Urbanistički koncept novosadskog Novog naselja – nekad davno tu je bilo selo Bistrica, po kojem se i danas naziva deo naselja – završen je u periodu 1977 – 1980.g. Dakle u danas prezrenom socijalizmu.

Pored masovne gradnje jednoličnog jeftinog sivila (recimo naselje Satelit), kad se malo ekonomski ojačalo u socijalizmu se, vidimo, gradilo i po meri ljudskih potreba, savesti urbanista i imaginaciji darovitih arhitekata.

Kao antitezu modernitetu i konceptu za naše prilike humanog stanovanja u Novom naselju, danas graditeljsku sudbinu Novog Sada određuju oni koje bismo – da smo Aleksandar Vučić kad govori o političkim oponentima – nazvali investitorskim hijenama i lešinarima u sprezi sa vlasti.

Nisu problem investitori sami po sebi. Neka ih i treba da ih bude. Problem su oni koji peru uglavnom korupcijom i kriminalom stečen kapital (hijene i lešinari koji ne biraju sredstva da ostvare cilj), a još veći su problem oni koji takvim investitorima dozvoljavaju divljanje bez ikakvog obzira na trajno rđave posledice po grad i građane.

Kad se dragoceni gradski zemljišni resursi prepuštaju investitorskim hijenama na način kako se to radi ne samo poslednih godina, a poslednjih godina drastično – profit, samo njegovo božanstvo profit – šta je drugo po sredi ako nije sverazarajuća korupcija.

Vladajućoj kasti skakavaca briga o javnom interesu i humanim uslovima života građana su poslednja rupa na svirali. Njihove – gde god stignu – skarabudžene zgradurine (što više komercijalnih kvadrata na što manjem prostoru), uz blagoslov ili nesposobnih ili korumpiranih urbanista, arhitekata i gradskih vlasti opsesivno opsednutim ličnim interesima, mera su koju preskupo plaćaju građani. I tek će plaćati.

Ne bude li se nešto radikalno promenilo u gradu – odnosno državi – teško će se investitorskom lešinarenju stati u kraj.

Računajući valjda po logici ‘lešinari dok je prilika’, investitorske hijene sve češće zalaze u Novo naselje – tu jedinstvenu urbanističku i arhitektonsku celinu – ne bi li kako da se domognu zelenih površina i parkirališta, kako bi na njima skarabudžili profitno unosne zgradurine kao antipod postojećem urbanističko-arhitektonskom skladu.

Zaslugom istrajne pobune organizovanih stanovnika Novog naselja, hijene su u tome za sada onemogućene. Pitanje je dokle.

U međuvremenu su počele da obilaze zgrade Novog naselja, ne bi li se sladunjavim obećanjima od što osiromašenih, što vremešnih onemoćalih stanara dočepali tavanskih prostora, e da bi uglavnom lepo izvedene kose krovove, odnosno tavane, pretvarali u stambene prostore – rugla na skladnim zgradama.

Neće biti čudno ako u tome masovnije uspeju i trajno naruže osobenu intimu ovog dela Novog Sada.

Novo naselje je – pogotovo u maju to dolazi najviše do izražaja – utonulo u bujno zelenilo lišeno velike saobraćajne buke i zagađenja. Valjda će tako i ostati.

Pavle Radić (Autonomija)