S jedne strane, građani Srbije sve češće putuju u Hrvatsku na odmor, a sa druge strane odnosi između državnih vrhova dve zemlje praktično ne postoje, zaključeno je danas na četrnaestom međunarodnom naučnom skupu “Srpsko-hrvatski odnosi, pitanja nacionalnih manjina, politički mitovi, dominantni narativi i kultura sećanja”, koji je održan u Golubiću kod Obrovca u Hrvatskoj.

Predsednik Srpskog narodnog vijeća Milorad Pupovac rekao je da činjenica da se šest-sedam godina nisu sastali predsednici dveju država, ni premijeri vlada, ni ministri spoljnih poslova predstavlja ozbiljan pokazatalj razdora u međudžavnim odnosima, koji se reflektuju kroz pitanja nestalih, prava manjina, vlasnička prava i suđenja za ratne zločine.

“Mi praktično poslije 2012. godine nemamo iskorak. Što se tiče odnosa EU i suradnje Hrvatske i Srbije, ona pokazuje sve manje interesa za rješavanje pomenutih pitanja”, kazao je Pupovac.

Jedan od organizatora skupa Janko Veselinović rekao je da postoje dva odvojena procesa, pozitivan i negativan.

“Ljudi iz Srbije sve više turistički putuju u Hrvatsku i obrnuto. Sve je manje incidenata, a srpske tablice su preplavile jadransku obalu. Srbi povratnici se sve uspešnije bave ruralnim turizmom u Dalmaciji i Lici. I srpska sela su ovog leta puna u ovim krajevima. Negativno je što odnosi između državnog vrha Srbije i Hrvatske ne postoje. To je od njih neodgovorno jer se ne rešavaju brojna otvorena pitanja”, naveo je Veselinović.

Predsednik Demokratskog saveza Hrvata u Vojvodini Tomislav Žigmanov rekao je da su Hrvati u Srbiji isključeni iz procesa donošenja odluka i dodao da imaju negativni status u javnosti što je, kako je ocenio, posledica nekritičkih politika sećanja i brutalnog državnog intervencionizma u identitet Hrvata, te nastavku izloženosti etnički motivisanim incidentima i govoru mržnje.

S druge strane, naveo je Žigmanov, postoje i pozitivne stvari, kao što je renoviranje rodne kuće bana Josipa Jelačića, dobijanje prostora u Beogradu, osnivanje centara lokalnih zajednica u nekoliko šokačkih mjesta, izgradnja Hrvatske kuće u Subotici, obezbeđivanje udžbenika u obrazovanju na hrvatskom.

Posebno je istakao održavanje stalne saradnje sa institucijama i organizacijama srpske zajednice u Hrvatskoj.

Profesor Davor Pauković sa Univerziteta u Dubrovniku rekao je da je preduslov za pomirenje između dva naroda i dve države postojanje strategije i ulaganje napora svih relevantnih institucija, što u slučaju Hrvatske i Srbije “evidentno nedostaje”.

“Drugi problem je u tome što se odnosi uvelike iscrpljuju u povijesnom sjećanju, najviše onom traumatičnom. Mislim da bi javno komemoriranje trauma iz 20. veka na nacionalnoj razini nivou trebalo svesti na određenu mjeru. Naši odnosi su zagušeni povijesnim traumama”, ocenio je Pauković.

Svi učesnici su se složili da je neophodno raditi na unapređivanju odnosa ne samo zbog popravljanja položaja manjinskih zajednica, već i zbog jačanja politike regionalne stabilnosti.

Ovogodišnji skup nastavak je projekta koji su početkom 2021. godine započeli Centar za demokratiju, istoriju i pomirenje (CHDR) iz Novog Sada i Njujorški univerzitet kroz seriju internetskih predavanja.

Skup su organizovali CHDR i Udruga za povijest, suradnju i pomirenje iz Golubića.

(Autonomija)