Teško je ko mogao biti iznenađen objavom da predsjednik Milatović, sad i formalno, napušta Pokret Evropa sad, čiji je “broj dva” bio od samog osnivanja partije. Povod i uzroci se relativno lako mogu naslutiti – liderska sujeta i hobsovska logika neprihvatvanja mjesta do liderskog samo su manji dio objašnjenja raskola u vladajućoj partiji tj. političkoj strukturi koja tek dobija stranačke konture.

Suština raskola unutar PES-a zapravo je kulminacija medijskog i obavještajnog djelovanja Beograda, dijelom i Moskve, koja teži uspostavljanju totalne dominacije nad polugama izvršne vlasti u Crnoj Gori, državi članici NATO. Po sličnom receptu po kojem se bivši predsjednik Skupštine i lider SDP Ranko Krivokapić kalio za ono što će započeti 2015. godine, zajedno sa „uglednim parlamentarcima“ Mandićem i Kneževićem, danas nastavlja predsjednik Jakov Milatović.

Isti centri, čak i personalno, guraju ga, odnosno, već su ga gurnuli u tihi, teorijski institucionalni državni udar, čiji je cilj izmjestiti moć izvan institucija. Posebno su važne pozicije u obavještajnom sektoru. Novokooptirani „lider opozicije“ sa mjesta šefa države ima zadatak da predsjedničku moć servira u ruke istim onima koji su 2016. planirali nasilni državni udar.

Predsjedniku Milatoviću namijenjena je uloga kišobrana svim tim snagama, uključujući stranaku u nastajanju za koju predsjednik Srbije Aleksandar Vučić nije namijenio samo orden, već i kompletnu logistiku neophodnu za ovaj opasan projekat. Rasporedivši ih u nekoliko kolona – osvežene novom političkom snagom i podržane opozicionom Urom – Vučić polako formira novu skupštinsku većinu. Samo tako će zatvoriti krug započet izborima 2020. Sve što smo do sad gledali bila je fazna transformacija crnogorskog društva u koordinate „fenomenalno“ zamišljenog projekta Srpski svet.

Ideolozi i izvršioci ovog nauma teško da to mogu sprovesti prostim preslaganjem unutar postojećeg sastava parlamenta, pa je za očekivati da sve svoje snage sada usmjere na podgrijavanje permanentne krize i izazivanje vanrednih izbora. Nikšićki scenario, uz nastavk kriminalizacije DPS-a i postepenog kanibalizma PES-a, može donijeti čarobnu brojku – 41. Na taj način bi se trajno obezbijedila sinhronizacija vlasti u Beogradu, Banjaluci i Podgorici.

„Vare, vrati mi legije!“ udarao je glavom u zid car Avgust nakon poraza u Teutoburškoj šumi. Premijer Spajić biće u sličnoj poziciji ako hitno ne povuče radikalne poteze i krene konačno da se bavi (svojim) premijerskim poslom. Trenutna podrška koju ima u poslaničkom klubu veoma lako može biti klopka u koju ga uvlače Vučićevi trabanti i to na veoma sličan način na koji on pacifikuje DPS.

Gubitak podrške u ključnim opštinskim odborima ne mogu pokriti generički napisana saopštenja onih manjih ili nepostojećih. Istovremeno, na Spajićevom primjeru najbolje se vidi da nema politike bez ideologije, odnosno da nedostatak punjenja javnih politika brzo vodi u osipanje.

Karakter i spremnost Spajića da se izbori sa scenarijom koji se Crnoj Gori nameće preko predsjednika Milatovića, možemo vidjeti kroz kadrovanje u bezbjednosnom sektoru. Povuče li se i prepusti to Demokratama, Spajić će biti korak bliži poziciji glinenenog goluba.

Pored akutnih problema, kojih premijer Spajić, sve su prilike, nije ni svjestan – ili ne u mjeri ozbiljnog – otvara se pitanje strateških savezništava. Pregovori sa Bošnjačkom strankom pokvareni su upravo od ekipe koja u Milatoviću projektuje novog lidera – naprije opozicije, onda i vlasti.

Vrijeme da Spajić konačno krene u programsko partnerstvo sa ostatkom opozicije, prije svega DPS-om, curi kao i strpljenje ruskog ambasadora u Podgorici Vladislava Maslenikova za napredak u EU integracijama. Iako politički najracionalnija, ta opcija zahtijeva promjenu paradigme na kojoj Spajić opstaje, za što, bar za sada, nema prostora.

Na koncu, politička karijera Spajića može da se završi kako je i počela. Pitanje je samo da li premijer ima osjećaj državne odgovornosti i bazično razumijevanje političkih procesa.

(Portal Analitika, Foto: Gradski portal)