U Novom Kneževcu nije bilo promena u vlasti nakon lokalnih izbora, održanih 2012. godine. I danas većinu u lokalnoj Skupštini čine Demokratska stranka sa svojih 13 odbornika, Savez vojvođanskih Mađara sa svojih šest i Liga socijaldemokrata Vojvodine sa dva odbornika. Opoziciju u ovom mestu čine sedam odbornika Srpske napredne stranke, Socijalistička partija Srbije i PUPS, sa svojih dva, odnosno jednim odbornikom. Najvažnije funkcije međusobno su raspodelili DS i SVM, a podršku u tome su im dali ligaši, ali i jedan odbornik SPS-a, dok je odbornik PUPS-a bio suzdržan. SNS nije od početka učestvovao u radu lokalne skupštine, sa obrazloženjem da ne želi da daje legitimitet vlasti, a njihovi predstavnici nisu delegirani u skupštinska radna tela.

Nandor Ujhelji, tada izabran predsednik Skupštine Novog Kneževca iz redova SVM-a i danas obavlja ovu funkciju, kao i njegova zamenica iz redova DS-a, Sanja Mićić. Njen stranački kolega Dragan Babić i danas vodi Novi Kneževac sa mesta predsednika opštine, kao i Petar Jančić, njegov zamenik, takođe iz redova DS-a. Još tada se znalo da je većina okupljena oko ovih stranaka stabilna, što se potvrdilo i tokom prošle godine. Od 31 odborničkih mesta, 21 su odbornici većine.

Vlast kritikuju i opozicija i pozicija 

Ono što je zanimljivo za ovu opštinu jeste jako delovanje opozicije, ali isto tako i kritičko ophođenje prema odlukama vlasti stranaka koje i same učestvuju u njoj. Tako su čak i odbornici SVM-a imali zamerke na predloženu odluku o kratkoročnom kreditnom zaduženju opštine Novi Kneževac u iznosu od 15 miliona dinara, za finansiranje deficita tekuće likvidnosti koji nastaje usled neuravnoteženosti prihoda i rashoda u opštinskoj kasi. Predsednik opštine je na početku novog mandata istakao da je opština uspela da servisira sve obaveze, da nema kašnjenja u isplatama zarada, ali da poreska reforma utiče na budžet opštine, jer, kako je naveo, više od  80 odsto budžeta za 2013. godinu čine transferna sredstva i porezi od zarada. On je najavio i velike investicije u prošloj godini u vrednosti od oko 100 miliona dinara, koje su, međutim, izostale.

Ono čime su se u medijima hvalili opštinski čelnici jeste pet miliona dinara, dobijenih iz pokrajinskog Fonda za kapitalna ulaganja, za obnovu putne mreže. Rukovodstvo opštine je, zajedno sa predstavnicima Pokrajine, obišlo asfaltirane puteve u više ulica, u kojima je prethodno izgrađena kanalizacija. U 2012. godini je u prvu fazu izgradnje kanalizacione mreže uloženo 147 miliona dinara, a tokom prošle godine je trebalo da bude izdvojeno još 30 miliona dinara za drugu fazu atmosferske kanalizacije, kako bi tokom 2014. godine polovina građana Novog Kneževca mogla svoje objekte da priključi na kanalizacionu mrežu.

Raspoloženje birača u ovoj opštini, međutim, bilo je na testu i u oktobru prošle godine godine, kada su održani i izbori za članove saveta mesnih zajednica u opštini Novi Kneževac. Opštinska izborna komisija saopštila je da su na ovim izborima, koji su se održali po proporcionalnom sistemu, građani najviše glasova dali Srpskoj naprednoj stranci (35 odsto), potom slede Savez vojvođanskih Mađara (28,7 odsto), Demokratska stranka (20 odsto) i SPS (6,7 odsto). Prema izvršenoj raspodeli mandata za članove Saveta MZ u svih pet mesnih zajednica SNS je osvojila 10 mandata, DS i SVM po osam i SPS jedan. U MZ Novi Kneževac, najvećoj u istoimenoj opštini, SVM je sa nešto više dobijenih glasova dobio tri mandata, isto koliko i SNS. DS-u je u ovoj MZ pripao jedan mandat, dok je SPS ovde ostao bez mandata.

Biciklom od Kneževca do Segedina 

Kao jedan od najznačajnijih projekata izdvaja se izgradnja biciklističke staze od Novog Kneževca do Segedina, zajedno sa Mađarskom, u okviru IPA projekata. U prvoj fazi, koja je realizovana krajem 2012. godine, izgrađena je biciklistička staza od Segedina do Tisasigeta u Mađarskoj i trasa od 7,5 kilometara kroz Novi Kneževac. Krajem prošle godine, u drugoj fazi, završeno je 1.700 metara biciklističke staze do graničnog prelaza kroz Đalu i četiri kilometra sa mađarske strane, od Tisasigeta do granice. Treća, završna, faza projekta predviđa povezivanje Novog Kneževca i Đale, što bi zaokružilo projekat biciklističke staze od Segedina do Novog Kneževca.

U novokneževačkoj lokalnoj samoupravi na hiljadu stanovnika radi tri radnika, a u odnosu na 2008. godinu, kada je aktuelna koalicija došla na vlast, broj radnika smanjen je za šest. Iako se ističe da nisu podizane takse i porezi kojima bi se dodatno punio lokalni budžet, u Novom Kneževcu su cene komunalija tokom prošle godine poskupele za 15 odsto.

Obećanja i loša transparentnost 

Prema rečima predsednika opštine Dragana Babića, osnovni problem u opštini je nedovoljno izgrađena infrastruktura.
On je naglasio da je bez obzira na krizu u novokneževačkoj opštini broj zaposlenih oko 2.200, što je povećanje u odnosu na prethodni period iz 2012. godine. Babić je posebno istakao doprinos fabrika Aleva, zatim fabrike papira Lepenka, kao i fabrike ženskih čarapa. Prošle godine je najavio i da će se otvoriti novi pogon za fabriku muških čarapa, koja će takođe uposliti stanovnike Novog Kneževca, koji i dalje čekaju ovu investiciju. Babić je početkom prošle godine najavio i sredstva od 150 miliona dinara za ulaganja, a da je od infrastrukturnih objekata prioritet završetak započetih ulaganja u gradsku kanalizaciju i prečistač otpadnih voda u vrednosti od osam miliona evra, za šta je do sada uloženo oko 2,5 miliona evra. Babić je u izjavi istakao i energetski potencijal opštine. On je ukazao da se iz opštinske kase godišnje izdvaja oko 20 miliona dinara za grejanje predškolskih ustanova i osnovnih škola, a da bi se uz grejanje na biomasu uštedelo više od osam miliona dinara, koje bi lokalna samouprava mogla da usmeri za otvaranje novih radnih mesta.

Zanimljivo je da u Novom Kneževcu, u kojem oko 35 odsto stanovništva pripada mađarskoj nacionalnoj zajednici, Savet za međunacionalne odnose, koji je osnovan krajem 2010. godine nije se ni jednom sastajao, a time praktično ni donosio odluke. Prema zvaničnim podacima, lokalna samouprava u svom radu i donošenju odluka ne konsultuje stručnu javnost, predstavnike nevladinog sektora i građane. Oni nisu uključeni ni u rad skupštinskih odbora. Predlozi građana se nisu ni razmatrali na dnevnom redu sednica. U Novom Kneževcu nema institucije Zaštitnika građana, a u odgovoru se navodi da je razlog kadrovske prirode. Kadrovsko osposobljavanje se, pak, navodi kao najveći uspeh u oblasti zaštite životne sredine, za koju se izdvaja 3,2 odsto opštinskog budžeta. U ovoj opštini je prošle godine zabeleženo nekoliko ekoloških akcidenata, kada su građani prijavili da se u Tisu izlivaju opasne materije, te da se u beloj peni nalazi i opasna hemikalija koju lokalna fabrika koristi u proizvodnji papira. Opštinski funkcioneri se po ovom pitanju nisu oglašavali.

U Novom Kneževcu 1.013 osoba se na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje vodi kao nezaposleno. U 2012. godini nije bilo direktnih investicija, a u razvoju ekonomije nema konkretnih rezultata. Za poljoprivredu se u Novom Kneževcu izdvaja šest odsto budžeta, dok se za socijalne usluge izdvaja manje od jedan odsto opštinskog budžeta. Za obrazovanje se izdvaja 11 odsto budžeta, dok se za informisanje izdvaja 1,6 odsto budžeta, preko opštinskog javnog preduzeća za informisanje. U Novom Kneževcu radi jedan medij koji je u vlasništvu opštine i koji nema svoju internetsku prezentaciju. Kada je reč o informisanju, vladajuća odbornička većina u Skupštini opštine Novi Kneževac (DS, SVM i LSV) nije prihvatila prošlogodišnji predlog opozicionog odbornika iz redova SNS da se sednice direktno prenose na lokalnom kanalu kablovske televizije, iako za to postoje tehnički uslovi. Odbornik SNS-a je svoj zahtev obrazložio potrebom objektivnog informisanja građana i ocenio da, iako se sednice snimaju, građani gledaju cenzurisane izveštaje. On je tada zatražio i da se stave na raspolaganje snimci dosadašnjih sednica.

Budžet – razvojni a socijalni 

Iz izveštaja o izvršenju budžeta u prvih devet meseci 2013. godine vidi se ostvarenje prihoda, primanja i prenetih sredstava budžeta opštine od 73 odsto. Ukupni rashodi i izdaci bili su nešto veći od 250 miliona, odnosno 65 odsto od planiranog. Najveći rashod u ovom periodu imala je stavka korišćenje robe i usluga, od oko 84 miliona dinara, dok su odmah iza nje rashodi za zaposlene od oko 76 miliona dinara. Poređenja radi, za projekat izgradnje biciklističke staze Novi Kneževac je dobio međunarodnu donaciju u iznosu od oko 16 miliona dinara. Za devet meseci potrošeno je skoro 15 miliona dinara za troškove putovanja u zemlji i inostranstvu, tokom redovnog rada, kao i za prevoz učenika. Troškovi usluga po ugovoru su iznosili oko 15 miliona dinara, dok se za specijalizovane usluge potrošilo više od 18 miliona dinara. Za socijalnu zaštitu izdvojeno je nešto više od tri miliona dinara. Rashodi za finansiranje Skupštine opštine, Opštinskog veća, predsenika opštine, Opštinskog javnog pravobranilaštva i Opštinske uprave iznose 68,3 miliona dinara. Rashodi za finansiranje kapitalnih projekata i rad JP Direkcije za izgradnju grada, izvršeni su sa 57 odsto i u ukupnim budžetskim rashodima učestvuju sa 37,4 miliona dinara.

U registru investitora beleži se pet investitora – pravnih lica tokom 2013. godine i to: MZ Banatsko Aranđelovo sa izgradnjom atmosferske kanalizacije, Elektrovojvodina sa izgradnjom kablovskog voda, opština Novi Kneževac sa postavljanjem video nadzora na teritoriji opštine i izgradnjom teniskih terena i DTD Ribarstvo sa izgradnjom magacinskog prostora i upravnom zgradom.

Opozicija je oštro kritikovala i nedavno usvojeni budžet za 2014. godinu, koji je usvojen glasovima odbornika vladajuće koalicije. Planirano je da budžet u ovoj godini u opštini Novi Kneževac iznosi 416,7 miliona dinara. Odbornik opozicije Radovan Jančić smatrao je da budžet nije ni razvojni, ni socijalni i da vodi opštinu u bedu. On je predložio na kojih deset budžetskih stavki se mogu ostvariti uštede, odnosno ukidanje pomoćnika i savetnika predsednika opštine, smanjenje opštinskog veća, ukidanje mesečnih nadoknada za odbornike i naknada za članove radnih tela SO. Jančić je uveren i da će se zbog nerealnog planiranja rebalans raditi ubrzo, a odbornici pozicije i opozicije se nisu složili ni oko zaduženosti opštine, jer je budžetom za ovu godinu predviđen deficit od 34 miliona dinara. Odbornici opozicije su izračunali da je zaduženost opštine mnogo veća od onoga što govore opštinski čelnici, a zamerili su i to što su budžetom zapostavljene mesne zajednice. Vlasti u Novom Kneževcu je zamereno i na radu opštinskog javnog preduzeća za informisanje.

Predsednik opštine rekao je da je budžet razvojni i da omogućava investicije u vrednosti od najmanje 300 miliona dinara i dodao da će to biti mnogo više jer se sredstva obezbeđuju i iz drugih izvora. On je deficit obrazložio potrebom finansiranja projekata, te da će se sredstva vraćati u kasu njihovom realizacijom iz IPA programa prekogranične saradnje.

Budžetom za sledeću godinu predviđeno je da se za plate za zaposlene potroši oko 85 miliona dinara, a ukupni planirani rashodi za zaposlene u javnom sektoru u Novom Kneževcu iznose oko 108 miliona dinara. Za troškove putovanja predviđeno je oko 19 miliona dinara, a za usluge po ugovoru i specijalizovane ugovore oko 47 miliona dinara. Stavka socijalne zaštite u budžetu ove opštine za ovu godinu iznosi skoro 5,5 miliona dinara iz budžeta i još 4 miliona iz drugih prihoda. Za nevladine organizacije planirano je da se potroši oko 13 miliona dinara. Opština Novi Kneževac očekuje da će ove godine od Evropske unije dobiti razvojna sredstva u iznosu od oko 28 miliona dinara. Od kapitalnih investicija planirano je da se u ovoj godini realizuje oko 12 miliona dinara od milijardu, kolika je vrednost celokupnog projekta, izgradnje fekalne kanalizacije, završetak izgradnje treće faze biciklističke staze, završetak izgradnje atmosferske kanalizacije, završetak prve faze rekonstrukcije vodovodne mreže u naselju Siget, sanacija trotoara u Ulici Svetog Save u Srpskom Krsturu, izgradnja teniskog terena, nabavka kamera za video nadzor, izrada projektne dokumentacije za tehničku regulaciju saobraćaja u opštini. Planirano je i da se započne sa drugim kapitalnim projektima, ali ne i njihov završetak u ovoj godini. Za najviše kritikovano javno preduzeće Centar za informisanje budžetom je planirano izdvajanje od oko 6,6 milina dinara, od čega će oko 4 miliona dinara biti utrošeno za plate za zaposlene.

Maja Živanović 

(Tekst je nastao u okviru projekta “Mediji i lokalne samouprave”, koji realizuje Nezavisno društvo novinara Vojvodine uz podršku Rockefeller Brothers fondacije i Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i javno informisanje)