Na današnji dan pre 173 godine održana je Majska skupština u Sremskim Karlovcima, kada je Vojvodina izašla na političku pozornicu Evrope kao istorijski subjekt.

Skupština predstavnika 175 crkvenih opština vojvođanskih eparhija, zajedno s delegatima iz Kneževine Srbije, koja je prethodno dva dana ranije, izabrala mitropolita Josifa Rajačića za patrijarha, a pukovnika Stevana Šupljikca za vojvodu – proglasila je Srpsku Vojvodinu.

Skupština je istakla pravo Srba u Austriji (Ugarskoj) na autonomni politički i kulturni razvoj.

Srpsko vojvodstvo i Tamiški Banat postojali su od 1849. do 1860. godine.

Obuhvatali su Srem, Vojnu granicu u Sremu, Baranju i Bačku s bečejskim i šajkaškim okruzima i Banat sa Vojnom granicom i kikindskim okrugom. Austrijska (i Ugarska) vlada proglasile su odluke Majske skupštine nezakonitim, ali je austrijski ustav od 4. marta 1849. potvrdio osnivanje Srpske Vojvodine i Tamiškog Banata, u koje su uključeni Bodroška, Torontalska, Tamiška i Krašovska županija, i Rumski i Iločki okrug Sremske županije.

Dobila je status posebne upravne teritorije, a austrijski car je poneo i titulu velikog vojvode.

Na Majskoj skupštini od 13. do 15. maja 1848. u Sremskim Karlovcima, pobunjeni narod je u velikoj evropskoj revoluciji 1848–1849. tražio formiranje Vojvodine sa teritorijama: Srema, Banata sa Kikindskim distriktom, Bačke sa Šajkaškim distriktom, Baranje i Vojne granice.

Bio je to prvi put precizno zaokružen program teritorijalne autonomije Vojvodine unutar Habzburške monarhije. Tada su definisane granice Vojvodine, njeno ime i znamenja (zastava i grb). Iako navedene ideje nisu realizovane te 1848. godine, od Majske skupštine je opstojavala svest o istorijskom imenu Vojvodine, potrebi njene samobitnosti, teritorijalnoj omeđenosti i specifičnim identitetskim karakteristikama.

Od tada je prošlo više od jednog i po veka, i iako su mnogi pokušavali da joj naude ili je unište, Vojvodina i dalje postoji i postojaće kao politička i kulturna činjenica.

U značajno drugačijim okolnostima, puna autonomija Vojvodine realizovana je vek kasnije, kao rezultat antifašističke borbe svih njenih naroda.

Na Skupštini izaslanika naroda Vojvodine 30. i 31. jula 1945. predstavnici Srba, Mađara, Hrvata, Slovaka, Rumuna, Rusina i Jevreja, doneli su – na osnovama istorijskih, nacionalnih i drugih specifičnosti – odluku o formiranju Autonomne pokrajine Vojvodine, a na toj skupštini je odlučeno da se novoformirana Autonomna pokrajina Vojvodina priključi državi Srbiji, kao delu jugoslovenske federacije.

Oba navedena datuma, i 1848. i 1945, predstavljaju međaše u istoriji Vojvodine, zbog čega ih se sa pijetetom sećamo. Oba rođendana naše pokrajine su i oznake vojvođanskog trajanja u vremenu i žilavosti ideje njene autonomije i potrebi neprestane borbe za nju.

(Autonomija)