„Pitali smo se jučer, a i danas to činimo, kakva će biti Rusija: nacionalna i tradicionalna ili pak demokratska i moderna, pravovjerna ili raskolnička, više bijela nego crvena ili obrnuto, slavenofilska ili zapadnjačka, azijska ili evropska, prije ‘Rusija koja se umom ne može obuhvatiti, u koju se može samo vjerovati’ (kako reče stari pjesnik Tjučev) ili pak ona lijena i ‘debeloguza’ (tolstozadaja) koju spominje Aleksandar Blok u Dvanaestorici. S Kristom ili bez križa. Istinska demokracija ili pak samo demokratura?

‘Ruska’ (ruskaja) ili pak ‘sveruska’ (vserossikaja)? Ma kakva bila, morat će računati s onim što joj je ostalo od Sovjetskog Saveza i s onim što je u njemu izgubila, možda zauvijek.” Citat je ovo iz “Pisma Putinu” Predraga Matvejevića (Istočni epistolar,  Zagreb, 2013.), jednog od mnogih otvorenih pisama koje je ovaj naš, mediteranski um pisao svjetskim vlastodršcima, kritikujući ih za neslobode i teror kojima tlače svoje neistomišljenike i građane. Matvejević ga je počeo risati nakon što je adresat iz Kremlja, 7. oktobra 2006, tačno na svoj 54. rođendan, dao ubiti rusku novinarku Novaya Gazate Anu Politkovskaju.

Dok je Matvejević pokušavao da nađe riječi koje bi uputio kremljanskom ubici, u Londonu je 1. novembra 2006. godine otrovan Aleksandar Litvinenko, bivši agent ruske tajne službe FSB i prebjeg, koji je nekoliko sedmica nakon ubistva Politkovskaje ustvrdio da je njeno ubistvo direktno naredio i nadgledao Putin a u djelo proveo specijalni tim FSB-a za likvidacije političkih protivnika. Litvinenko će od posljedica trovanja polonijumom 210 preminuti 23. novembra iste godine. Matvejević je pismo Putinu skonačio netom nakon što je režim kremljanskog hazjanina, drugog dana marta 2007. godine dao baciti Ivana Safronova novinara i kolumnistu moskovskog Kommersanta sa petog sparata zgrade u kojoj je živio i proglasiti to “samoubistvom”.

Pismo u kojem kritikuje Putinov režim za desetine ubistava novinara i neistomišljenika, Matvejević je javno uputio Vladimiru Putinu na stranicama rimskog Il Manifesta 14. marta 2007. godine, na dan sastanka ruskog predsjednika i italijanskog premijera Romana Prodija u Bariju. Tema razgovora u Bariju naravno nije bila ni Politkovskaja, niti Safronov, niti se razgovaralo o onih više od 80 novinara, kritičara i aktivista za ljudska prava koji su do tog 14. marta 2007. mučki ubijeni, zadavljeni, otrovani ili bačeni u ambis pod Putinovim režimom, a kamoli o onih više od 60 imena novinara, opozicionara i aktivista koji su upucani, zatučeni čekićem ili nestali za vrijeme trajanja Jeljcinovog oligarhičnog bezvlašća.

Tema razgovora nisu bili ni zločini ruskih vojnih i sigurnosnih snaga počinjenih nad civilnim stanovništvom u Čečeniji i razaranje Groznog za vrijeme Drugog čečenskog rata 1999-2000. godine. Bilanca tog prvog Putinovog rata kojeg je vodio iz fotelje ruskog premijera bila je više od 7.000 poginulih ruskih i oko 16.000 čečenskih vojnika, između 40.000 i 45.000 ubijenih civila, građana Čečenije, i više stotina hiljada raseljenih i izbjeglih građana, uglavnom Čečena. Tema nije bio ni Viktor Juščenko, 2004. godine otrovani kandidat za Predsjednika Ukrajine, koji će preživjeti trovanje i postati treći Predsjednik nezavisne Ukrajine. Ne, ove žrtve i Putinovi krvavi otisci po Rusiji i susjednim državama nisu interesovali evropsku političku klasu, ni tada. U salonima Barija sterilno se razgovaralo o biznisu, o novcima, o interesima. Evropski birokrati su eto brigu bili dotjerali do saradnje Moskve i Rima u oblasti energetike, bankarstva i – pazite sad – ruskog Suhoja i italijanske Alenia u evropskom svemirskom programu!

Naravno, centralni razlog sastanka bio je pokušaj da Italija osigura povoljnije snabdijevanje ruskim gasom a da zauzvrat preko italijanskih banaka investira u visokotehnološku i inovacijsku industriju u Rusiji. Gas je i tada bio centralna tema nakon što je Putin u svom despotskom maniru prethodne 2006. godine prekinuo isporuku gasa Evropi preko Ukrajine, i time ucjenio evropske birokrate da mu se dodvoravaju i ulažu u njegov postmoderni militantni kaganat, i to na pragu velike finansijske krize neoliberalnog kapitalizma koja će izbiti krajem 2007. i početkom 2008. godine.

Nije prošlo ni 24 časa nakon završetka sastanka u Bariju, 15. marta 2007. godine u ruskoj oblasti Saratov, u Vodniku otet je Leonid Etkind, novinar i direktor novina Karyera koji će sljedećeg dana biti pronađen mrtav, ubijen. Od tog 14. marta 2007. do početka frantalnog napada na Ukrajinu, Putinov režim će dati da se još likvidira ili otruje više od 60 novinara, aktivista za ljudska prava, opozicionih političara i prebjega.

Proći će manje od godinu i pol dana od Matvejevićevog pisma i sastanka u Bariju, a Putinov režim će izvršiti agresiju na Gruziju, okupirati njene oblasti Osetiju i Abhaziju i tu instalirati marionetske režime samoproglašenih i nepriznatih “republika”. Bilanca ovog drugog Putinovog rata, također vođenog iz fotelje premijera, bila je oko 170 poginulih ruskih i oko 180 gruzijskih vojnika, više od 200 ubijenih civila te više od 190.000 raseljenih i izbjeglih građana Gruzije, uključujući i oko 30.000 Osećana izbjeglih u Rusiju i oko 15.000 Gruzijaca protjeranih iz Osetije. Ali, čujte, gas je potekao ka Evropi, a masne zarade u džepove evropskih i ruskih industrijalaca i finansijskih fondova! Svi mrtvi u i van Rusije su uspješno prebrojani i… zaboravljeni. Idemo dalje.

Nedaleko od nekadašnjeg Lenjingrada u zalivu Portovaya, ruski premijer Dmitrij Medvedev će 9. aprila 2010. godine, u virtuelnom društvu Angele Merkel, zvanično otvoriti radove na izgradnji prvog cijevovoda gasovoda Nord Stream 1. Dvadesetak dana prije ove rusko-njemačko-holandske ceremonije, 18. marta 2010. godine, u ruskom Kaliningradu, starom pruskom Koenigsbergu, više od 1000 km udaljenom mjesta ceremonije i više od 500 km od Berlina, u malom iznajmljenom stanu pronađeno je višestruko izbodeno tijelo mladog ruskog novinara Maxima Zuyeva, glasnog kritičara Kremlja i ljudskopravaškog aktiviste, čiji je nestanak prijavljen pet dana ranije. Ubistvo Maxima Zuyeva desilo se u istoj sedmici kada će širom Rusije i u samoj Kaliningradskoj oblasti početi masovni demokratski protesti za slobodu medija i protiv gušenja ljudskih i građanskih prava – u čijim pripremama je učestvovao i mladi Maksim.

Otprilike u isto vrijeme dok su Berlin i Moskva pripremali ceremoniju otvaranja radova na Nord Stream 1, Putinov režim je u krvi gušio i spriječavao ove građanske proteste širom Rusije. Skoro mjesec dana nakon ove ceremonije, 5. maja 2010. godine u Rusiji, u dagestanskom gradu Makhachkala ubijen je Shamil Aliev istraživački novinar, osnivač radio stanica Priboi i Vatan i direktor lokalne televizije. Pored ova dva ubistva, u toj 2010. godini kada je kroz Nord Stream 1 potekao ruski gas ka Evropi, u Rusiji je ubijeno još 6 novinara koji su bili glasni kritičari Putinovog režima i njegovih lokalnih moćnika.

Konstantin Popov, novinar i osnivač magazina Tema usmrćen je 20. januara od batina nakon više časovnog svirepog mučenja u policijskoj stanici u gradu Tomsk. Novinar i dopisnik novina Zabaikalsky rabochy Ivan Stepanov je 23. februara izboden na smrt u mjestu Khilok. Novinar i direktor lokalne televizije TBS u Dagestanu Said Ibragimov je 13. maja izrešetan u kolima dok je sa tehničkom ekipom išao da popravi oštećeni televizijski transmiter. U Moskvi je 25. juna u svom stanu pronađen izboden na smrt Dmitrij Okkert, presenter televizijskog kanala Expert TV.  U Cherkessku 25. jula je kolima pregažena Bella Ksalova, dopisnica portala i novinske agencije Caucasian Knot koja je kritički pisala o lokalnim vlastima. Malika Betiyeva i četvero članova njene familije je poginulo kada se jureće vozilo zabilo u njihov auto 1. avgusta u Čečeniji.

Malika je bila novinarka i zamjenica glavnog urednika novina Molodyozhnaya smena i dopisnica magazina Dosh, pisala je o bezakonju koje su provodile čečenske institucije pod kontrolom Putinovog teror-majstora Kadirova, a njeni članci su objavljivani pod pseudonimom radi njene sigurnosti. Novinar Intrepid-a Oleg Kashin je 6. novembra 2010. godine monstruozno pretučen ispred svog doma i pao u komu te za dlaku izbjegao smrt, ostavši sa teškim posljedicama i amputiranim kažiprstom desne ruke. I tako dalje, i toliko užasnije. Naravno, prilikom ceremonije otvaranja radova na Nord Stream 1 Angela Merkel je bila na sigurnoj distanci prigodno se uključivši u slavlje pomoću video linka iz Berlina. Koliko je leševa bilo potrebno da se evropski birokrati svih boja tada zapitaju da li je etično, pa čak i dugoročno bezbjedno i logično tako oduševljeno i entuzijastično trgovati sa ubicom i hraniti njegov ubilački stroj?

Prvi cijevovod Nord Stream-a 1 oficijelno je pušten u pogon na ceremoniji u njemačkom Lubminu 8. novembra 2011. godine u prisustvu Angele Merkel, Dmitrija Medvedeva, francuskog premijera Fillona i holandskog premijera Marka Ruttea. Drugi cijevovod Nord Stream-a 1 svečano je inaugurisan 8. oktobra 2012. godine, vjerovatno u sličnom društvu. Između ove dvije inauguracije u Rusiji su ubijena 3 ruska novinara – Khadzhimurad Kamalov, vlasnik i novinar medija Svoboda Slova, poznat po istraživanjima korupcije je 15. decembra 2011. izrešetan iz auta u pokretu u dagestanskom gradu Makhachkala; novinar Alexander Khodzinsky koji je izvještavao o nezakonitim poslovima izgradnje shopping centra u Tulunu, izboden je na smrt 7. jula 2012. godine, od strane lokalnog biznismena i bivšeg zamjenika gradonačelnika grada Tulun u Irkutskoj oblasti Gennady-a Zhigarev-a; Victor Afanasenko, novinar koji je istraživao korupciju i aktivnosti ruskih paravojnih trupa poput Wagnera, pronađen je 24. januara 2012. godine mrtav u svom stanu slomljenog vrata kao posljedica “okliznuća i pada”. Inače novinari i kritičari u Putinovoj Rusiji su često “padali” u ambise i završavali slomljenih vratova.

Osim Afanasenka (2012.) i Safronova (2007.), Putinov režim je tako presudio i uglednoj novinarki Olgi Kotovskajoj koja je “pala” i na mjestu ostala mrtva 16. novembra 2009. godine sa 14. sprata poslovne zgrade u Kaliningradu, dan nakon što je dobila sudsku bitku u kojoj je povratila vlasništvo nad Kaskad TV kanalom koji joj je 2004. godine administracija regionalnog moćnika preotela falsifikujući vlasničku i finansijsku dokumentaciju. Maksim Borodin, mladi novinar nakon što je u februaru 2018. godine objavio priču o pogibiji ruskih plaćenika grupe Wagner PMC u sukobu sa proameričkim snagama u Siriji, “pao” je 12. aprila iste godine sa balkona svog stana na petom spratu zgrade, i tri dana kasnije je preminuo u bonici od posljedica pada.

Spisak ruskih žrtava Putinovog kaganata se i prije prve invazije na Krim i istok Ukrajine 2014. godine brojao u stotinama upucanih, otrovanih, pregaženih, bačenih neistomišljenika, novinara, aktivista za ljudska prava, opozicionih političara, advokata, prebijega, insajdera. Ali izgleda da nije postojala gornja granica u broju leševa koja bi Angeli Merkel i evropskim birokratama signalizirala da je možda neetično i nepametno poslovati sa ubilačkim režimom. Putin, osokoljen politikom apasementa Evropske Unije, odsustvom Amerike u evropskim poslovima, ohrabren evropskim povlačanjem pred njegovim energetskim ucjenama, podržan od pohlepnih zapadnih lobista i njemačkih, francuskh i holandskih energetskih i političkih elita, nafutiran devizama od prodaje gasa Evropi, ali i frustriran trećom po redu demokratskom revolucijom u Ukrajini i gubitkom kontrole nad Kijevom, pokreće svoj ubilački stroj na susjednu Ukrajinu, uspijeva okupirati cijeli Krim i strateški važan Krečki moreuz te dijelove regija Donjeck i Luganjsk.

Bilanca ovog trećeg Putinovog rata je bila više od 4.500 poginulih ukrajinskih i više od 5.500 ruskih vojnika, i ubijanje oko 3.400 civila, te desetine hiljada izbjeglih i raseljenih. Usljedile su blijede i skromne sankcije i na brzinu su sklepani sporazumi Minsk 1 i 2 u kojima je stari Stazi-jev kadar Angela Merkel zavrnula ruku žrtvi kako bi nagradila agresora! Digresije: ova metoda držanja žrtve poniznom pred silnikom dobro je poznata onima na Balkanu koje je trao i kojima još uvijek prijeti “srpski svet”! Idemo dalje. Tek izabranoj vladi Ukrajine suočenoj sa frontalnom ruskom invazijom, deorganizovanom, neobučenom i neopremljenom vlastitom vojskom, sa nevoljnošću evropskih birokrata da na bilo koji način pomognu Kijevu osim da ga natjeraju da prihvati ono što ni lud ne bi prihvatio, nije preostalo ništa drugo nego potpisati vrlo nepovoljan sporazum u kojem Ukrajina nije smijela ni postaviti pitanje Krima i sopstvenog teritorijalnog integriteta, kamoli reintegracije, ali je morala prihvati maksimalističke zahtjeve Kremlja. Rat je stao, a evropske birokrate su se brzo pobrinule da se o njemu više ne govori, da ga se ignoriše kao da je invazija i okupacija Krima i istoka Ukrajine prirodna nepogoda, davno završena erupcija vulkana.

Da li su poslije prvog ukrajinskog krvoprolića Njemačka i EU uvidjeli grešku koju je predstavljao Nord Stream 1, dok je slabio Ukrajinu a pumpao dolare i evre u Kremlj i rusku armiju? Naravno da nisu, a ako i jesu, to ih nije interesovalo koliko ni svi pobijeni ruski novinari i opozicionari i svi pobijeni civili u sva tri dotadašnja Putinova rata đuture. Ma šta je par stotina, par desetina hiljada mrtvih na istoku Evrope. Bitno je da jeftini gas teče i grije naš status quo i demo-stabilo-kratiju. Nezajažljivim poslovnim klasterima Rusije i Evrope, evropskim birokratama i lobistima vazda gladnim jefitnih energenata sa periferije, dvije cijevi gasovoda Nord Stream 1 i 55 biliona kubičnih metara plina godišnje nisu bili dovoljni da zadovolje svoje pohlepe. Ukrajinci i Rusi još nisu stigli pokopati sve svoje mrtve i nestale, a konzorcijum Nord Stream AG i vlade u Berlinu, Parizu i Hagu su početkom 2015. godine odlučili odgovoriti Putinovim željama i staviti svoje gramzive interese iznad političke i ljudske odgovornosti spram Putinovih žrtava.

Gramzivci su se odlučili nagraditi sa još jednim parom gasovodnih cijevi pod nazivom Nord Stream 2 i tako uduplati kapacitete isporučenog gasa u Evropu, te uduplati novac koji će upumpati direktno u srce tame. Ako je Nord Stream 1 stavio omču oko vrata Ukrajini, Nord Stream 2 ju je zategao. Odlukom da se grade ova dva gasovoda između Rusije i Njemačka, zaobilazeći i blokirajući Ukrajinu i druge istočno-evropske i baltičke zemlje kao tranzitne rute, Angela Merkel i druge zapadnoevropske vođe su, ne samo jednu demokratiju u razvoju kakva je Ukrajina ostavili bez izvora gasno-tranzitnog prihoda, već su u sigurnosnom i egzistencijalnom smislu ostavili Ukrajinu i istok Evrope na milost i nemilost Putinu.

Gubeći energetsko-tranzitni značaj za Rusiju, Ukrajina je od 2010, naročito od 2015. godine polako dovođena u poziciju da nema značajnih strateških poluga i pregovaračkih čipova koje bi mogla koristiti u ekonomskim, energetskim ili strateško-odbrambenim pregovorima sa Moskvom, ili za odvraćanje Kremlja od upotrebe vojne i energetske prisile ka Kijevu, kako bi ga odvratio od euro-atlantskih integracija, podjarmio svojim interesima, te uticao na formiranje i vršenje izvršne vlasti. Gasovodi Nord Stream 1 i 2 su u većinskom vlasništvu ruske kompanije Gazprom a ostali vlasnici su njemački Wintershall Dea (iza kojeg stoji njemačka energetska kompanija BASF SE i kompanija LetterOne iza koje stoji ruski magnati), zatim njemačka kompanija PEG Infrastruktur AG (nasljednica prvobitnog njemačkog partnera E.ON Beteiligungen), holandska kompanija N.V. Nederlandse Gasunie i francuska kompanija Engie (nasljednica prvobitnog partnera GDF Suez). Sva četiri vlasnika imali su i još uvijek imaju podršku vlada svojih zemalja.

Od prvih odluka da se krene u izgradnju Nord Stream 2 s početka 2015. godine do februara 2022. godine, u Putinovoj Rusiji je ubijeno više od 10 novinara, utamničeno više od njih 50, ubijen je glavni Putinov politički oponent Boris Nemcov, otrovan je a zatim utamničen još jedan lider opozicije Aleksej Navaljni, a opoziciono djelovanje i nezavisni mediji su svedeni na nivo statističke greške. No u tim godinama svijet je bio opsjednut panikom oko nedovoljno bijelih izbjeglica, na evropskim granicama su se podizale logoraške žice i zidovi, ali ne da bi se spriječio Putin ili dotok ruskog gasa. U tim godinama Putin je svoje tiranske ideje i metode uspješno šerovao među bijelim evropskim i američkim rasistima, bušio američki izborni sistem i pomogao svojoj američkoj kopiji da dođe na vlast, što se zamalo završilo novim američkim građanskim ratom.

Koliko je dovršetak Nord Stream-a 2 bio opasnost za američke nacionalne interese i uopšte za zapadne demokratije govori i činjenica da je čak i Trampova administracija, inače sklona Putinovoj tiraniji, aktivno spriječavala dovršenje ovog projekta. Tako je 2019. godine zaprijećeno sankcijama svim kompanijama koje su uključene u radove, nakon čega je u decembru 2019. godine švajcarska kompanija Allseas obustavila radove na gasovodu. U decembru 2020. ruska kompanija je nastavila sa radovima i u junu dovršila prvu a u septembru 2020. godine i drugu cijev gasovoda. Čekala se dozvola iz Njemačke i da gas poteče. Uprkos pritiscima iz Vašingtona, uprkos protivljenjima Poljaka i Ukrajinaca, uprkos pozivima iz same Njemačke Angeli Merkel da odustane od davanja dozvole za rad ovog gasovoda, Muti je bila uporna i gurala je Putinov nož do balčaka u tijelo Ukrajine i istoka Evrope. Čujte, it’s good for German business.

Tokom 2021. godine, dok je Putin gomilao vojsku i balističke rakete na Krim i uz granicu sa Ukrajinom, dok je de facto tiho okupirao Bjelorusiju i stavio Lukašenka u poziciju običnog skretničara ruskih vojnih kompozicija, dok je gurao Dodika i Vučića u destabilizaciju Balkana, za to vrijeme Muti je, nevjerovatno zvuči ali tako je, u začuđujućoj sinhronizaciji sa Putinovim zveckanjem oružja, pokušavala zavrtati ruke Vašingtonu i ucjenjivati Bajdena da pristane na Nord Stream 2. Nema šta, Muti je ostala Stazi-jevka do samoga svog kraja. No Bajden je sporazumom uspio ubaciti sigurnosno-politički “safety switch” u budući rad Nord Stream-a 2, barem na strani njemačkih aktera. Sporazumom Merkelova je pristala na niz uvjeta pod kojima bi se rad Nord Stream-a 2 u budućnosti smio odvijati.

Bilo je jasno da je time Nord Stream 2 de facto mrtav, a Putin je plan da ekonomski i energetski postepeno uguši Ukrajinu i onda da je apsorbira, promijenio u ovo što sada gledamo. Putinova ratna mašina, godinama aktivno hranjena milijaradama iz evropskih budžeta i fondova, sada u distopijskim scenama razara milionske gradove i urbane konglomerate, ubija hiljade i protjeruje milione. Broj civilnih žrtava nije ni blizu onih zvaničnih cifara, koje su prema UN-ovoj monitoring misiji u Ukrajini sa 27. martom bile 1.151 ubijenih, uključujući i 103 djece i 1.824 ranjenih uključujući i 133 djece. Žrtve u Mariopolju, kao i u većini opsjedanih gradova i regija još se ne mogu prebrojati, a procjene su da samo u Mariopolju ima više od 5.000 civilnih žrtava. Bojim se da će krajnje brojke biti užasavajuće. Gas teče u jednom, a ukrajinska i ruska krv u drugom pravcu, baš kako u dobrom bussines-u i treba!

Pitanje je lako. Koliko leševa je trebalo da sa nagomila u i oko Rusije u prvih 10 godina Putinove vlasti ili kasnije da bi se evropskim, italijanskim, njemačkim, holandskim ili npr. francuskim političarima i industrijalcima počelo gaditi raditi sa ubicom i tiraninom? Odgovor je također lak, gotovo lepršav: nikada dovoljno mrtvih da bi se ogadio biznis! Svaka ispaljena ruska raketa, svako ubijeno dijete danas u Ukrajini dokazuje lakoću ovakvog odgovora. Vladajuću elitu u Evropi, pogotovo Merkelove Njemačke, ne zanimaju sigurnosni rizici i ambis u koji guraju i ruske građane i istok ili jugoistok Evrope. Kao što ih nisu zanimali niti ih sada puno zanimaju sigurnosni rizici u koje guraju građane Srbije i zemlje koje strepe od “srpskog sveta” i Vučićevog ili još nekog goreg režima u Beogradu.

Pitanje, da li je Evropa išta naučila iz sudbine Jugoslavije i velikosrpske tiranije nad svojim susjedima je već odavno deplasirano. Iako je putinizam u svojim najosnovnijim ideološko-političkim i istorijskim crtama, etno-imperijalnom, boljševičkom i genocidnom metodu i krvavim posljedicama, zapravo original falsifikata Miloševićevog režima, nikog u Evropi te lekcije nisu zanimale. Ne, Evropa, napose Njemačka, nije naučila jer nije htjela da nauči išta od lekcija i smrti koje su dolazile iz Putinove Rusije, Bosne, Balkana, Čečnije, Gruzije, itd. Lekcije koje dolaze od kostiju nevinih žrtava imaju nezgodan manir da loše utiču na biznis sa tiranima i autokratama – i onda, i sada, i uvijek. Gas teče, radijatori su topli, ekonomsku migraciju i izbjeglice sa istoka Evrope guta zahuktala njemačka industrija, sanjaju se zeleni snovi! Kome trebaju mrtvi, njih je najbolje zaboraviti.

Ono što sada gledamo nije samo rat niti osvajanje Ukrajine, ovo je genocidni pohod Kremlja na Ukrajince i zatiranje svega šta ta zemlja i taj narod jesu bili i žele biti. Dio tog genocidnog pohoda platila je i još uvijek plaća Evropa. Drugim riječima, Merkelov san o hiljadugodišnjem statusu quo baziranom na eksploataciji radne snage i tranzitnih i drugih resursa sa evropske istočne i jugoistočne periferije su stvorili Putina, a Vladimirove krvave ruke su djelomično obučene i u evropske, napose Mutijeve rukavice i naprstke. Nazivati to naivnošću jeste ili apsolutno nepoznavanje političkih i istorijski procesa, ili svjesno negiranje očigledne krivice, ili aktivno sudjelovanje u magnum crimen-u koji nam se odvija pred očima.

Jedno od Matvejevićevih pitanja Putinu spočetka teksta – “Kakva će Rusije biti: istinska demokracija ili pak samo demokratura?”, već neko vrijeme bi se slobodno moglo postaviti i Njemačkoj i drugim evropskim zemljama. Ukrajina ih je sve razgolitila i dala odgovor na ovo pitanje. Demokratija, sloboda, jednakost i prava čovjeka u današnjoj Evropi nisu univerzalne vrijednosti, već su pretvorene u nacionalno ograničene monete čija vrijednost zavisi, osim od cijene gasa, nafte, litijuma… i od broja leševa – ako može tuđih.

(Gradski portal)