Navršilo se 30 godina od ‘žive lomače’, jednog od najvećih zločina nad Bošnjacima u Višegradu, na istoku Bosne i Hercegovine (BiH), tokom ljeta 1992. godine.
Te godine, 14. juna, specijalna vojna formacija pod komandom Milana Lukića zarobila više od 70 osoba, među njima i žene i decu, koji su živi spaljeni u kući Adema Omeragića u Pionirskoj ulici u Višegradu.
Najmlađa žrtva je bila beba od dva dana.
Oko dvije nedjelje kasnije, 27. juna 1992. godine, u naselju Bikavac, u kući Mehe Aljića spaljeno je 72 bošnjačkih civila, a najmlađa žrtva bilo je jednogodišnje dete.
Bakira Hasečić, porijeklom iz Višegrada, danas predsjednica Udruženja „Žena-žrtva rada“, kaže da članovi porodica još nisu pronašli posmrtne ostatke srodnika koji su živi spaljeni u Pionirskoj i Bikavcu.
„Sjećanja na živu lomaču, posebno Pionirsku, mene danas jako potresa jer sam prihvatila jednu od preživjelih žrtava iz žive lomače, gdje sam joj iz ruke vadila crve, previjala je, ošišali, okupali. I, vjerujte, od jutros je njena slika uvijek pred mojim očima, jer me vratila u 1992. godinu, na dan kada se sve to desilo, njene riječi koje su samo govorile, vikale ‘sve je izgorilo“, dok je samo ponekad rekla ‘da li mi je dijete iskočilo, da li mi je živo'“, kaže Hasečić za Radio Slobodna Evropa (RSE).
Prema podacima Haškog tribunala, samo u maju i junu 1992. godine, ubijeno je više od 60 posto Bošnjaka sa područja opštine Višegrad.
Tokom rata od 1992. do 1995. godine ubijeno je oko 3.000 višegradskih Bošnjaka, a u haškim presudama istaknuto je i da je Višegrad bio podvrgnut „jednoj od najnemilosrdnijih kampanja etničkog čišćenja u bosanskom sukobu“.
Bakira Hasečić, za RSE kaže da će 18. juna biti obilježeno 30 godina od stradanja civila u Višegradu, u ‘živim lomačama’, ubistvima sa višegradskog mosta i drugim zločinima.
I ove godine u spomen žrtvama biće spuštene ruže niz rijeku Drinu s mosta Mehmed-paše Sokolovića.
U kući zločina u Pionirskoj ulici, biće otvorena spomen soba posvećena stradalima.
U organizaciji Udruženja “Žena – žrtva rata”, Udruženja porodica nestalih Višegrađana 92. i Medžilsa Islamske zajednice, na mezarju Stratiše će istog dana biti obavljena dženaza drugim žrtvama, Bošnjacima Višegrada.
Broj osoba čiji će posmrtni ostaci napokon naći smiraj još nije poznat u ovom trenutku i zavisi od završetka procesa identifikacije. Za sada se radi o dvije osobe.
Za zločine počinjene u Višegradu do sada je osuđeno 18 osoba, od kojih troje pred Haškim tribunalom.
Ukupno je presuđeno 247 godina zatvorske kazne, a doživotna kazna zatvora izrečena je Milanu Lukiću, koji je uhvaćen u Argentini 2005. godine.
Trenutno se pred Sudom BiH vodi postupak protiv Milomira Đuričića i Vukadina Spasojevića za ratne zločine protiv nesprskog stanovništva na području Višegrada.