Iz PEN centra su reagovali povodom izjave šefice delegacije EU u Crnoj Gori, Oane Kristine Pope, u kojoj je navela da je izbor novog glavnog specijalnog tužioca korak naprijed u reformama vladavine prava.
“Bez obzira na deklarativna programska opredjeljenja političkih partija u Crnoj Gori, njihovi konkretni politički potezi pokazuju koje su partije pro a koje kontra NATO i EU – viđelo se to ponajbolje u Skupštini Crne Gore kad se glasalo za ulazak Crne Gore u NATO savez, u onaj savez koji je danas jedina prepreka da se ukrajinski požar ne prenese u Crnu Goru. U parlamentarnoj većini koja je podržala odlazeću Vladu nije bilo nijednoga poslanika ili političke partije koji su 2018. godine glasali za učlanjenje Crne Gore u NATO, dok bi u manjinskoj Vladi koju najavljuje mandatar Abazović 2/3 ministara trebalo da čine predstavnici partija koje nijesu glasale za ulazak Crne Gore u NATO.
No izgleda da ono što je jasno i površno upućenima – nije jasno gđi Oani Kristini Popi, šefici delegacije Evropske unije u Crnoj Gori. Ni njoj ni brojnim drugim stranim diplomatama u Podgorici“, navodi se u saopštenju.
Kako dodaju, ambasade su pokazale da nisu svjesne suštine problema crnogorskog društva.
“Naime, nakon donošenja Zakona o slobodi vjeroispovijesti krajem 2019. godine koji je u potpunosti usklađen s mišljenjem Venecijanske komisije i kojim se garantuju vjerske slobode i prava u skladu s evropskom praksom te kojim se Crkva Srbije nakon višedecenijskog trajanja izvan zakona i iznad države konačno stavlja u pravne okvire jedne suverene države, te su ambasade pokazale da nijesu svjesne suštine problema crnogorskog društva. Neviđenom propagandom Crkve Srbije i proruskih i prosrpskih medija organizovan je litijaški pokret s osnovnim ciljem da se očuva monopol Crkve Srbije u Crnoj Gori i njen naddržavni i nadzakonski status – a sve pod izgovorom odbrane religijskih prava i odbrane svetinja, onih svetinja koje će biti predate u vlasništvo Crkvi Srbije. Tek je nedavno u rezoluciji Evropskoga parlamenta, nažalost sa zakašnjenjem, konstatovano da je uloga Crkve Srbije na Balkanu u službi ruskih interesa“, ističe se u saopštenju.
Kako dalje navode, u svojoj je rezoluciji Evropski parlament izrazio zabrinutost zbog „pokušaja pravoslavne crkve u zemljama kao što su Srbija, Crna Gora i Bosna i Hercegovina, a posebno u njenom entitetu Republici Srpskoj, da promoviše Rusiju kao zaštitnicu tradicionalnih porodičnih vrijednosti i učvršćuje odnose između države i crkve.“
“U takvim okolnostima nabujalih strasti, kad je naspram proEU i proNATO političkih subjekata stajala sva propagandna mašinerija koju su obilato finansirale službe Srbije i Rusije preko najznačajnijega ruskog satelita na Balkanu – Crkve Srbije, održani su parlamentarni izbori.
Ishod tih izbora bila je pobjeda antiNATO i antiEU političkih partija zajedno s još jednom marionetskom partijom Vučićeve politike – GP URA, čiji lider takođe nije glasao za ulazak Crne Gore u NATO.
Kao što su tokom prve polovine 2020. godine saośećale s toboš ugroženim vjerskim pravima jedne vjerske organizacije sa śedištem izvan Crne Gore, tako su diplomate EU i NATO zemalja čestitale demokratsku promjenu vlasti u Crnoj Gori i formiranje nove vlasti čiji su činioci – bez izuzetka – oni koji Crnu Goru vide kao zemlju Srpskog i Ruskog svijeta. Ti isti diplomati nerijetko su i neskriveno s poglavarima Crkve Srbije u Crnoj Gori pregovarali kao s relevantnim političkim subjektima“, ističe se u saopštenju.
Iz PEN centra pitaju treba li podsjećati što se dalje desilo?
“Bezbjednosne službe predate su u ruke onih koji su 2016. godine, u dosluhu s ruskim službama, učestvovali u organizaciji državnoga udara te u planiranju likvidacije Predśednika Crne Gore. Agencija za nacionalnu bezbjednost predata je u ruke čovjeku koji je neskriveni zagovornik ruske politike na Balkanu i povezan s kriminalnim klanovima. Vojska Crne Gore predata je u ruke deklarisanoj privrženici Crkve Srbije, time i ruskih službi. Za premijera Crne Gore takođe je izabran kleronacionalist koji se sastajao s proruskim mitropolitima Grčke crkve, povodom čije djelatnosti se danas vode istrage. Nekad multinacionalna vlast Crne Gore postala je vjerski i etnički homogena, a ideološki jednoglasno proruska i prosrpska. Za sve te odluke glasao je i Abazović, koji je time pokazao da je ključni eksponent Vučićeve politike u Crnoj Gori. I sve to ispratila je ćutnja ili žmurenje na oba oka ambasadora zemalja saveznica Crne Gore kao suverene države NATO članice i do prije dvije godine najozbiljnijeg kandidata za članstvo u EU“, dodaje se u saopštenju.
Šefica delegacije EU u Crnoj Gori Oana Kristina Popa izbor novoga specijalnog državnog tužioca propratila je komentarom da je to „korak naprijed u reformama vladavine prava uključujući sprovođenje pravosudnih reformi“.
“Podśećamo javnost da je ono o čemu gđa Popa govori kao o reformskom iskoraku od strane Venecijanske komisije, kao savjetodavnog tijela Savjeta Evrope, kritikovano kao korak unazad. Venecijanska komisija upozorila je na moguću politizaciju izmjena tužilačkih zakona, koje je inicirala proruska Vlada s ciljem obračuna s tadašnjim specijalnim državnim tužiocem Milivojem Katnićem. Venecijanska komisija je tada upozorila na ove okolnosti: 1. „Treba osigurati da nema politizacije Tužilačkog savjeta preko izbora članova iz redova ‘uglednih pravnika’“; 2. „Izbor prostom većinom u Skupštini nije pogodan za osiguranje političke neutralnosti“; 3. Prestanak mandata tadašnjim članovima Tužilačkog savjeta bi „predstavljalo ozbiljno kršenje nezavisnosti tog tijela i ne bi bilo opravdano“; 4. „Komisija je preporučila da se pronađe široki konsenzus oko imenovanja budućeg Vrhovnog državnog tužioca.“ I u posljednjem godišnjem izvještaju Evropske komisije istaknuto je kako izmjenama Zakona o Državnom tužilaštvu nijesu u potpunosti ispunjene preporuke Venecijanske komisije koje se tiču rizika od politizacije Tužilačkoga savjeta“, navodi se u saopštenju.
Oni ističu da prilikom izbora Tužilačkoga savjeta i specijalnog državnog tužioca zapravo su ignorisane sve navedene preporuke Venecijanske komisije, čime je, kako dodaju, omogućena direktna politizacija Tužilačkoga savjeta, pogažena njegova neutralnost i nezavisnost, a izbor specijalnog državnog tužioca umjesto da bude rezultat „širokoga konsenzusa“ pretvoren u puku realizaciju političke volje proste parlamentarne većine.
“Ono u čemu je Venecijanska komisija viđela opasnosti od politizacije i zloupotrebe, za šeficu delegacije EU danas su „reformski koraci“!?
Nedavno je tri godine prije isteka mandata, u protizakonitoj proceduri, sklonjen jedan od posljednjih štitova za nestanak Crne Gore – glavni specijalni tužilac gdin Milivoje Katnić. Tužilački savjet, formiran takođe mimo sugestija dobijenih od EU, sastavljen većinski od ljudi koji ideološki pripadaju putinovskoj politici, političkom odlukom smijenio je gdina Katnića, čovjeka koji je najzaslužniji što se u Crnoj Gori 2016. godine nije desila Ukrajina. Da joj je bila namijenjena ta sudbina, potvrdio je nedavno i poglavar Crkve Srbije u Crnoj Gori Joanikije koji je, pravdajući Putinovu agresiju na Ukrajinu zbog navodnoga bezbožništva, izjavio da je Crna Gora osmišljena kao mala Ukrajina“, dodaje se u saopštenju.
Oni pitaju kako je moguće da Popa i “putinovo glasilo“ imaju isti stav po pitanju osobe koja je od vitalnog značaja za budućnost CG.
“Poklonici ‘vrijednosti’ koje nameću Putin i Vučić na zloglasnom portalu IN4S, glasilu koje je najmoćniji Putinov propagandni medij u Crnoj Gori, pozdravilo je izbor novoga glavnog specijalnog tužioca kao čovjeka od znanja, struke i objektivnosti. Da se već na to nijesmo navikli, začudili bismo se kako to da šefica delegacije EU u Crnoj Gori i Putinovo prorusko fašističko glasilo mogu imati isti stav po pitanju osobe koja je od vitalnoga značaja za budućnost Crne Gore. No koliko god bili naviknuti na to, nove okolnosti na globalnoj sceni nagone nas da postavimo to pitanje. Kako to da šefica delegacije EU gđa Popa u izboru čovjeka kojega reklamira Putinov IN4S, a koji je postavljen zahvaljujući protivzakonitoj smjeni prethodnika gdina Katnića u politizovanome Tužilačkom savjetu, vidi ozbiljan iskorak u reformama?!“, ističe se u saopštenju.
Kako na kraju navode, razlika između Crne Gore i Ukrajine je u tome što je Crna Gora članica NATO saveza.
“Vaša Ekselencijo gđo Popa, pitamo se je li Crna Gora jedina zemlja na svijetu đe se interesi antievropske ruske politike i EU politike poklapaju? Kriminal, korupcija, nacizam, Zelenski – bile su 4 ključne riječi koje su prethodile ruskome napadu na Ukrajinu. Kriminal, korupcija, nacionalizam, Đukanović – četiri su ključne riječi kojima se vodi sofisticirani rat protiv Crne Gore. Razlika između Crne Gore i Ukrajine je u tome što je Crna Gora članica NATO saveza. Ima li danas ikoga u EU koji i dalje vjeruje Putinovoj propagandi da je kriminal, korupcija, nacizam i Zelenski glavni problem Ukrajine? Hoćemo li i mi morati zaplivati u krvi da biste shvatili da je velikosrpski šovinizam i klerofašizam glavni problem u Crnoj Gori ili i dalje mislite da je to kriminal, korupcija, crnogorski nacionalizam i Đukanović?“, zaključuje se u saopštenju.