Vlast je u Bečeju od maja do danas formirana dva puta: prva je trajala kratko, dok je druga nedavno predstavila i prve rezultate tokom sto dana vlasti. Najveći uspeh koji navode su ostvareni kontakti sa inostranim ulagačima, najave o otvaranju novih radnih mesta, izgradnja banje i brojne investicije u oblasti turizma. Opozicija, nevladine organizacije i mediji zameraju na netransparentnom trošenju javnih sredstava, kao i na zapošljavanju politički podobnih kadrova.

Umesto prvobitno formirane koalicije Demokratske stranke, Saveza vojvođanskih Mađara i Preokreta (Liberalno-demokratska partija i Srpski pokret obnove), koji su konstituisali većinu na prvoj sednici skupštine posle izbora, novu lokalnu vlast sada čine koalicije Pokrenimo Bečej (Srpska napredna stranka i Nova Srbija), Preokret, deo Saveza vojvođanskih Mađara (trojica od ukupno osam odbornika koliko je osvojio SVM na izborima) i jedan odbornik Demokratske stranke vojvođanskih Mađara.

U opoziciji je ostalo 11 odbornika DS-a, sa preostalih 5 odbornika SVM-a (trojica „odmetnutih“ su isključeni iz stranke). Tako je Bečej postao prva vojvođanska opština koja je „upodobljena“ republičkoj vlasti, sa svim svojim „specifičnostima”.

Za predsednika opštine izabran je kandidat SNS-a Vuk Radojević, dok je na mesto predsednika skupštine postavljen dosadašnji predsednik opštine Peter Knezi, sada već bivši odbornik SVM-a. Vuk Radojević je po dolasku na vlast istakao da nova politička većina predstavlja „idealnu priliku“ da se „rasprše uzajamne predrasude između manjina i Srpske napredne stranke“, kao i da se prikaže „uspešno funkcionisanje vertikalnog sistema veza između lokalne i republičke vlasti“. Sve liste i stranke koji su ušle u bečejski parlament ostvarili su bolje rezultate nego na prethodnim izborima. Demokrate su 2008. godine u okviru koalicije sa G17 plus i Ligom socijaldemokrata Vojvodine imale četiri odbornika, SVM je u okviru Mađarske koalicije imao šest mandata, LDP nije prešao cenzus, a SNS nije ni učestvovao na izborima, jer nije ni postojao.

Uprava po meri nove vlasti 

Opština ima zvanični sajt www.becej.co.rs, na kom se nalaze podaci o organizacionoj strukturi uprava, ali ne i o broju zaposlenih. Na sajtu postoje dokumenti „Odluke o budžetu“ za 2010, 2011 i 2012 godinu, kao i odluka o rebalansu ovogodišnjeg budžeta. Međutim, novi budžet za 2013. godinu još uvek nije urađen. Rebalansom je utvrđen deficit od oko 723 hiljade dinara, koji je pokriven neto finansiranjem od sredstava iz prethodnih godina i novca od privatizacije.

Broj tela koja se bave administrativnim poslovima je veoma izražen, što sa sobom povlači i dodatne budžetske izdatke. Prema zvaničnom izveštaju načelnika opštinske uprave Predraga Zavišića, u oktobru 2012. je u opštinskoj upravi bilo angažovano ukupno  157 radnika, od toga, najmanje plate imaju angažovana lica po ugovoru o delu (oko 19 hiljada dinara), dok izabrana lica imaju oko 82 hiljade dinara. Statistički gledano, broj  angažovanih je oko 4 zaposlena u lokalnoj upravi na hiljadu stanovnika, što je daleko iznad evropskog proseka. U poređenju sa ukupnim sredstvima, na plate i troškove zaposlenih u opštinskoj upravi i javnim preduzećima odlazi oko 29,51 odsto opštinskog budžeta.

Razglednica 

Opština Bečej nalazi se na desnoj obali Tise i pripada Bačkoj, za razliku od susednog Novog Bečeja, koji pripada Banatu. Mesta koja osim gradskog jezgra čine bečejsku opštinu jesu Bačko Petrovo Selo, Bačko Gradište, naselja Radičević, Mileševo-Drljan i Poljanica.
Prema poslednjem popisu stanovništva (RZS, 2011), u Bečeju živi oko 38 hiljada stanovnika – najveći procenat čine i Mađari (49 odsto) Srbi (41 odsto). Kroz teritoriju opštine Bečej prolaze dva plovna puta: Reka Tisa i kanal Dunav-Tisa-Dunav. Pored mogućnosti privrednog razvoja, Bečej ima dobre uslove i za razvoj turizma, sporta, lova, ribolova i za lečenje lekovitom vodom u Jodnoj banji.

U medijima se, nakon prekomponovanja vlasti, govorilo o novom talasu otpuštanja i prekomernog zapošljavanja, te je kao primer navedeno i novootvoreno radno mesto u JP Komunalac – mesto vozača cisterne, iako preduzeće takvo vozilo nema u svom voznom parku. Medijski napisi na ovu temu do sada nisu demantovani.

Internetska prezentacija u svojoj ponudi sadrži i „Sistem 72“ koji omogućava građanima da postave pitanje, ukažu na nedostatke i prijave problem u okviru Opštine. Usluge ovog sistema su dostupne, kako preko sajta opštine, tako i preko telefona za informacije. Elektronska pisarnica se odnosi na izvode iz matičnih knjiga rođenih, umrlih, venčanih i izvode iz državljanstva, a u okviru nje postoji i opcija predaje zahteva za izdavanje lokacijske dozvole.

Velike najave i planovi 

Zaposlenih u Bečeju ima oko 7,5 hiljada, sa prosečnom zaradom od oko 36 hiljada dinara, što je za oko 6 hiljada dinara manje od republičkog proseka. Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje u Bečeju, u oktobru je na evidenciji bilo 4.819 nezaposlenih radnika (podjednako žene i muškarci), od toga, najveći deo je nekvalifikovana radna snaga, dok je početkom godine na evidenciji bilo oko 5 hiljada radno sposobnih Bečejaca (oko petina radno sposobnog stanovništva u Bečeju).

Po završetku prvih 100 dana rada, vlast u Bečeju ističe mnogobrojne projekte koji su realizovani u prethodnih nekoliko meseci, ali i značajno uvećanu cenu izdavanja opštinske zemlje u zakup (u odnosu na 2010.godinu, cena je gotovo utrostručena, tvrde iz opštine). Među rezultatima, vlast u Bečeju ističe i to da je otvorena Kancelarija za lokalni i ekonomski razvoj (KLER), koja  će imati za cilj da pomogne privrednicima i preduzetnicima opštine Bečej kada su u pitanju pretpristupni fondovi EU, ali i republički i pokrajinski projekti. Osim ovih, među rezultatima rada nove uprave nalaze se i prodaja nekadašnje fabrike Fadip, francuskoj firmi Quivong koja je najavila pokretanje proizvodnog programa i otvaranje oko 60 novih radnih mesta. Nove investicije najavila je i češka firma Favorit koja je zakupila magacine u vlasništvu opštine i planira da u njima pokrene proizvodnju bicikala. U toku su i pregovori o izgradnji solarnog parka, fabrike za proizvodnju naftnih aditiva, pogona za proizvodnju industrijske robotike i mnogih  drugih projekata, napominju iz opštine.

Međutim, opozicija ipak opominje da treba biti oprezan sa ovim podacima, jer se većinski zasnivaju na najavama i planovima koji još uvek nisu ušli u fazu realizacije, o mnogo radnih mesta se govori, a ona su do sada podeljena jedino u javnim preduzećima. Treba imati u vidu i da su u Bečeju aktuelni i talasi otpuštanja, jer je u PIK-u Bečej u toku stečaj gde radi oko 1.400 ljudi, od kojih je ovih dana oko 190 dobilo otkaze, a opština dodatno otpustila oko 30 mahom mladih ljudi koji su radili po ugovorima na određeno vreme. Osim toga, laboratorija Soja Proteina takođe je otpustila oko jedne četvrtine radnika, dok se nezvanično pominje još jedan talas otpuštanja, što će broj radnika svesti na polovinu, tvrde iz opozicije Bečeja.

Jedan od rezultata koji nova vlast u Bečeju pripisuje svom angažovanju je i završetak rekonstrukcije polovine deonice puta E-122 između Bečeja i Bačkog Petrovog Sela,  projekta koji se u fazama radi od 2010.godine. Iz opozicije međutim ukazuju na to da se radi o putu koji je u nadležnosti JP Puteva Srbije, i da pored sve dobre volje koja je prethodnih godina postojala, nije bilo sredstava za završetak ovih radova. Obe strane su međutim saglasne da su u okviru infrastrukturnih radova završene popravke na Sportskom centru, biblioteci i sl,  asfaltirane su ulice i delimično je rekontruisana ulična rasveta, kako u Bečeju tako i u okolnim mestima. Tu su i unapređenje efikasnosti sistema vodovoda, rekonstrukcija u JP Toplani, saniranje bušotine geotermalne vode itd.

Ekologija i poljoprivreda 

Kada je zaštita životne sredine u pitanju, iz budžeta opštine se za ovu oblast ukupno izdvaja oko 7,5 miliona dinara, kako za usluge odvodnjavanja (oko 2 miliona), tako i za potrebe suzbijanja ambrozije, komaraca i krpelja, ali i za druge specijalizovane usluge i usluge po ugovoru, koje nisu posebno deklarisane u budžetu. Nevladine organizacije iz Bečeja međutim ukazuju i na problem sredstava koja je opština dobila od Fonda za zaštitu životne sredine za sanaciju deponije, ali taj posao do sada nije urađen, i više ga niko od nadležnih ne pominje.

Privredna grana koja dominira u Bečeju je poljoprivreda, jer se oko naselja nalaze približno 44 hiljade hektara obradivog zemljišta, od čega je 12,5 hiljada hektara u državnom vlasništvu. U opštini je registrovano oko 2.500 poljoprivrednih gazdinstava, dok zemljoraničke zadruge brinu o oko 30.000 hektara obradivih površina. Brojke i statistika idu na ruku Bečeju, bar kada su obradive površine u pitanju, međutim, opština nema razvijenu strategiju za unapređenje poljoprivrede. Uz to, značajni deo obradivog zemljišta pripada PIK-u, koji je u stečaju. U budžetu ne postoji stavka „poljoprivreda“ niti bilo koja druga stavka (osim kao donacija poljoprivrednim udruženjima po osnovu 481, u iznosu od 300.000 dinara), koja bi upućivala na to da opština ulaže u razvoj poljoprivrede, iako upravo izdavanje obradivog zemljišta u zakup budžetu opštine donosi značajna sredstva.

Kada je u pitanju socijalna zaštita u Bečeju pored Centra za socijalni rad, sredstva se izdvajaju i za Narodnu kuhinju, zatim za Prihvatnu stanicu, otvorenu zaštitu i kuću Novog sela. U budžetu su planirane i naknade za rešavanje romskih pitanja, naknade porodiljama, kao i stipendije za đake, vukovce i sl.

Rebalansom budžeta su smanjena, odnosno odložena ulaganja u osnovno i srednje obrazovanje te se iz budžeta opštine ne prelivaju sredstva ka školama, nego su ona isključivo finansirana iz drugih nivoa vlasti. NVO upozoravaju da su dugovanja opštine prema školama velika, a kao jedan od primera navode dug prema Tehničkoj školi, koji je samo u avgustu iznosio oko 3 miliona dinara.

Vratiti sjaj pozorištu i sportu

Povratak publike u pozorište jedan je od ciljeva novog opštinskog menadžmenta, što je do sada realizovano kroz mnoštvo manifestacija i gostovanja (Dani ruske kulture, Dani japanske kulture, koncerti, pozorišne predstave, književne večeri i druga dešavanja). Ali, i pored svega navedenog, Bečej nema usvojenu kulturnu strategiju te se prioriteti u ovoj oblasti određuju u skladu sa idejama ljudi iz opštine u saradnji sa zaposlenima u ustanovama kulture.

Posmatrano iz ugla budžetskih ulaganja, donacije NVO su u visini trećine iznosa za plate zaposlenih u ustanovama kulture. Međutim, ovde se može zapaziti i to da su ove donacije u iznosu od oko 7,9 miliona dinara usvojene rebalansom budžeta (osnov 481), da bi se isti osnov rashoda pojavio ponovo kao „donacije NVO“ i to u poglavlju „Verske i druge zajednice“ gde se izdvajaju sredstva za  Crveni krst, Pokret izviđača, za Mlade gorane, poljoprivredna udruženja, preduzetnike, crkve i ostale korisnike, u šta je uključena i donacija za održavanje Jevrejskog groblja, iako je delatnost održavanja groblja u sklopu redovne delatnosti JP Komunalac. U oblasti verskih zajednica, od ukupnih donacija samo petina ide crkvama, dok su ostali korisnici sredstava iz drugih oblasti, poput NVO, preduzetnika, poljoprivrednika…

Kancelarija za mlade takođe dobija budžetska sredstva, ali je ovaj rashod svrstan u oblast socijalna zaštita, zajedno sa odvajanjima za osobe sa invaliditetom i drugim davanjima (takođe osnov je 481).

Uz kulturu i obrazovanje dolaze i sport i turizam, koji se prepliću sa ovim oblastima. Za prvih sto dana rada opštinske vlasti oformljen je Sportski savez, s ciljem da se budžetska sredstva ravnomernije dodeljuju. Osim toga, vlast ističe da je zahvaljujući njihovom trudu postignut dogovor sa trojicom olimpijaca da svoje karijere nastave u Bečeju.

Izgradnja skejt parka jedno je od nerešenih pitanja na koja ukazuje NVO Bečejsko udruženje mladih (BUM), jer, kako tvrde, javna nabavka je sprovedena, ali parka nema.

Kada je turizam u pitanju, u toku je izrada projekata za infrastrukturne objekte koji imaju turistički značaj, kao i pisanje projekata novih turističkih usluga, projekat izgradnje banje, prevodnice, projekta Vidikovac, kao i izrada plana strategije razvoja turizma. Jedna od prvih većih manifestacija koje se realizuju je Zimski festival, čiji je cilj oživljavanje gradskog Trga i vraćanje navike da Bečejci slobodno vreme tokom praznika provedu zajedno, uz poslastice, suvenire, klizalište i mnoge druge aktivnosti koje su u planu.

Mediji i bolne tačke

U Bečeju postoji nekoliko privatnih medija, od pisanih do elektronskih, međutim, opštinska uprava u vezi sa pitanjima medija ima nove planove. Naime, uprava je najavila ukidanje donacija svim lokalnim medijskim kućama, uz opravdanje da će uslediti osnivanje novih, opštinskih javnih glasila, koji će raditi u sklopu „medija centra“. Ove najave naišle su na oštre reakcije Medijske koalicije koja je ukazala na neusaglašenost sa važećom Medijskom strategijom, koju je Vlada Srbije usvojila 2011. godine.

Mediji, kako lokalni tako i pokrajinski, najveću zamerku imaju na transparentnost rada same uprave, jer kako kažu „selektivnim pozivanjem novinara na odabrane događaje ugrožavaju slobodu informisanja“, povodom čega se oglasio i Pokrajinski ombudsman sa osudom ovakvog postupanja uprave. Osim ovog primera, mediji ukazuju i na teže dostupne podatke o trošenju javnih finansija, nepostojanje adekvatnih dokumenata na samom sajtu opštine, ali i na neblagovremeno odgovaranje na novinarska pitanja i zahteve za pristup informacijama od javnog značaja koje se odnose na rad opštine.

Biografije 

Predsednik opštine Vuk Radojević je Bečejac, rođen 1978. godine. Studije na Poljoprivrednom fakultetu u Novom Sadu završio je u roku, u svojoj 24. godini, i stekao zvanje diplomiranog inženjera poljoprivrede agroekonomskog smera. Magistrirao je 2007. godine na istom fakultetu, gde je zaposlen u Departmanu za ekonomiku poljoprivrede i sociologiju sela. Bio je dobitnik stipendije Ministarstva za nauku koja se dodeljuje darovitim studentima, predaje na engleskom jeziku na međunarodnim specijalističkim studijama iz agrobiznisa. U organizaciji Univerziteta iz Portlanda specijalizovao se iz oblasti izvršnog menadžmenta. Član je Saveta za razvoj klastera u Vojvodini. Oženjen je i otac je dvoje dece.
Predsednik Skupštine opštine Peter Knezi je rođen 1957. godine u Subotici. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Novom Sadu 1980. godine. Već sledeće godine zaposlio se u upravi Skupštine opštine Bečej u imovinsko-pravnoj službi. Pravosudni ispit je položio 1983. godine. Nakon toga je od 1987. bio zaposlen u Osnovnoj banci i prošao od pozicije referenta do mesta direktora. Od 1996. do 2000. godine član je Opštinskog veća lokalne samouprave, od 2005. je tri godine za redom bio i zamenik predsednika opštine. Bio je i član Komisije za korišćenje sredstava Fonda za kapitalna ulaganja Vojvodine. Od 2008. do 2012. bio je predsednik opštine. Oženjen je i otac je jednog deteta.
Prednost nove vladajuće koalicije je u godinama (uglavnom se radi o mladim ljudima) i u stručnoj spremi, jer je većina fakultetski obrazovana.

Ivana Buš Jović (Autonomija) 

Želite više informacija?

(Tekst je napisan u okviru projekta „Mediji i lokalne samouprave“, koji Nezavisno društvo novinara Vojvodine realizuje uz podršku Rockefeller Brothers fondacije. Više informacija o gradovima i opštinama Vojvodine možete naći na našem sajtu www.najgradonacelnik.org. Cilj nam je da građani na jednom mestu dobiju informacije i analize rada vojvođanskih lokalnih samouprava.)