Nevladina organizacija „Differentia” sprovela je anketno istraživanje na temu odnosa građana regiona Srbije prema suočavanju s prošlošću, toleranciji manjinskih društvenih grupa, decentralizaciji i prepoznavanju osnovnih demokratskih i civilizacijskih vrednosti. Karakter istraživanja je eksplikatorni s obzirom na pretpostavku organizatora da se stavovi građana Centralne Srbije bitno razlikuju u odnosu na stavove građana Beograda i Vojvodine. Postoji više razloga za takvo polazište, a neki od njih su:
• slabo interesovanje medija i drugih političkih subjekata na prostoru Centralne Srbije za bezbednost, slobode i prava pripadnika manjinskih društvenih grupa,
• postojanje uticajnih političkih subjekata na istom prostoru koji šire netrpeljivost prema nacionalnim, verskim i seksualnim manjinama,
• zanemariva aktivnost građanski orijentisanih političkih subjekata i medija van Beograda i Vojvodine,
• dugogodišnja centralizacija medijskog, kulturnog i političkog prostora Srbije, itd.
Istraživanje je deo širih nastojanja NVO Differentia na podsticanju ideje decentralizacije, regionalizacije i ravnomernog regionalnog razvoja, te uspostavljanja kvalitetnije medijske infrastrukture radi podizanja opšte političke i građanske svesti u siromašnijim delovima Republike Srbije.
Rezultati istraživanja o regionalnim razlikama u političkim stavovima trebalo bi da odgovore na pitanje da li su tačne pretpostavke o slabije razvijenoj demokratskoj svesti građana Centralne Srbije u odnosu na Beograd i Vojvodinu. Ukoliko bi odgovor bio afirmativan, pribavio bi se snažan argument za intervenciju države i drugih odgovornih subjekata sa ciljem da se politički animiraju pasivniji delovi zemlje. Na taj način istraživanje ove vrste se postavlja kao platforma za pokretanje konkretnijih projekata.
S obzirom na ciljeve istraživanja, stavovi koji se ispituju anketom mogu se razvrstati u četiri grupe:
• odnos građana regiona prema konfliktnoj prošlosti i ratovima na prostoru bivše Jugoslavije;
• odnos građana regiona prema osnovnim civilizacijskim vrednostima i demokratiji;
• odnos građana regiona prema ženskim i pravima drugih ugroženih društvenih grupa (nacionalne, verske, seksualne manjine);
• odnos građana regiona prema ideji ravnomernog regionalnog razvoja i regionalizacije (kao teme od posebnog značaja za organizatora istraživanja).
U većini ponuđenih odgovora suprotstavljene mogućnosti grubo definišu stav ispitanika kao demokratski poželjan, odnosno demokratski nepoželjan, dok neutralna mogućnost pretpostavlja izbor politički nezainteresovanih i onih koji se ne pronalaze u graničnim vrednostima. Grupisanjem odgovora na ovaj način, rezultati se izražavaju preglednije i zadovoljavaju osnovne potrebe istraživanja.
Istraživanje je sprovedeno u razdoblju između 30. septembra i 15. novembra 2009. godine. Pri anketiranju u gradovima istočne Srbije pomogla je nevladina organizacija “Građanski krug” iz Negotina. U finansijskom pogledu, sa druge strane, istraživanje ni od koga nije podržano, niti je takva podrška tražena.
Anketiranje je sprovedeno nad uzorkom od 330 građana Srbije iz 29 naseljenih mesta. Pošto je zadatak bio uporediti stavove građana po regionima, anketirano je 110 stanovnika grada Beograda, 110 građana Vojvodine (Alibunar, Bačka Topola, Bečej, Inđija, Kikinda, Kovin, Novi Sad, Pančevo, Sombor, Sremska Mitrovica, Subotica, Vrbas, Vršac, Zrenjanin) i 110 stanovnika četrnaest gradova i opština Centralne Srbije (Čačak, Gornji Milanovac, Jagodina, Kladovo, Kragujevac, Kraljevo, Leskovac, Loznica, Negotin, Niš, Priboj, Užice, Varvarin, Zaječar). Među anketiranim građanima nalazi se 161 žena (48.8%) i 169 muškaraca (51.2%). Prema starosnoj dobi struktura uzorka izražena je kroz tri kategorije: od 18 do 25 godina – 113 (34.2%), od 26 do 40 godina – 166 (50.3%), i kategorija građana koji imaju 41 ili više godina – 51 (15.5%).
Autori istraživanja su Mirka Kaličanin i Aleksandar Kekenj.
Celokupan tekst istraživanja u pdf fajlu možete preuzeti na adresi:
http://www.differentia-nis.org/ljudska-prava/istrazivanje-diferencije-o-regionalnim-razlikama-u-politickim-stavovima