"Ako je nacionalno opredjeljenje ujedno političko opredjeljenje, u takvim odnosima svi su poraženi"
Ne stišavaju se reakcije nakon objavljivanja rezultata popisa stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori.
Čini se da se analizama, uz aktivno učešće crnogorskih političara, više bave beogradski, nego ovdašnji mediji. O popisu i postpopisnoj agendi, formiranju vlasti u Podgorici, te prilikama u Crnoj Gori i regionu, za Portal Analitika govori profesor Beogradskog univerziteta, Nikola Samardžić.
On napominje da su popis pratili politički pritisci.
„Oni su bili mogući zahvaljujući slabosti institucija i posvećenosti većine javnih ličnosti, političkih lidera, univerziteta, kler, itd. stranim interesima“, podvlači sagovornik Analitike.
Kako naglašava, popis je trebalo da postane kontrareferendum, tako da pokaže da se nacionalno i vjerski opredjeljena većina okreće povratku u državnu zajednicu s Vučićevom Srbijom, time i Putinovom Rusijom.
„Referendum za nezavisnost i ulazak u NATO bili su lični projekti Mila Đukanovića, i on je uspio upravo zahvaljujući jednom zajedničkom političkom karakteru Crne Gore i Srbije, da su promjene stvar nečijeg autoriteta a ne jasnog društvenog opredjeljenja“, ukazuje Samardžić.
Podsjeća da je ubistvom kralja Aleksandra Karađorđevića nestala prva, a Titovom smrću druga Jugoslavija.
„Đukanovićevim odlaskom sa političke scene prestala je da postoji nezavisna, evropski orijentisana Crna Gora. Ubistvom premijera Đinđića Srbija je i sebe i Crnu Goru vratila na dileme iz 1948“, izričit je Samardžić.
Srpske i bošnjačke partije iredenta malignih stranih interesa
S obzirom na to da su rezultatima popisa zadovoljni i vlast i opozicija, pitali smo Samardžića da li je zadovoljstvo ovdašnje opozicije opravdano, budući da uprkos snažnoj beogradskoj logistici popisni inžinjering nije uspio.
„Ako je nacionalno opredjeljenje ujedno političko opredjeljenje, u takvim odnosima svi su poraženi“, ocjenjuje Samardžić.
Napominje da je Crna Gora konstituisana kao slobodno, građansko, otvoreno društvo.
„U vremenu do 2020, i nakon toga, Crna Gora je integrisala Vučićevu klijentelu posredstvom državnog i privatnog univerziteta, putinofile iz javnog života, Ruse koji su pobjegli od režima, ali ne i od uvjerenja tog režima, te Ukrajince koji su dezertirali“, ukazuje sagovornik Analitike.
Kako dodaje, u navodno građanskom društvu, srpske i bošnjačke partije postale su, umjesto unutrašnjeg bogatstva nacije, iredenta malignih stranih interesa.
„I nije slobodna zajednica u kojoj su nelegitimni stavovi, pozivi na progone, nasilje, političku religiju, stavovi koji dominiraju u javnosti. Isto je u Srbiji, tim prije“, podvlači Samardžić.
Problem ako je većina Crnogoraca i Srba za Staljina i Putina
Iako podaci vezani za etničku strukturu stanovništva ne ukazuju na značajne razlike u odnosu na prethodna dva popisa, dio javnosti smatra da procentualni pad broja nacionalnih Crnogoraca u određenoj mjeri može biti zabrinjavajući, ukoliko se posmatra kao negativan regionalni trend, koji doprinosi ugrožavanju crnogorskog identiteta.
Upitan dijeli li takav stav, sagovornik Analitike ukazuje na sistemske propuste crnogorskih vlasti.
„Imali ste 15 godina od proglašenja nezavisnosti, a bili ste faktički nezavisni, pod djelimičnom okupacijom od 1997, možda i ranije, da uredite institucije, i postavite sistem tako da ne zavisi od nacionalnog izjašnjavanja. Ukoliko budućnost bude ponudila novu šansu u tom smislu, iskustva gotovo da su dovoljna“, poručuje Samardžić.
Podaci koji pokazuju da dio nacionalnih Crnogoraca govori srpskim jezikom, postali su predmet političkih zloupotreba. Samardžić ukazuje da to, ionako, nije bilo pitanje o kojem se trebalo izjašnjavati na popisu.
„Problem je, ako je većina i Crnogoraca i Srba za Staljina i Putina, a i kad nijesu, negdje malo jesu“, ističe Samardžić.
Crna Gora Vučićev plijen, Srbi sredstvo za ravnotežu između Zapada i Istoka
Komentarišući postpopisnu kampanju medija naklonjenih predsjedniku Srbije, Samardžić ukazuje da je Crna Gora Vučićev plijen, u smislu jednoga od rijetkih nepisanih dogovora između Rusije i Zapada.
„Ali bi bilo ljekovito da svi koji ne prihvataju takvu realnost, koja može biti i privremena, odluče da je promijene. Ja tu odlučnost ne vidim ili nije dovoljno ubjedljiva“, poručuje Samardžić.
(Portal Analitika/foto: lična arhiva)