Talibanizacija Srbije – temeljena na duhovnosti episkopa Nikolaja Velimirovića uobličenoj u ideologiji naciste Dimitrija Ljotića – ako još nije završena, u završnoj je fazi.

Ako nekom nije jasno, ili osporava jedinstvo duhovništva Velimirovića i ideologije Ljotića, neka se upozna sa govorom Velimirovića nad odrom Ljotića ili njegovom laudom Ljotiću*.

“Rade Konstantinović, autor Filozofije palanke, najznačajnije knjige o srpskom palanačkom duhu i o izvorima srpskog nacizma, u svojemu također kapitalnome djelu Biće i jezik, analizira, između ostalih, i pjesnika-monaha Mitrofana Matića, pa odmah na početku veli: ‘Mitrofan Matić tražio je Boga, a našao Dimitrija Ljotića’.To lucidno zapažanje moglo bi stajati uz imena mnogih srpskih pjesnika koji su doživjeli ‘udes nekulture’i svoje stihotvorstvo podarili u slavu kakvog prizemnog boga, ili obogovljenog roda” (Mirko Kovač; Dobrica Ćosić, kobni otac nacije).

Ima li lucidno zapažanje Radomira Konstatinovića o ishodu duhovnog traganja pesnika-monaha Mitrofana Matića – na koje usputno u tekstu o jednom drugom srpskom fatalnom mužu podseća Mirko Kovač – analogije u sadašnjem ne samo pesničkom i proznom, nego i ukupnom duhovnom životu Srbije? Je li Srbija – ‘dizanjem sa kolena’ posle je l’da obezboženog antisrpskog titoizma – vraćajući se ‘izvornoj tradiciji i svetosavlju’ završila (završava), poput Mitrofana Matića, u Ljotićevom vrednosnom poretku? Ili, kako bi neki rekli, u nikolajvelimirovićevskoj duhovnosti, što mu dođe na isto?

Kako je, zaboravljajući jevanđelja, u najgori konzervativizam i nacionalističko politikantstvo potonula SPC – koja je u razorenom društvu postala je l’da neupitno merilo narodnog prosvetljenja i moralnosti – sakralizovala antisemitu, nacionalistu i mrzitelja zapadne prosvećenosti, episkopa Velimirovića svrstavši ga u najveće luče svetosavlja (ako ne i najveću), to je duhovnost Velimirovića – implicite time i ideologija Ljotića – postala so duhovnosti SPC i talibanizacije Srbije, koja skoro bez ikakvog svetovnog otpora radikalno betonira srpsko društvo.

Talibanizacija je naročito uzela maha posle Petog oktobra. Gaze se ostaci kakve-takve srpske modernosti, pa smo danas kao društvo u (ne)milosti klera SPC i njegove, rekli smo kakve, duhovne soli.

Nema ni jedne po društvo i državu važne odluke, a da vladajući političari – aktuelni kao i prethodni, postpetooktobarski – ne idu u Patrijaršiju po mišljenje SPC. U tome ne bi bilo ništa neobično, verske zajednice su dakako legitiman deo društva, da se tamo ne ide na servilno poklonjenje i ispunjavanje beskrajnih želja crkve. Patrijaršija, Sinod SPC, postali su reper bez čije saglasnosti srpski političari – ovi ili oni – ne smeju ništa autonomno da urade iako na izborima dobijaju poverenje građana.

Umesto da crkveni velikodostojnici – kao i svi akteri socijalno razuđenog nominalno sekularnog društva – dolaze u institucije države, jer su one zakonit izraz volje građana, političari skrušeno odlaze u Patrijaršiju legitimišući time njenu društvenu supremaciju i naddržavnu moć.

Sekularnost društva garantovana Ustavom, proizvod novovekovne prosvećenosti, time je bačena pod noge.

U situaciji kad veliki deo stanovništva grca u nemaštini i egzistencijalnoj muci, nema toga što SPC traži od države, od poreza građana, a da joj servilni nacionalistički političari ne ispune. Ali obilno materijalno zbrinutoj SPC to nije dovoljno. Ona želi neograničenu moć, ona želi da upravlja ljudskim društvima, ona želi potpunu kontrolu društva.

Držeći se Velimirović – Ljotićeve duhovne soli ona želi da presuđuje u pitanju karaktera i civilizacijskog smera države (mrzi Zapad i njegove vrednosti, obožava Putina i ruski despotizam). Htela bi da bude konačni arbitar u pitanjima ljudskih prava (mrzi i proskribuje individualizam, modernizam, gej zajednicu koju bi ne samo da ekskomunicira iz društva, nego bi pojedini episkopi – da imaju oružja – i da je eksterminiraju).

Sa Velimirović-Ljotićevskih kriterijuma određuje šta su tradicionalne srpske vrednost (hm, hm?), obogotvoruje ih i vraća u srednjovekovnu pobožnu smernost, koja dakako podrazumeva metanisanje raba božijih pred svakom svešteničkom mantijom.

Agresivno bi htela da uređuje škole, univerzitete, školske programe i udžbenike. Čak i predškolske ustanove. Pa šta je onda to, ako nije talibanizacija društva. Doduše pravoslavna, nikolajvelimirovićevsko svetosavska talibanizacija.

„Sveti“ Nikolaj Velimirović i njegov politički eksponent, srpski nacista Dimitrije Ljotić, onomad su hvalili zločinca Hitlera i nemački nacizam, govoreći da su svetlo je l’da posrnuloj Evropi. Njihovi današnji baštinici koji okupiraju srpsko društvo hvale i Bogu se mole za zločinca Putina i ruski despotizam, tvrdeći da su oni putokaz i spasioci srpstva.

Kontinuitet u ludilu, nema šta.

Pa šta nas čeka? Inkvizicija? Ona je ante portas, ako već nije – po ponašanju nekih visokih crkvenodostojnika reklo bi se da jeste – stupila u činodejstvovanje.

Valjda neće biti lomača i kamenovanja, ali da će biti satanizacije i ekskomunikacije svakog kritičkog glasa protiv talibanizacije Srbije, u to ne treba sumnjati. Uostalom, nisu li ekskomunikacija iz javnog života (nekog i iz profesije) razboritih mlađih teologa na Bogoslovskom fakultetu i s tim u vezi sramno ponašanje Beogradskog univerziteta, to potvrdili?

*Velimirovićeva oda Ljotiću:

„Dimitrije, mudri dobrovoljče,
i božiji divni ugodniče,
Što molitvom nebesa otvaraš,
i zlotvore duhom pokoravaš.“

(Autonomija, ilustracija: Pixabay)