Fokusiranje izborne kampanje Mađarske koalicije na projektu teritorijalne autonomije za vojvođanske Mađare nepromišljen je i loš potez, ocenio je u intervjuu za portal autonomija.info bivši lider i sadašnji počasni predsednik Saveza vojvođanskih Mađara (SVM) Jožef Kasa. On je objasnio da pitanje teritorijalne autonomije za vojvođanske Mađare nije otvoreno tek sada, ono provejava već između 10 i 15 godina, ali trenutno fokusiranje Mađarske koalicije na tu temu jako je loš potez, „apsolutno netaktički i neobazriv“. Kasa smatra da je koalicija izabrala najgore vreme za tu temu, jer ovako čitava stvar „miriše“ samo na političku kampanju, ali i zato što Srbija vri zbog situacije s Kosovom i gubitka tog dela teritorije.
– Trebalo je da sačekaju izbore da se vidi kakav će biti ishod snaga nakon 11. maja, pa da sačekaju postizborne dogovore i onda dijalogom i sporazumima rešavaju ovo pitanje. Jer, nesporno je da se to pitanje nekad mora raspraviti ako Srbija želi biti demokratsko društvo – istakao je Kasa. On smatra da lideri Mađarske koalicije moraju pronaći zajednički jezik s liderima političkih snaga većinskog naroda, međutim, kako je rekao, očigledno je da je predsednik SVM-a Ištvan Pastor u kleštima radikalskih partnera iz DSVM i DZVM te da će SVM skupo platiti tu koaliciju.

„Kasa je prošlost“

U Mađarskoj koaliciji juče nisu želeli da komentarišu Kasinu izjavu, uz obrazloženje da je bivši lider SVM-a, nekadašnji gradonačelnik Subotice i eksvicepremijer – prošlost za vojvođanske Mađare. Naime, javna je tajna da je Kasa u prošlosti bio najveća prepreka da se političke partije Mađara ponovo ujedine. One su 14 godina bile zavađene i sastale su se tek kad je Kasa otišao s čela SVM-a, nakon što je polovina birača iz redova mađarske zajednice na prošlim parlamentarnim izborima okrenula leđa SVM-u zbog svađa i nesloge između mađarskih stranaka.
– Kasa je za vojvođanske Mađare prošlost! Vrlo je interesantno da sad Kasa ima isti odgovor na zahtev vojvođanskih Mađara za autonomiju kao što je svojevremeno imao Slobodan Milošević! Naime, posle parlamentarnih izbora 1993. godine kad sam ispred tadašnje Demokratske zajednice vojvođanskih Mađara, koja je bila jedina politička organizacija Mađara u Vojvodini u to vreme, predstavio Miloševiću partijsku koncepciju trostepene autonomije i zatražio od tadašnjeg predsednika Srbije da Mađarima da autonomiju, on mi je tada odgovorio poput Kase danas. I on se pozvao na to da Srbija vri zbog situacije s Kosovom i da je loš momenat da se traži mađarska autonomija. Pokušao sam da ga ubedim argumentima da s vojvođanskim Mađarima nikad nije bilo i da nema problema, te da bi u slučaju da dobiju autonomiju to imalo pozitivan odjek kod međunarodne javnosti, ali uzalud. Milošević je samo ponovio ono što je već rekao da sad nije momenat za autonomiju – navodi lider DSVM-a Andraš Agošton.

I Kasa se koristio konceptom etničke autonomije

S druge strane politički analitičar Boško Kovačević iz Subotice, poznavalac teme mađarske autonomije koju je nakon 2000. godine propagirao i sam Jožef Kasa, pre svega teritorijalnu autonomiju Mađara na severu Vojvodine, smatra da za teritorijalnu autonomiju po etničkom principu nije samo loš trenutak nego je i čitava koncepcija loša.
– Kasa je posle očito neuspelih pokušaja proteklih godina da s etničkom teritorijalnom autonomijom dobije političke koncesije konačno shvatio da to nije put kojom treba rešavati probleme manjinskih zajednica u Vojvodini. Mislim da je Kasa tu u pravu! Jer, inicijativa manjinske koalicije u vezi s etničkom teritorijalnom autonomijom ne samo da nije u dobrom trenutku plasirana već je i ta inicijativa u konceptu deplasirana. Suviše je riskantno, rekao bih, i neodgovorno što se prizivaju nekakvi modeli autonomije koji mogu davati argumente određenim separatističkim krugovima da mogu razmišljati o nekom teritorijalnom prekrajanju severa Vojvovodine. Mislim da s tog stanovišta gospodin Kasa zaista ima pravo! – ocenjuje Kovačević.
On smatra da se modelom autonomije s teritorijalnim i etničkim aspiracijama politički pritiska vlast u Beogradu, koja, kako Kovačević dodaje, „očito nema baš jasnu viziju“ šta hoće sa Srbijom. Prema Kovačeviću, ideja o teritorijalnoj autonomiji Mađara po etničkim principima samo pothranjuje separatističke aspiracije kojih još dosta ima u javnosti.
– I sam Kasa je praktikovao ranije da koncept teritorijalne autonomije koristi kao metod političke borbe. Međutim, sad je shvatio da taj koncept nije i ne može biti model političke borbe – ističe Kovačević.

O autonomiji Vojvodine odlučuje Beograd

Agošton kaže i to da njegova stranka kao član Mađarske koalicije ne menja stav prema autonomiji Vojvodine, iako izborna platforma koalicije sadrži i koncept vojvođanske autonomije. „DSVM se ne protivi da Vojvodina dobije punu autonomiju i zanima nas i to pitanje. Međutim, svesni smo da autonomija nije stvar vojvođanskih Mađara. O autonomiji Vojvodine odlučuje srpska politička elita, ali ne u Novom Sadu, nego u Beogradu“, smatra Agošton.

(Građanski list)