Napraviti od građanskih aktivista i novinara „ekstremiste“ i „izdajnike“ za, čak i prosječno konsolidovan autokratski režim, nije veliki posao. Dovoljno je samo imati pod kontrolom sve državno-ideološke aparate (a po prirodi stvari svi represivni režimi ih imaju), blokirati kruženje pravih informacija iz jednog centra moći i – biti dosljedan i uporan. Napraviti stanje kolektivne psihoze, za ovakve režime isto nije nesavladiva prepreka. Dovoljno je neprestano ponavljati stare priče o neprijateljima, prijetnjama i ugroženosti s jedne strane i, čuvarima narodne bezbjednosti, s druge. Načiniti od sopstvenih građana taoce političkih iluzija kreiranjem represivnih ideoloških kodova, podrazumljiv je epilog. I nema tu velike misterije – crnopropagandni mehanizmi, progoni i izazivanje masovnog transa uigrani su i nerazdvojni trio autokratskog manira.

Ovih se dana, diljem Srpskog sveta, suočavamo s eskalacijom propagandne surovosti s ciljem izazivanja i podsticanja masovne psihoze povodom usvajanja Rezolucije UN o Srebrenici. Njegovi neumorni ideolozi ovoga puta su „zarobili“ čitav jedan narod huškajući ga dezinformacijama o tome da će, ukoliko Rezolucija bude usvojena, biti svi odreda proglašeni genocidnim. Uzaludni su svi pokušaji domaće i strane javnosti da se ova politički utilitarna laž razotkrije. A, po svemu sudeći, svi oni koji se glasno i javno budu protivili ovom psihološkom i dezinformacijskom ratu će, po ko zna koji put, biti proglašeni izdajnicima i autošovinistima. Proizvodnja panike je, čini se, na vrhuncu.

Upravo u kolektivnom stanju ove raspolućenosti između kreiranih utisaka, laži, trauma, frustracija, strahova i istine, jedan autokratski režim kupuje svoje političko vrijeme. Jer bez propagande, strahova i populističke homogenizacije ne može dugo da opstane. Međutim, ukoliko se „običan“ građanin informiše ili sjećanjem vrati propagandnim tehnikama i oblikovanju paralelne realnosti režima Slobodana Miloševića istovremeno kad i sagledavanju posljedica koje je ovaj režim za sobom ostavio, spoznaja aktuelne opasne igrarije demijurga Srpskog sveta mogla bi da bude lakše demistifikovana. Jer, odavno nije istorijska tajna da je režim Slobodana Miloševića za sobom ostavio hiljade i hiljade žrtava i žrtvovanih, upravo snu o Velikoj Srbiji.

Nije tajna ni ona mučna disproporcija između gladi i siromaštva ratnih devedesetih, koje su trpjeli upravo „obični“ građani/taoci i bogatstva istaknutih pripadnika i poslušnika tadašnjih vlasti. Nije tajna ni da neke propagandiste i aktere tadašnjeg režima od devedesetih do danas nismo mijenjali. Baš kao što ni oni nisu svoj politički rukopis. A u ovoj promjeni bi, najzad, mogla da bude tajna ozdravljenja. Ozdravljenja ili buđenja iz novog crnopropagandnog ciklusa s opasnim namjerama.

Šta, dakle, Srpski svet duguje crnoj propagandi? Masovnu hipnozu i vrijednosnu dezorijentaciju, bujanje teorija zavjere i gubitak povjerenja u sopstvenu moć procjene i racionalnost, selektivnu humanost i odsustvo empatije, pristajanje na dehumanizaciju nekih „njih“, mržnju kao aktivni princip, gubitak spoznaje o kapacitetima sopstvene građanskosti, permanentno izazivanje i gajenje straha, permanentno izazivanje i gajenje poniženja, dezinformisanost i iskrivljenje realnosti, kao i nemogućnost da se dopre do realne slike svijeta.

„Propaganda je“, pisao je krajem dvadesetih godina prošlog vijeka Edvard Bernajs, „u svom pravom smislu savršeno zdrava riječ, iz poštene porodice, s časnom istorijom. Činjenica da danas mora da nosi zlokobno značenje pokazuje prosto koliko dječje nevinosti opstaje u prosječno odrasloj osobi. Grupa građana piše i govori u korist izvjesnog toka djelovanja u nekom pitanju podložnom raspravi, vjerujući da promoviše najbolje interese zajednice“. Na pitanje da li je to propaganda, Bernajs odgovara: „Ni trunke. To je samo obična moćna izjava istine. Ali, dodaje i to da propaganda postaje nemoralna i nedostojna „onda kada njeni autori svesno i namerno šire ono za šta znaju da su laži, ili kada ciljaju da postignu efekte za koje znaju da će umnožavati predrasude i tako štetiti opštem dobru“.

Sa nedostojnošću ove vrste suočavamo se i u ovom dijelu Zapadnog Balkana, posljednjih dvanaestak godina intenzivno. Autokratski režimi i crna propaganda su neodvojivi upravo zbog potrebe tih režima da iz jednog centra upravljaju svim tokovima političkog i društvenog života, da cjelokupnom društvu neupitno pripisuju svoju verziju „realnosti“ i, samim tim, spriječe bilo kakvo spontano proizvođenje političkih procesa od strane građana i autonomnih političkih grupa. Drugim riječima, bez crne propagande nema ni autokratije.

Suočeni s brutalnim mehanizmom fabrikovanja i umnožavanja dezinformacija i predrasuda iz jednog centra autokratske i populističke moći i činjenicom da se time, i nakon trideset godina, ozbiljno ugrožava javni interes tri države, zastupnici građanskih orijentacija u ovim društvima imaju jasan izbor u cilju dokidanja ovog začaranog kruga. Solidarnost u odbrani istine.

(Pobjeda)