Kupac jedine rafinerije nafte u Bosni i Hercegovini, ruski Njeftegazinkor, oslobođen je brojnih obaveza iz ugovora o privatizaciji, iako godinama gomila gubitke.
Vlada RS-a usvojila je dva aneksa kako bi to omogućila, a tek nedavno otkriveni su detalji drugog aneksa iz 2013. godine.
Sa, po ugovoru, predviđenih 4.6 miliona tona prerade sirove nafte, do nešto više od milion tona. Rafinerija nafte u Brodu, projekciju, stavljenu na papir 2007. godine, nije ispunila.
Dogovor u ‘četiri oka’
Vlada, to opravdva, zato što je, kako kažu, u remont Rafinerije uloženo više od predviđenog. Zato je i poništila je tu obavezu.
Urednik poslovnog portala Capital.ba Siniša Vukelić smatra da postoji dogovor ‘u četiri oka’ između ruskog investitora i najviših funkcionera u RS.
„Sada vidimo da je sklopljen i prvi aneks, da je sklopljen i drugi aneks i da se cijelo vrijeme izlazi u susret ruskom partneru, koji nam svo ovo vrijeme duguje više od 100 miliona maraka, da se povlašteni status ruskog partnera krije od javnosti“, istakao je urednik portala Capital.ba, Siniša Vukelić.
Ali se ne krije da se, takođe ugovorom predviđena gradnja pruge između rafinerija ulja u Modriči i Brodu, neće graditi.
„Prema prikupljenim ponudama od strane MInistarstva saobraćaja RS cijena izgradnje navedene pruge iznosila bi više od 200 miliona evra. Ugovorne strane su zbog visoke cijene i kompleksnosti imovinsko- prvnih odnosa smatrale da nije svrsishodno ići u izgradnju navedene pruge“, saopštili su iz Ministarstva industrije, energetike RS-a.
Iz resornog Ministarstva pojašnjavaju da je ruski partner trebalo da uloži 45 miliona eura, a ostalo Vlada.
„Očigledno da je to bilo samo privremeno da bi se javnost zadovoljila sa osnovnim ugovorom, a poslije su Rusi odustali“, tvrdi Vukelić.
Rusi su i ranije imali određene olakšice. Ugovorom o privatizaciji preuzeli isu isplatu poreskog duga Rafinerije u Brodu u iznosu od 63,5 miliona eura.
Taj dug preuzeli su kupoprodajnim ugovorom, kao i dug Rafinerije ulja u Modriči i lanca benzinskih pumpi „Nestro Petrol“.
Zemljište u luci Ploče
Nekoliko puta im je odobreno odgađanje izmirenja obaveza.
„Ostatak od tog reprograma je još 81 million maraka. Kod drugih preduzeća imamo Rafineriju ulja Modriča, koja je imala reprogram 555.000. Isto tako dosad izmirila sve dospjele rate. Ima još dužna 440.000. Nestro Petrol je imao više, oko 10 miliona. Dosad je izmirio dva miliona i 300 hiljada maraka“, zaključila je Zora Vidović, direktorica Poreske uprave RS-a.
Vlada se, također, obavezala da će pomoći Rusima da kupe zemljište u luci Ploče, u Hrvatskoj, za izgradnju naftnog terminala.
No, taj proces još nije ni započet, poručuju iz Vlade.
„Sve što proizvedu rafinerije nafte i ulja prodaje krovna firma, Optima grupa. Na spisku je najvećih izvoznika iz BiH. U posljednjih pet godina imali su promet u iznosu od 3 milijarde evra i ukupni gubitak preko 420 miliona evra“, izvijestila je Al Jazeerina reporterka, Ljiljana Smiljanić.
STUPS: Bestijarijum