U periodu nakon Drugog svetskog rata do raspada SFRJ, Srbija je (kao i Slovenija i Hrvatska) ulagala u nerazvijena područja zajedničke zemlje preko zajedničkih fondova, direktnih ulaganja preduzeća i na druge načine. Najveći korisnik te bespovratne pomoći bilo je područje Kosova i Metohije, zatim BiH, Makedonija i Crna Gora.

O koliko velikim ulaganjima se radilo procenili smo u sadašnjim evrima, ne uzimajući u obzir kamatne stope, profitne stope, samo najminimalniji račun ulaganja. Da bi se izbeglo preterivanje, uzeto je da je u periodu od 1950. do 1990. godine ulagano po samo 1% BDP-a Srbije u proizvodnu i drugu infrastrukturu KiM.

Obračun u današnjim evrima znači da su isključeni efekti inflacije, depresijacije i slično. Uzeti su realni indeksi BDP-a i na osnovu vrednosti BDP-a Srbije iz 2011. godine od oko 32 milijarde evra izračunata je sadašnja vrednost BDP-a svih godina unazad.

Od 1990. godine do danas smanjivana je realna vrednost imovine i u Centralnoj Srbiji i na KiM, tako da su isključeni iz obračuna.

Šta kažu obračunati podaci?

Srbija je u posmatranom periodu uložila u KiM 10,2 milijarde evra, što je uporedivo sa procenom dr. Nenada Popovića o našim potraživanjima od 12 milijardi dolara. Ova svota novca se može dobiti kada se sabere vrednost KEK-a, rudnika, putne i građevinske infrastrukture.

U periodu od 1981. do 1990. godine na ime 1% solidarnosti sa Crnom Gorom, usled katastrofalnih posledica zemljotresa, Srbija je i u ovu novu državu uložila 4,2 milijarde evra po vrednosti iz 2011. godine.

Šta je poruka koja se može izvući iz ovih računica?

Da Srbija više nikada ne imitira Rusiju, da se više nikada u budućnosti ne ponaša kao veliki i stariji brat prema nikome, već da uspostavi realnu politiku, gde će imati precizno izračunate sopstvene interese prema svima.

U zajedničku državu pre 93 godine Srbija je ušla sa ogromnim ljudskim gubicima tokom Prvog svetskog rata. Sloveniji je zajednička država odgovarala jer je polovina Slovenaca bila van njene teritorije, a Hrvatskoj jer je čekala oslobađanje Istre i Dalmatinskih gradova i ostrva.

O Drugom svetskom ratu ne bih, ali su obe sačekale raspad zemlje kako bi ispunile viševekovne snove o celovitosti.

Za razliku od njih Srbija se i danas nalazi u teškoj ljudskoj, materijalnoj i teritorijalnoj situaciji. Možda ne bi bila u situaciji u kakvoj je danas da je u prethodnih nepunih 100 godina vodila računa isključivo o sopstvenim interesima.

Miroslav Zdravković, Makroekonomija