mrtića, ispred sarajevske katedrale Sra Isusova u organizaciji Udruženja za društvena istraživanja i komunikacije.
BNV: Štrpci primer državnog terora
Bošnjačko nacionalno veće (BNV) ocenilo je na godišnjicu zločina da je otmica i ubistvo putnika bio organizovani državni teror, sa ciljem da se Sandžak etnički očisti od Bošnjaka.
„Otmica u Štrpcima predstavlja jedan od najstravičnijih zločina koji je organizovao državni vrh, vojska i policija kada su iz voza oteli 20 civila – 18 Bošnjaka, jednog Hrvata i jednu neidentifikovanu osobu“, navodi se u saopštenju BNV posle Posebne sednice tog manjinskog organa.
Veće je tim povodom usvojilo zaključke kojima se, između ostalog, traži hitno otkrivanje i identifikacija posmrtnih ostataka žrtava, otkrivanje, procesuiranje i kažnjavanje svih počinilaca, nalogodavaca, organizatora i podstrekača zločina.
„Bošnjačko nacionalno veće osuđuje saučesništvo tadašnjih državnih organa Republike Srbije i Savezne Republike Jugoslavije u planiranju, organizovanju i činjenju zločina u Štrpcima, Sjeverinu, Kukurovićima i drugim mestima u Sandžaku nad civilima bošnjačke, hrvatske i ;drugih nacionalnosti“, jedan je od zaključaka.
Od nadležnog tužilaštva je zatraženo da zločine počinjene nad civilima u Sjeverinu, Kukurovićima i okolnim selima u opštini Priboj tokom 90-tih godina prošlog veka tretira i kvalifikuje kao ratne zločine, na način kako je postupljeno u slučaju „Štrpci“.
Kako se navodi u saopštenju, BNV od Vlade Srbije traži da realizuje i program povratka izbeglih, raseljenih i prognanih Bošnjaka, posebno u pograničnim područjima opštine Priboj, njihov održiv opstanak i život.
(Agencije)