Crnogorski Portal Antena objavio je analizu “Uzroci ponašanja Srbije prema regionu i smjernice za odgovor Crne Gore i zapadnih saveznika” sa ciljem da taj dokument posluži crnogorskom društvu i međunarodnoj zajednici “kao izvor za razumijevanje destabilizatorske uloge Srbije u regionu, i da ih kroz preporuke za djelovanje podstakne na preispitivanje svog pristupa Srbiji”.

Kako navodi ovaj portal, čak i površno posmatranje novije istorije Zapadnog Balkana dovodi do zaključka da su vojne ili političke razmirice Srbije sa susedima (Slovenija, Hrvatska, BiH, Kosovo, Crna Gora obeležile spoljnopolitička i bezbednosna dešavanja u regionu u proteklih 30 godina, ali i duže.

“Srbija je, osim u periodu 1945. – 1988. u sastavu socijalističke Jugoslavije, vrlo rijetko bila faktor stabilnosti u regionu, ali zato vrlo često uzrok njegove nestabilnosti.Još od sredine 19. vijeka, srpske političke elite kroz propagiranje ‘Velike Srbije’ i njenog savremenog oblika ‘Srpskog sveta’, igraju ulogu destabilizatora Zapadnog Balkana, posežući za idejama retrogradnog nacionalizma uvijek kada se za to pojave povoljne međunarodne okolnosti”, piše Antena M.

U analizi se ocenjuje da aktuelna dešavanja u Crnoj Gori, ali i šire na Zapadnom Balkanu, upućuju na to da je agresivni velikosrpski nacionalizam ponovo okosnica srpske vanjske politike.

“Hibridni rat koji je protiv Crne Gore vođen iz Rusije i Srbije doveo je u opasnost njen građanski karakter i evroatlantsku orijentaciju, ali i evroatlantsko jedinstvo i vrijednosti na Zapadnom Balkanu, u granicama i u dvorištu NATO-a. Razarajuće dejstvo srpskog nacionalizma kroz spregu djelovanja srpskih političkih elita, srpske intelektualne zajednice, Srpske pravoslavne crkve i srpskih obavještajnih struktura, u konačnici rezultiralo je dolaskom na vlast neobične skupine radikalnih srpskih i proruskih i elemenata u NATO članici – Crnoj Gori. U njihovu su sjenu pali građanski elementi u naivnom očekivanju da je smjena vlasti, pa i sa kleronacionalistima, podsticajna za dalji evropski put Crne Gore”, ističe se u analizi.

Dokument se sastoji iz uvoda i četiri dela. U prvom je opisano delovanje Srbije na Balkanu kroz istoriju, drugi deo bavi se aktuelnom projektom „Srpski svet“ i mešanjem Srbije u unutrašnje stvari u Crnoj Gori, treći deo donosi zaključke da današnja Srbija predstavlja faktor nestabilnosti na Balkanu i da kao takva ne može biti partner Zapada, a četvrti sadrži preporuke za EU, SAD i NATO, te prozapadne političke snage u Crnoj Gori, “na koji način da pristupe agresivnom srpskom nacionalizmu i destabilizatorskoj ulozi na Balkanu”.

Portal Antena M poručuje da ovi dokumentom želi i da skrene pažnju crnogorskom društvu i međunarodnoj zajednici da “prijetnja nestabilnošću u Crnoj Gori i regionu, izazvana iz Srbije, nije manje aktuelna nego što je bila 90-ih godina 20. vijeka”.

Kompletna analiza objvaljena je na platformi iic.antenam.net.

(Autonomija/Antena M)