"Najprije su počele kružiti glasine. Zatim su se pojavili dokazi..."
Izložba fotografija „Moja Bosna“ i „Sloboda“, autora Miloša Cvetkovića i Rona Haviva, bit će otvorena u četvrtak u Historijskom muzeju Bosne i Hercegovine u Sarajevu u okviru programa „Suočavanje sa prošlošću u Srbiji“, koji organiziraju MESS i ZFD Srbija.
Izložba je dio ovogodišnjeg programa Modula Memorije, koji je počeo uoči Dana grada Sarajeva izložbom „Sarajevo, vječita Vijećnica“ fotografa Rikarda Larme.
Fotografije Rona Haviva tematiziraju logore u Bosni i Hercegovini, otvorene u periodu rata.
„Najprije su počele kružiti glasine. Zatim su se pojavili dokazi – postojali su logori, bili oni zvanični ili ne, skrivene prostorije, sale za fizičku kulturu, hale i fabrike na otvorenom, farme, škole… nije bilo bitno o kojoj strani je bila riječ – sve su ih imale. To je bio dio rata. To je bilo očigledno za neprijateljske vojnike, a manje očigledno za civile. Stare osobe, djeca i žene često su zarobljavani iz želje da se zatvori Drugi“, napisao je Haviv u uvodnom tekstu publikacije Liberty.
Pogled ratnih fotografa
„Najosnovnija želja bila je u potpunosti kontrolirati kretanje ljudi. Pritom je bilo najvažnije da li se radi o pritvorenicima, zatvorenicima ili osobama koje je trebalo ispitivati. Ovim ljudima je uskraćena Sloboda… Rat nas podsjeća koliko smo i sami fragilni i u kojoj mjeri ideja slobode može biti privremena za sve nas“.
Izložba Miloša Cvetkovića „Moja Bosna“ je priča o ratu u Bosni i Hercegovini, tj. onim njegovim dijelovima koje je Miloš Cvetković svojim fotografskim hodočašćima uspio obuhvatiti. Njegove fotografije pokrivaju razdoblje od 1992. do 1995. i to prije svega istočnu, zapadnu i centralnu Bosnu, ali u knjizi se nalazi i nekoliko fotografija iz Crne Gore i Hrvatske, gdje je dio ljudi iz Bosne i Hercegovine završio kao izbjeglice, kao i Srbije, gdje su završili kao zarobljenici.
„Ovo nije sveobuhvatna priča o ratu u Bosni i Hercegovini“, navedeno je u najavi otvorenja izložbe, „već pogled jednog ratnog fotografa koji je imao pristup samo jednoj strani u ratu. Samo mali dio priče o ratu u kojem je za manje od četiri godine ubijeno oko 100.000 ljudi; u kojem je glavni grad bio u potpunoj opsadi 44 mjeseca, pri čemu je ubijeno oko 11.000 njegovih stanovnika. Rat u kojem su pripadnici Vojske Republike Srpske počinili genocide i u Srebrenici ubili više od 8.000 muškaraca i dječaka“.
(Al Jazeera/agencije)