Savet Evrope zatražio je od Hrvatske da ispravi nedostatke koji postoje u oblasti upotrebe jezika nacionalnih manjina koje u njoj žive, a među jedanaest jezika čiji status treba da bude poboljšan je i srpski.

Uz ocenu da su hrvatske vlasti preduzele određene korake kako bi ispunile obaveze iz Evropske povelje o regionalnim jezicima i jezicima manjina, Savet Evrope je u izveštaju objavljenom 24. marta ponovo preporučio neodložnu akciju kako bi se unapredio status manjinskih jezika.

Izveštaj je prošle sedmice usvojio Komitet stručnjaka Saveta Evrope, koji nadgleda sprovođenje Povelje koja je u Hrvatskoj stupila na snagu 1998. godine. Komitet prati i sve korake koje hrvatske vlasti preduzimaju kako bi sprovele preporuke iz poslednjeg izveštaja Saveta Evrope iz 2019. godine.

Cilj preporuka je da vlastima pomognu u implementaciji odredbi povelje, a reč je o jedanaest manjinskih jezika – češkom, nemačkom, mađarskom, banjaškom rumunskom, istrorumunskom, italijanskom, rusinskom, srpskom, slovačkom, slovenačkom i ukrajinskom jeziku.

Među pozitivnim koracima, Savet Evrope je naveo i veća finansijska izdvajanja za prevod udženika na italijanski i podršku izdavačkih kuća. Komitet je registrovao i planove da učenje banjaškog i rumunskog postane deo redovne školske nastave.

Ocenjeno je, međutim, da brojne preporuke još nisu realizovane, a među njima je nepostojanje redovnih i dužih radijskih ili televizijskih programa na češkom, nemačkom, mađarskom, italijanskom, banjaškom rumonskom, rusinskom i ukrajinskom jeziku.

Nedovoljan napredak zabeležen je i u upotrebi češkog, mađarskog, rusinskog, srpskog i slovačkog jezika jezika u regionalnim i lokalnim organima vlasti, kao i propust da ti jezici status ravnopravnog i zvaničnog jezika dobiju i u drugim lokalnim samoupravama.

U izveštaju se od hrvatskih vlasti traži i da u dodatnim opštinama u kojima živi nemačka manjina bude omogućeno učenje nemačkog jezika u predškolskim ustanovama i osnovnim školama, kao i da se u istarskoj opštini Kršan, kod Labina, i u opštini Matulji, kod Opatije, omogući učenje istrorumunskog u redovnom predškolskom i osnovnom obrazovanju.

Evropska povelja o regionalnim jezicima i jezicima manjina je evropska konvencija čiji je cilj zaštita i promocija jezika tradicionalnih manjina u nekoj zemlji. Zajedno sa Okvirnom konvencijom o zaštiti nacionalnih manjina, ona je glavni instrument Saveta Evrope za zaštitu manjina.

Cilj povelje je ujedno i da zaštitom jezika manjina kao dela evropskog kulturnog nasleđa, pomogne u izgradnji Evrope zasnovane na demokratiji i kulturnoj raznolikosti. Savet Evrope je Povelju o zaštiti regionalnih jezika i jezik manjina usvojio 1992. godine, a na snagu je stupila 1998.

(EURACTIV.rs, foto: Pixabay)