Opština Mali Iđoš će prema očekivanjima uvesti crnogorski jezik kao službeni jezik svoje opštine. Ova vojvođanska opština svakako će biti prva koja će crnogorskoj zajednici omogućiti da koriste svoj maternji jezik. Opširnije u prilogu Norberta Šinkovića.

U Crnoj Gori će se u školama od sledeće školske godine zvanično početi koristiti crnogorski jezik. Nedavno izrađeni pravopis uveo je dva nova slova kao oznake za dva glasa koja se u ovom jeziku koriste: “šj” i “žj”. Stari – novi slovenski jezik izazvao je velike rasparave u Crnoj Gori. Opozicija tvrdi da će novi jezik dovesti samo do ruiniranja društva, dok vladajuća koalicija tvrdi da je to samo deo procesa osamostaljenja te zemlje.

Crnogorska manjina u Srbiji zatražila je uvođenje crnogorskog kao službenog jezika u tri opštine: u kulskoj, vrbaškoj i u opštini Mali Iđoš.

Prema planovima opštine Mali Iđoš, pored mađarskog i srpskog, uskoro će u službenoj upotrebi biti i crnogorski jezik, kaže predsednik Skupštine opštine Karolj Pal.

“Koliko je nama Mađarima važno da naš maternji jezik bude u službenoj upotrebi tamo gde mi živimo, takođe je bitno da, u koliko smo u mogućnosti, omogućimo I drugim zajdnicama da koriste svoje pravo na to. Nama je bil sasvim prirodno da prihvatimo ovu inicijativu. Šta će ovo doneti u praktičnom smislu, videćemo. Znamo da i u samoj crnogorskoj zajednici postoji neka vrsta podela u vezi sa ovim pitanjem. No, ono što je u ovom momentu najbitnije je d aće ovo pravo biti obezbeđeno”, kaže Pal.

Zahtev je upućen od strane udruženja crnogoraca u Srbiji koje se zove “Krstaš”. Predsednik te organizacije, Nenad Stevović smatra da podela u toj zajednici oko pitanja jezika niće biti dugotrajna .

“Moramo sačuvati jedan identitet. Srbija, pa tako i Vojvodina kreće ka Evropskoj uniji. Jedna ovakva odluka samo jača multikulturalnu sliku Vojvodine, pa tako i cele Srbije. Sasvim je normalno da na početku imamo problema. Razumljivo je da postoje ljudi koji se protive takvoj inicijativi, ali mislim da ova podela neće biti dugotrajna”, naveo je on.

O tome da li će pokrajinske institucije ikada koristiti crnogorski jezik kao službeni još nema govora niti bilo kakvih naznaka. Pokrajinski sekretar za nacionalne manjine Andor Deli kaže da u spomenutim opštinama ne postoji nikakva zakonska prepreka za uvođenje crnogorskog jezika.

“U opštinama u kojima se pojavila inicijativa pripadnici ove zajednice prelaze census od 15 odsto I nekako je prirodno da postoje zahtevi da koriste u svoj jezik u komunikaciji sa državnim ili opštinskim institucijama”, kaže Deli.

Na uvođenje crnogorskog jezika u obrazovne institucije još se mora čekati. Domaći obrazovni system još uvek nije spreman na takve promene. Plan i program obrazovanja, udžbenici, pa i edukovanje nastavnika zahteva vreme i resurse, saopšteno je iz Pokrajinskog sekretarijata za obrazovanje.

Crna Gora postala nezavisna 2006. godine, samo tri godine od kada je osnovana državna zajednica Srbije i Crne Gore.

Norbert Šinković
(RTV – Radio Novi Sad, prilog nagrađen specijalnom diplomom javnog servisa Rumunije za promociju multikulturalizma i interkulturalnog dijaloga 2010.
Transkript radijskog priloga)