Katolička crkva u Španiji, jedna od najmoćnijih u Staroj Evropi (90-ak posto od ukupnoga stanovništva), ponovno će imati problema s nekim premijerom socijalistom. To je očito nakon izbora Pedra Sáncheza, predśednika Socijalističke radničke stranke, koji je već pri polaganju zakletve dao do znanja što misli o katoličkoj tradiciji svoje zemlje: odbio je položiti ruku na Bibliju i krst, što je prvi put u istoriji španske parlamentarne demokratije.

Sánchez je na mjestu premijera naslijedio Mariana Rajoya, šefa Konzervativne narodne stranke koga su oborile afere s korišćenjem tajnih fondova njegove partije.

Novi je premijer već u predizbornoj kampanji najavio rat pravima Katoličke crkve. Obećao je raskidanje konkordata Španije i Svete Stolice iz 1979. godine, izbačivanje vjeronauka iz javnih škola, dokidanje državnih donacija katoličkim školama, te ukidanje bilo kakvog finansiranja katoličkih ustanova novcem iz državnoga budžeta.

„Španija mora biti konstituisana kao laička država, osigurana jačanjem sekularnoga obrazovanja”, kazao je Sanchez.

No, kardinal Ricardo Blázquez, predśednik Španske biskupske konferencije i nadbiskup Valadoljida, u čestitki Sanchezu pomirljivim tonom ga je pozvao da služi „opštem dobru, jedinstvu, napretku i društvenoj koheziji države”, što bi „u prijevodu” simbolisao poziv da ne razjedinjuje španske građane po vjerskim pitanjima.

Katolička crkva u Španiji je imala javne konfrontacije i sa prethodnim socijalističkim premijerom Jorgeom Luísom Zapaterom, prvi put biranim 2004. koji je obnašao dvostruki mandat i već tada su počeli sukobi: najprije su uklanjani krstovi iz dijela škola, ozakonjeni su istopolni brakovi i omogućeno im je posvajanje djece, te je ublažen zakon o pobačaju.

Zapaterova vlada je omogućila pobačaj tokom prvih 14 neđelja trudnoće, čak i maloljetnicama uz pristanak samo jednoga roditelja.

Konkordatom sa Svetom Stolicom iz 1979. ukinuto je direktno finansiranje klera iz državnoga buddžeta i uveden je crkveni porez, pa građani mogu izabrati hoće li 0,7 posto svoga poreza na dohodak dati Katoličkoj crkvi ili državi za socijalne programe.

Crkva se tada obavezala da se finansijski neće oslanjati na državu, već će sâma osigurati sredstva kroz donacije, ekonomske aktivnosti i crkveni porez.

Najviše novca, oko 4,5 milijardi eura španska država izdvaja za katoličke obrazovne ustanove, 2.620 škola i 14 univerziteta, te za plate vjeroučitelja, za Caritas i Manos Unidas oko 1,8 milijardi eura, dok se poreske olakšice odnose na izuzeće od poreza na donacije, obnovu sakralnih građevina, te sakralnu kulturnu baštinu, plate vojnih i bolničkih kapelana…

U izvještaju za 2012. godinu navodi se da se Crkva finansira najviše donacijama vjernika (38 posto), crkvenim porezom (25 posto), te prihodima od imovine i ostalih ekonomskih aktivnosti (19 posto), a davanja države za obrazovne ili humanitarne crkvene institucije se ne pojavljuju u izvještajima. Crkva je od poreza te godine uprihodila 248 miliona eura.

(Slobodna Dalmacija)