Fondacija Vikimedija zabranila je rad grupi administratora i urednika hrvatske verzije Vikipedije jer su istragom utvrdili da su pravljenjem lažnih naloga i uz pomoć drugih urednika bitno menjali istorijske činjenice, među kojima je najbitnije negiranje zločina koje su počinili Hitlerovi fašisti i ustaše tokom Drugog Svetskog rata, preneo je sajt The record.
Grupa administratora kontrolisala je naloge od 2011. do 2020. godine. Iz Vikimedije su objavili da se ova grupa sastojala od poznanika i ideoloških simpatizera i političkih istomišljenika koji su imali iste ciljeve.
Navedeno je da su administratori sistematski pravili i menjali sadržaj objavljenih tekstova gde su se trudili da opštepoznate istorijske događaje izvrgrnu ruglu i prikriju činjenicu da su fašisti i hrvatske ustaše počinili razne zločine tokom Drugog Svetskog rata. Ističu se negiranje zločina u Jasenovcu i broj poginulih.
Administratori kojima je zabranjen rad su za svoje navode koristili neproverene izvore i desničarske sajtove kako bi navedeni stavovi izgledali što verodostojnije.
„Poljska kriva za početak Drugog Svetskog rata zbog genocida nad Nemcima“
U iskrivljavanju činjenica išlo se u krajnost. U člancima je navedeno da je Hitler napao Poljsku jer je, sa svojim saveznicima, „izvšila etničko čišćenje nad 58.000 Nemaca, što je bio povod da Hitler reaguje i zaštiti svoj narod od genocida i terora“.
Lažnim prekrajanjem istorije se navodi da se takav genocid i teror nad nemačkim stanovništvom nastavio i u ostalim Poljskim gradovima. Nije bilo ni reči o hapšenju Poljaka i Jevreja, kao ni o nasilnoj deporataciji u nemačke logore, već je navedeno da su oni pobegli pre napada. Poljaci koji su bili žrtve u ratu spomenuti su kao počinitelji genocida, navodi novinar i publicista Miljenko Jergović na svom sajtu.
Osim toga, za događaj od 30. marta 1945. godine kada je vojska Crvene armije oslobodila Poljsku, u hrvatskoj Vikipediji je bilo navedeno da su je Rusi tog dana osvojili, a da su pre toga organizovali „žestoko bombardovanje“.
Inače, pokušaje revizije istorije koju su sprovodili hrvatski nacionalisti primetili su i hrvatski mediji koji su godinama ukazivali na problem, ali je njihov rad nastavljen.
„Jutarnji list“ je 2013. godine pisao o ovom društvenom problemu i opasnim stavovima koji su se širili. Tada je upozoravao da je za ustaški pokret navedeno da nije bio svesno desno-radikalan, rasistički i totalitaran i da su za pojavu ustaške ikonografije u modernoj Hrvatskoj krivi masoni. Osim toga, desničari su širili stavove da je antifašizam ograničavanje svih osnovnih ljudskih sloboda, kao i da je partizanskih zločina bilo tri puta više nego ustaških.
Građani bezuspešno prijavljivali izvrtanje istorijskih činjenica
Kao urednici hrvatske Vikipedije navode se korisnici sa nadimcima SpeedyGonzales (Brzi Gonzales) i Roberta F, dok je administrator korisnik pod nadimkom „Kubura“, stoji u izveštaju fondacije Vikimedija, preneo je Jutarnji list.
Hrvatski mediji su izveštavali da su mnogi korisnici Vikipedije pisali prigovore upravi globalne Vikipedije ali da su dobijali odgovore da nastave da prikupljaju dokaze koji će naknadno biti razmotreni. Revoltirani građani su i na Fejsbuku napravili grupu u kojoj su pokušavali da apeluju da se prestane sa širenjem laži, ali bez većih rezultata.
Administratori su kao izvore za svoje tvrdnje koristili desničarske portale i ideološke knjige objavljivane za vreme vladavine NDH koje su izdavale ustaše iz emigracije.
Rezultat opasne manipulacije i izvrgavanja istorije ruglu je poturanje ideje da zločina NDH gotovo da nije bilo, dok se Ante Pavelić spominje u najboljem mogućem smislu. Međutim, hrvatski nacionalisti su otišli korak dalje jer su Hitlerove zločine umanjili i opravdali i bitno promenili navode o uzrocima za početak Drugog svetskog rata.
Još više je postalo opasno propagiranje radikalnih stavova i menjanje istorije jer je Vikipedija u protekloj deceniji postala sredstvo koje se smatra kao poprilično popularan izvor informacija.
Brzi Gonzales i Roberta F. su koristili na desetine lažnih naloga kako bi mogli da blokiraju svakog korisnika koji je uputio žalbu na izneti sadržaj.
Koje su još neistine iznete?
U oči upada činjenica da su administratori nemačke koncentracione logore nazivali radnim logorima, čime su se trudili da umanje strašne zločine koji su počinjeni tokom rata, a o čemu su svedočili zatočenici koji su uspeli da prežive logorske strahote.
Takođe, relativizovali su zločine koje su počinile ustaše. Stvorili su pojam “jugokomunizam“ koji su pokušali da opišu kao organizovanu zaveru protiv Hrvata od strane Jugoslovenske komunističke partije, prenosi sajt The record.
Kada je u pitanju moderna Hrvatska, jasno su širili stavove da odluke EU krše suverenitet njihove zemlje, kao i da je EU iskoristila propagandu kako bi ih namamila da im pristupe.
Vikimedija je o uočenim nepravilnostima sastavila izveštaj na 61 strani. Istragu je započela prošle godine. „Kuburi „je Vikimedija globalno zabranila pristup njenim servisima u novembru prošle godine.
STUPS: Bestijarijum