Bivši ministri Goran Vesić, Tomislav Momirović i još 13 osoba nalazi se pod istragom Javnog tužilaštva za organizovani kriminal (JTOK) zbog sumnje da su malverzacijama, tokom rekonstrukcije Železničke stanice u Novom Sadu i pruge Novi Sad-Subotica, oštetili budžet Srbije za 115 miliona dolara. Portal Nova.rs ekskluzivno otkriva detalje iz istrage protiv osumnjičenih, ali i kako su, kako se sumnja, osumnjičeni u vreme mandata Vesića na mestu ministra ugovorili i predvideli radove koji nisu bili predmet inicijalnog Komercijalnog ugovora i nisu u vezi sa Projektom modernizacije i rekonstrukcije mađarsko-srpske železničke veze na deonici Beograd centar Stara Pazova i na deonici Novi Sad Subotica Državna granica (Kelebija).

Bvši ministri Tomislav Momirović i Goran Vesić, njihova pomoćnica Anita Dimoski, bivši v.d. direktor „Infrastrukta železnice Srbije“ Nebojša Šurlan, menadžerka za razvoj investicija Slobodanka Katanić, kao i predstavnici podizvođača radova na rekonstrukciji pruge Novi Sad – državna granica (Kelebija) i Železničke stanice u Novom Sadu pod istragom su zbog sumnje da su malverzacijama na pomenutom projektu oštetili budžet Srbije za 115 miliona dolara.

Portal Nova.rs otkrio je ranije detalje istrage protiv osumnjičenih, odnosno kako su osumnjičeni radove predviđene projektom i ugovorom naplatili kao nove i dodatne.

„Momirović, Dimoski i Šurlan, uz supotpis Katanić zaključili su i potpisali Aneks 1 Komercijalnog ugovora sa Tabelom cena kao sastavnim delom, u kojoj su navedeni vrsta, obim, količina i vrednost radova tako da odgovaraju investicionoj vrednosti radova iz Komercijalnog ugovora. U nju nisu uključili pojedine radove, njihovu vrstu, obim, količinu i vrednost, kako one koji su predviđeni odobrenim Idejnim projektom sa predmerom i predračunom Saobraćajnog instituta CIP od 20. jula 2020. godine, tako ni pojedine radove koji su predviđeni Nacrtom idejnog projekta iz 2017. godine, a koji su prihvaćeni i ugovoreni Komercijalnim ugovorom. Naknadno su te radove naplatili kao nove i dopunske, iako su bili radovi bili predviđeni inicijalnim ugovorima i uključeni u vrednost. Tako je vrednost rekonstrukcije višestruko više plaćena nego što je trebalo“, otkrila je Nova.rs.

Portal Nova.rs otkriva i detalje finansijske istrage koja se odnosi na bivšeg ministra građevinarstva Gorana Vesića. Vesić, Šurlan, uz supotpis Katanić, terete se da su 9. decembra 2022. godine, nakon što su obezbeđena sredstva u budžetu, sa izvođacima CRIC-CCCC , potpisali Aneks 2, zatim 6. oktobra 2023. Aneks 3, kao i 15. marta 2024. godine Aneks 4 Komercijalnog ugovora.

Sumnja se da su ovim aneksima ugovorili radove i usluge koji nisu bili predmet Komercijalnog ugovora i nisu u direktnoj vezi sa rekonstrukcijom i modernizacijom pruge na deonicama Beograd – Stara Pazova i Novi Sad – državna granica (Kelebija).

„Vesić, Šurlan i Katanić su odredbom člana 5 Aneksa 2, zatim odredbama člana 4 Aneksa 3 i 4 Komercijalnog ugovora predvideli da se na ovu vrstu radova i usluga neće primenjivati odredbe Komercijalnog ugovora i pomenutih aneksa, već poseban režim u pogledu dodele posla, izbora podizvođača, upravljanja radovima, odgovornosti za izvedene radove i finansiranja, koji režim po svojoj sadržini predstavlja potpuno zaseban ugovorni odnos. Definisali su da će za ostale radove i usluge podizvođače direktno odrediti investitor i/ili finansijer, koji će i upravljati aktivnostima podizvođača i snositi svu odgovornost za radove, a da je jedina obaveza izvođača CRIC – CCCC da, nakon uplate ugovorenog avansa za ove radove, u iznosu od 100 odsto izvrši plaćanja prema nominovanim podizvođačima, uz zadržavanje dela uplaćenog iznosa u visini od 5 odsto, na ime indirektnih troškova. Time su omogućili da se za navedene radove izbegne primena Zakona o javnim nabavkama i raspisivanje javnih oglasa za izbor podizvođača, čime su onemogućili konkurentnost određivanja cene radova i transparentnu kontrolu efikasnog i ekonomičnog trošenja javnih sredstava. Na ovaj način su podizvođačima pribavili korist u vidu dodeljivanja poslova i zaključenja podizvođačkih ugovora na osnovu nominacije i bez javnog konkursa, kao i imovinsku korist u vrednosti podugovorenih radova opredeljenu u navedena tri aneksa Komercijalnog ugovora u ukupnom iznosu od 18.529.216 dolara“, navodi se u naredbi o sprovođenju istrage.

Kako se dalje navodi, osumnjičeni su tako omogućili da izvođač CRIC-CCCC prema finansijeru i investitoru (Republika Srbija) fakturiše vrednost izvedenih radova na projektu u iznosu od 1.214.100.460 dolara (vrednost Komercijalnog ugovora sa aneksima države sa kineskim kompanijama prelazi 1,2 milijarde dolara, prim.aut), kao i da izvede dodatne radove za koje je preuzeta obaveza naknadnog plaćanja po fakturisanju u vrednosti od 64.258.060 dolara.

„Time su izvođaču „CRIC – CCCC“ pribavili imovinsku korist, u do sada utvrđenoj vrednosti od najmanje 18.759.287 dolara, a budžetu Republike Srbije naneli štetu u iznosu od 115.558.520 dolara, koji predstavlja razliku između preuzetih finansijskih obaveza za budžet Republike Srbije i ugovorne cene iz Komercijalnog ugovora“, navodi se.

Kineze nagradili zbog uloženog truda

Sa druge strane, Anita Dimoski, Nebojša Šurlan, uz supotpis Slobodanke Katanić, sumnjiče se da su potpisali sa kineskim kompanija Protokol o preduzimanju mera zaštite arheoloških lokaliteta. Oni su dogovorili da izvođaču radova, odnosno dvema kineskim kompanijama, na ime indirektnih troškova radova pripadne pet odsto vrednosti ugovorenih radova, kao i obavezu da sa podizvođačima koje odredi investitor, finansijer, odnosno država zaključi podugovore sa podizvođačima i da im izvrši plaćenje ugovorenih radova.

Međutim, oni su kasnije odobrili da kineskim kompanijama pripadne zapravo 12 odsto od ugovorene cene, umesto predviđenih pet odsto, i to zbog „uloženog truda izvođača u komunikaciji sa nadležnim zavodima za zaštitu spomenika kulture, pri zaključenja ugovora“.

Tako su angažovane firme „SSESS“, „Shandong luqiao Group“, Karin komerc doo, Dis niskogradnja doo i Ingrap omni doo.

Osumnjičeni su svesno propustili da imenuju Koordinatora koji bi u skladu da zaključenim Protokolom pratio i upravljao realizacijom podugovorenih radova i usluga, kao i da nakon kontrole finansijske i tehničke dokumentacije daje saglasnost na vrstu, količinu i vrednost izvednih arheoloških radova pre plaćanja bilo kakvih računa.

Na taj način je za izvođača pribavljena imovinska korist od 418.597 dolara, po osnovu neosnovano priznatih, indirektinih troškova, dok je za podizvođače omogućeno dogovaranje nerealno visokih cena radova, pri čemu su pojedini domaći podizvođači ostvarili enormne prihode, čak i do 500 odsto u odnosu na realne troškove izvođenja radova.

(Nova.rs, foto: Autonomija)