Umjesto rada na kreiranju boljeg ambijenta za ekonomski rast, rad i život građana, vlasti u manjem bh. entitetu, Republici Srpskoj, prethodne su godine potrošile na priče o referendumima, blokadama EU i NATO puta, slabljenju državnih institucija i najavama otcjepljenja od BiH.
U isto vrijeme, vlasti u Federaciji BiH u posljednjih pet godina, predvođene reformskom Vladom Fadila Novalića radile su na ekonomskom rastu, pa je aktuelni ekonomski zaostatak Republike Srpske u odnosu na Federaciju danas takav da bi SNSD-ova vlast sebi potpisala “smrtnu“ presudu eventualnim pokušajem otcjepljenja od BiH ili destrukcijom njenih institucija.
Neke od tih državnih institucija, SNSD Milorada Dodika bi u periodu ispred nas mogao grčevito braniti.
Jedna takva je Uprava za indirektno oporezivanje (UIO BiH). U prilog ranijoj tvrdnji najbolje govore podaci o uplatama i raspodjeli sredstava sa Jedinstvenog računa UIO. Radi se o potpuno nepravednoj raspodjeli sredstava od indirektnih poreza.
Samo u prošloj, 2019. godini, na jedinstveni račun UIO u prošloj godini je uplaćeno skoro 8 milijardi KM (7.986.568.486,00). Od toga:
– uplata Federacije BiH je iznosila preko 6 milijardi KM (6.071.060.812,00 KM),
– uplata RS iznosila je oko milijardu i 700 miliona KM (1.771.467.747,00 KM),
– te Distrikt Brčko oko 144 miliona KM.
S druge strene, u raspodjeli po krajnjoj potrošnji:
– Federaciji BiH je vraćeno 3,4 milijarde KM (3.462.988.161,00KM),
– RS je vraćeno 1,7 milijardi KM (1.734.727. 496,00 KM),
– te Brčkom 191 milion i 310 hiljada KM.
Podaci o uplatama i raspodjeli sredstava sa računa UIO nam govore da:
– Federacije BiH u uplati ima učešće od 76 posto,
– RS samo 22 posto,
– Brčko Distrikt 2 posto.
Kada je raspodjela u pitanju, Federaciji BiH po aktuelnom, takođe nepravednom koeficijentu, pripada 64,31 posto, RS 32,14 posto i Brčkom 3,55 posto, iz čega se vidi da Federacija BiH ima za 11,76 posto manju stopu za raspodjelu, dok Republika Srpska ima veću, i to za 9,92 posto, te Brčko takođe veću za 1,55 posto.
Prevedeno na jezik novca, Federacija BiH je na račun UIO u 2019. godini uplatila 2,6 milijardi KM više nego što joj je vraćeno raspodjelom, a Republika Srpske tek 36 miliona KM više nego joj je vraćeno raspodjelom.
Ovo najbolje dokazuje tezu da je Federacija BiH za Republiku Srpsku u ekonomskom smislu ono što je Zapadna Njemačka bila za Istočnu Njemačku, a na sceni je i sličan (iako zakonom nije definisan) “princip solidarnosti“ po kojem Federacija BiH praktično na “leđima“ nosi Republiku Srpsku.
Nepravednom raspodjelom samo u prošloj godini se iz Federacije BiH u Republiku Srpske „prelilo“ između 750 i 780 miliona KM. Dodaju li se tome ranije godine, govorimo o milijardama KM za koje je Federacija BiH oštećena zbog raspodjele u korist Republike Srpske.
Ovo je i najkonkretniji dokaz da je Federacija BiH postala ekonomski pokretač cijele BiH. Danas Federacija BiH od svojih uplata, u suštini, finansira ne samo sebe već i državu, Brčko distrikt i sve povrate poreza. Hoće li i kada doći do izmjene sistema uplate i raspodjele javnih prihoda na način da svaki nivo u BiH dobije onoliko sredstava koliko realno uplaćuje, tek treba vidjeti.
Bilo bi zanimljivo vidjeti šta bi se desilo kada bi Federacija zatražila da se nadležnosti države u slučaju UIO vrate na entitete. Pitanje je: Koliko će stranke iz Federacije BiH trpjeti ovakvu situaciju i ko će povući prvi potez?
(Vijesti.ba, foto: N1)