Policija od jutra 30. juna uklanja barikade u Beogradu i drugim gradovima Srbije, koje su demonstranti počeli da postavljaju veče pre na desetinama saobraćajnica, kao vid „građanske neposlušnosti“.

Barikade se postavljaju spontano, u organizaciji neformalnih zborova građana – na poziv studenata koji proteklih sedam meseci blokiraju desetine fakulteta širom Srbije i predvode masovne proteste.

Blokade puteva, kako navode, organizuju sa zahtevom da vlast raspiše vanredne izbore i da se puste na slobodu svi demonstranti, uhapšeni u incidentima nakon masovnog studentskog protesta 28. juna u Beogradu.

Demonstranti insistiraju da je reč o „nenasilnim akcijama“.

Na jednoj od lokacija, u beogradskoj opštini Zemun, policija je uklonila barikadu nešto pre 11 časova.

Okupljeni demonstranti, na poziv studenata, sklonili su se sa puta – uz poruku da ne žele nasilje.

Pre toga je više građana, u ranim jutarnjim satima, privedeno na nekoliko lokacija u Beogradu.

Na barikadama demonstranti postavljaju stolice, kontejnere, gume. Sa blokade na jednoj lokaciji u beogradskoj opštini Zemun, građani su se mirno povukli tokom jutra 30. juna, nakon upozorenja policije.

Nepoznat broj privedenih

U prvom saopštenju policije, objavljenom u ranim jutarnjim satima 30. juna, ne navodi se broj privedenih na početku uklanjanja barikada.

Studenti u blokadi i opozicione stranke su tu akciju opisali kao prekomernu upotrebu sile.

Na društvenim mrežama studenata u blokadi beogradskih fakulteta objavljeni su snimci hapšenja i razbijanja pojedinih barikada – uz ocenu da je „narod pretučen i lišen slobode“.

Snimci hapšenja, uz primenu policijske sile, objavljeni su sa blokada kod Pravnog fakulteta u centru Beograda, kao i u Ulici vojvode Stepe u beogradskom naselju Voždovac.

Na jednom od snimaka, objavljenom na društvenim mrežama, vidi se da su se policijska vozila zaletela na demonstrante u Ulici vojvode Stepe, dok demonstranti beže sa kolovoza.

MUP, sa druge strane, ocenjuje da je policija postupala „visoko profesionalno“.

Tvrde da je policija privodila zbog napada i vređanja policije i remećenja javnog reda i mira.

Saobraćaj u Beogradu, kako navodi policija, može „normalno da funkcioniše“.

Studenti u blokadi su, putem društvenih mreža, pozvali građane da tokom 30. juna nastave sa „građanskom neposlušnošću“ i da blokiraju ulice širom Srbije.

Blokade će, kako navode, trajati do ispunjenja zahteva – odnosno raspisivanja vanrednih parlamentarnih izbora i oslobađanja uhapšenih nakon studentskog protesta 28. juna.

Treći zahtev je uklanjanje kampa kojeg su u centru Beograda pre više meseci postavili protivnici studentskih blokada.

Uz poziv na „neposlušnost“, građanima su poručili da se, u slučaju dolaska policije sa opremom za razbijanje demonstracija, sklone sa blokada „mirno i bez panike“.

„A nakon njihovog odlaska, ponovo možete uspostaviti neki vid okupljanja i blokade…Nema ih dovoljno (Žandarmerije) da koordinisano razbiju sve lokacije blokade“, navedeno je na sajtu Studentske blokade.

Na tom sajtu je prethodno objavljen spisak sa oko 50 blokiranih lokacija tokom noći 29. juna – uključujući centralne saobraćajnice i mostove u Beogradu.

Na spisku je bilo još dvadesetak gradova širom Srbije u kojima je bila postavljena bar jedna blokada – od Subotice, preko Novog Sada, Zrenjanina, Čačka, Užica, Kragujevca, Niša.

Demonstranti su na puteve dovlačili kontejnere, gume, metalne ograde ili su parkirali svoja vozila. Neki su postavljali i šatore.

Od novembra 2024. u Srbiji traju masovni protesti, predvođeni studentima u blokadi.

Stotine hiljada ljudi od početka protesta na ulicama zahtevaju odgovornost vlasti zbog pogibije 16 ljudi u nesreći u Novom Sadu.

Poziv na građansku neposlušnost

Na Instagram stranici studenata koji blokiraju beogradski Poljoprivredni fakultet , 29. juna uveče objavljen je vodič za „građansku neposlušnost“ do ispunjenja zahteva.

Kako kažu, građanska neposlušnost podrazumeva blokiranje raskrsnica, krečenje stranačkih prostorija, lepljenje stikera i plakata, te usporavanje saobraćaja vožnjom bicikala i džogiranjem ulicama u grupama.

Pozvali su građane i na „zatrpavanje mejlova i poštanskih sandučića institucija koje ne rade kako valja“, te na „neplaćanje računa do poslednjeg trenutka“ i „plaćanje računa u delovima“.

U građansku neposlušnost ubrajaju i simultano podizanje novca sa bankomata, kolaps fiskalnog sistema, te plaćanje u sitnim apoenima.

Od poslanika opozicije, studenti u blokadi su zatražili da bojkotuju rad Skupštine.

Na studentskom protestu poručeno da vlast smatraju ‘nelegitimnom’

Blokadama puteva prethodio je veliki studentski protest na trgu Slavija u Beogradu – gde su se desetine hiljada građana okupile na verski i državni praznik Vidovdan 28. juna.

Na kraju protesta je poručeno da studenti i građani traže vanredne izbore i da je trenutna vlast „nelegitimna“.

Studenti u blokadi su, po završetku protesta, građanima dali „zeleno svetlo“ za „građansku neposlušnost“.

Ključni zahtev protesta, pored raspisivanja izbora, bio je i da policija prekine skup u centru Beograda, u Pionirskom parku i kod Skupštine Srbije – gde mesecima kampuju protivnici studentskih protesta, koji sebe nazivaju „studentima koji žele da uče“.

Za ispunjenje oba zahteva, vlastima je bio dat rok do kraja studentskog skupa – do 28. juna u 21 čas.

Predsednik Srbije im je pre protesta poručio da „ultimatum nije prihvaćen“.

A nakon zvaničnog završetka studentskog protesta, došlo je do incidenata u centru grada i okršaja policije sa delom demonstranata.

Uhapšeno je više desetina demonstranata.

Dok državni zvaničnici tvrde da je policija postupala profesionalno i da je napadnuta od strane demonstanata, studenti u blokadi su optužili policiju za brutalnost, represiju i primenu prekomerne sile.

Studenti u blokadi, opozicione partije i brojne nevladine organizacije osudili su hapšenja, sa zahtevom da svi privedeni nakon incidenata budu pušteni na slobodu.

Talas protesta u državi pokrenuo je pad nadstrešnice rekonstruisane Železničke stanice u Novom Sadu, gde je poginulo 16, a teško povređena jedna osoba.

Protesti su postali su simbol šireg nezadovoljstva vladavinom prava u Srbiji – uz pitanje da li su do nesreće u Novom Sadu doveli nemar i korupcija sistema. 

(Radio Slobodna Evropa, foto: Autonomija)