Nemili događaji koji su se u crnogorskoj Prijestonici odigrali 4. i 5. septembra mogu veoma ljekovito djelovati na opozicionu scenu u Srbiji. Građanska, proevropska i sekularna Crna Gora protestovala je protiv klerikalne Vlade Crne Gore i Vlade Srbije koje su koordinisanom akcijom po svaku cijenu nastojale ispuniti hir Crkve Srbije.

Po logici političkog razmišljanja, opozicione stranke u Srbiji i većinski dio civilnog sektora trebali su stati na stranu demonstranata koji su jasno iskazivali protivljenje politici Aleksandra Vučića koji se preko svojih ekspozitura u Crnoj Gori koje čine najveći dio ovdašnje vlasti već godinu dana intenzivno miješa u crnogorska pitanja i svojom malignom politikom remeti odnose u regiji.

Pogubno po njih, svojom podrškom Crkvi Srbije koja se pretvorila u politički instrument ideologije „srpskog sveta“, srpska opozicija odigrala je u korist Aleksandra Vučića i time sebi dodatno oslabila poziciju. Ponavljanje narativa koje je vučićevska propaganda izbljuvala prethodnih mjeseci o Crnoj Gori i crnogorskoj naciji iz usta onih koji su njene prve i najveće žrtve, pokazuje nam da u Srbiji nažalost ne postoji alternativa spremna da se suoči s teškim bremenom pansrbizma i kleronacionalizma i okrene unutrašnjim pitanjima te zemlje s pruženom savezničkom rukom regionu. Kako veli Toma Marković, Srbija je po pitanju Crne Gore postala moljevićevski homogena. Dok gođ je takva, Vučić će sigurno vladati pošto bez promjene političke platforme srpske opozicije ne može doći do aktivne saradnje između snaga u regiji koje se ne slažu s novomiloševićevskom agendom dirigovanom iz Beograda.

Cetinje je svojim demonstracijama 4. i 5. septembra, a potom i masovnim skupom protiv policijske brutalnosti 12. istog mjeseca, pokazalo da Vučić i njegovi pioni u Podgorici ipak nijesu zaveli potpunu kontrolu. Crnogorski bunt na Cetinju prvi je veliki Vučićev poraz od njegova dolaska na vlast jer su se u potpunosti ogolile opresorske snage koje pokoravaju komad po komad regiona. Iz tih demonstracija srpska opozicija morala bi da shvati konačno:

• Da crnogorska nacija postoji i da nikad nije bila ovako koherentna i spremna na odbranu. Ta nacija ima svoj jezik, svoju kulturu i svoju crkvu i sve jači pritisak iz Srbije činiće njena ubjeđenja još čvršćim.
• Da je Crkva Srbije puki instrument Vučićeve politike i da bez konkretne svoje reforme predstavlja najveću kočnicu modernizacije i evropeizacije svih društava u kojima ima snažne poluge. Da konstatno omalovažavanje i nepriznavanje crnogorske nacije (i ne samo nje) od strane njenog sveštenstva i velikodostojnika vodi ekstremnom jačanju etnonacionalizma.
• Da se većinska Crna Gora ne smatra srpskom zemljom, jer pored Srba ovđe žive još Crnogorci, Bošnjaci, Muslimani, Albanci, Hrvati, Romi. I da ona nikad ne može biti srpska.
• Da je Crna Gora članica NATO alijanse.

Od istog autora: BOBAN BATRIĆEVIĆ: Šta čeka Crnu Goru u Zdritan demokratiji?

Ako ove četiri ključne stvari prihvati, srpska opozicija može izaći iz izolacionizma u koji je sabio Vučić. Onda može dobiti vrlo korisnog saveznika, kakvog je demokratska opozicija Srbije imala krajem prošloga vijeka kad je rušen Milošević. Kroz tu saradnju mogla bi se utemeliti nova politika crnogorsko-srpskih odnosa, rasterećena mitomanije i patetike, svedena na partnerski a ne bratski odnos, jer bratski odnosi u politici ne postoje. Takva promjena bila bi snažan signal evropskoj zajednici da se intenzivnije počne baviti najozbiljnijim problemom zapadnoblakanske stvarnosti još od 1999. godine. Ako srpska opozicija ovo ne vidi, onda Vučić zbilja zaslužuje da vječno vlada. No, za razliku od nje koja je toliko izdijeljena i marginalizovana, crnogorska opozicija Vučiću je spremna ići do krajnjih granica za odbranu svoje zemlje, što je pokazalo cetinjsko iskustvo.

(Autonomija)